Theo Luật BHXH 2024, mức hưởng lương hưu tối đa của người nghỉ hưu sớm vẫn có thể đạt 75% lương bình quân
Tuổi nghỉ hưu theo lộ trình hiện hành
Theo Điều 169 Bộ luật Lao động 2019, khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động và Nghị định 135/2020/NĐ-CP, kể từ ngày 01/01/2021, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình tăng dần. Cụ thể, lao động nam nghỉ hưu ở tuổi 60 tuổi 03 tháng, lao động nữ nghỉ hưu ở tuổi 55 tuổi 04 tháng.
Sau đó, mỗi năm tuổi nghỉ hưu được điều chỉnh tăng thêm, với nam giới tăng 03 tháng/năm cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028, và nữ giới tăng 04 tháng/năm cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.
Theo đó, tính đến năm 2025, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện bình thường là 61 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và 56 tuổi 08 tháng đối với lao động nữ. Tuy nhiên, pháp luật cũng cho phép một số trường hợp đặc thù được nghỉ hưu sớm hơn so với quy định này.
Trường hợp nghỉ hưu sớm 5 tuổi
Điều 64 và Điều 65 Luật BHXH 2024 quy định, từ ngày 01/7/2025, một số nhóm đối tượng được nghỉ hưu sớm hơn 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu trong điều kiện bình thường, cụ thể:
Người lao động đã đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên, làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Nhóm đối tượng này còn bao gồm những người làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, tính cả thời gian làm việc tại nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021.
Người lao động có ít nhất 15 năm đóng BHXH bắt buộc và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%.
Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp trong Quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ hoặc kỹ thuật trong Công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân; hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân, công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên trong quân đội, công an, cơ yếu đang theo học và được hưởng sinh hoạt phí.
Như vậy, với nhóm này, độ tuổi nghỉ hưu năm 2025 sẽ là 56 tuổi 03 tháng đối với nam và 51 tuổi 08 tháng đối với nữ.
Trường hợp nghỉ hưu sớm 10 tuổi
Luật BHXH 2024 cũng mở rộng quy định cho phép một số đối tượng được nghỉ hưu sớm tới 10 tuổi. Cụ thể:
Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm công việc khai thác than trong hầm lò theo quy định của Chính phủ.
Người làm trong quân đội, công an, có ít nhất 15 năm đóng BHXH bắt buộc trong điều kiện làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc ở vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021.
Người lao động có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Trong trường hợp này, độ tuổi nghỉ hưu năm 2025 sẽ là 51 tuổi 03 tháng đối với nam và 46 tuổi 08 tháng đối với nữ.
Mức hưởng lương hưu khi nghỉ hưu sớm
Theo Điều 66 Luật BHXH 2024, mức lương hưu hằng tháng đối với người lao động đủ điều kiện nghỉ hưu từ ngày 01/7/2025 được tính toán như sau:
Với lao động nữ: mức lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho 15 năm đóng BHXH, sau đó mỗi năm đóng thêm được cộng 2%, mức tối đa là 75%.
Với lao động nam: mức lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho 20 năm đóng BHXH. Nếu có thời gian đóng từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, mức hưởng bằng 40% cho 15 năm đầu, sau đó mỗi năm cộng thêm 1%. Mỗi năm đóng thêm trên 20 năm được cộng 2%, mức tối đa là 75%.
Ngoài ra, với các đối tượng thuộc lực lượng vũ trang, mức lương hưu hằng tháng được hưởng theo quy định riêng của Chính phủ, sử dụng nguồn ngân sách Nhà nước.
Đối với trường hợp nghỉ hưu trước tuổi quy định, mức lương hưu sẽ giảm 2% cho mỗi năm nghỉ hưu sớm. Nếu thời gian nghỉ hưu trước tuổi dưới 6 tháng thì không bị giảm, từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng sẽ giảm 1%.
Có thể thấy, mức hưởng lương hưu tối đa đối với người lao động nghỉ hưu sớm vẫn là 75% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH.
Ngoài ra, đối với người lao động có thời gian đóng BHXH theo quy định tại các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, nhưng thời gian đóng BHXH ở Việt Nam dưới 15 năm, mỗi năm đóng trong khoảng thời gian này sẽ được tính bằng 2,25% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Cẩm Vân