Bộ Nội vụ đã có báo cáo thi hành Nghị định số 93/2019/NĐ-CP của Chính phủ về quy định tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện và Nghị định 136/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 93/2019/NĐ-CP.
Theo báo cáo này, tính đến hết năm 2024, cả nước có 3.081 quỹ xã hội, quỹ từ thiện. Trong đó, có 101 quỹ hoạt động trên toàn quốc hoặc liên tỉnh và 2.980 quỹ hoạt động trong tỉnh, thành.
Liên quan đến tài sản, tài chính, tổng hợp số liệu báo cáo của 81/101 quỹ xã hội, quỹ từ thiện phạm vi hoạt động toàn quốc hoặc liên tỉnh năm 2024 cho thấy tổng kinh phí thu của các quỹ là 3.782 tỷ đồng. Trong khi đó, tổng chi cùng năm là 2.860 tỷ đồng.
Từ khi Nghị định số 93/2019/NĐ-CP và Nghị định số 136/2024/NĐ-CP có hiệu lực đến nay, quỹ xã hội, quỹ từ thiện đã kiện toàn theo điều lệ được công nhận, thực hiện việc thay đổi thành viên hội đồng quản lý quỹ.
Bộ Nội vụ nhận định, nhiều quỹ đã chú trọng kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Một số quỹ có phạm vi hoạt động toàn quốc hoặc liên tỉnh đã thành lập chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại một số địa phương theo quy định của pháp luật.
Báo cáo nêu rõ quỹ xã hội thực hiện tốt vai trò, nhiệm vụ đã tham gia huy động nguồn lực xã hội hóa nhằm hỗ trợ, khuyến khích phát triển giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, y tế, thể dục thể thao, phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Đặc biệt, quỹ từ thiện đã tích cực vận động, huy động các nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ, tài trợ giúp đỡ người tàn tật, trẻ em mồ côi, người có hoàn cảnh khó khăn, nạn nhân chất độc màu da cam, đồng bào bị thiên tai, lũ lụt.
Những hoạt động này đã động viên, khuyến khích người yếu thế vươn lên trong cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.
Trong những năm gần đây, Việt Nam thường xuyên chịu tác động của thiên tai, bão lũ gây thiệt hại đến đời sống vật chất, tinh thần của người dân.
Thực hiện chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và hưởng ứng tích cực lời kêu gọi của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, quỹ xã hội, quỹ từ thiện đã tích cực tham gia, ủng hộ cùng sẻ chia, giúp đỡ về tinh thần, vật chất nhằm hỗ trợ nhanh chóng khôi phục sản xuất và đời sống của nhân dân...
Bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn quỹ chưa thực hiện việc kiện toàn tổ chức theo quy định tại Nghị định số 93/2019/NĐ-CP3; chưa ban hành đầy đủ các quy chế, quy định trong nội bộ quỹ.
Bên cạnh đó, có quỹ chưa thực hiện đăng ký mã số thuế, kê khai thuế; chậm công nhận hội đồng quản lý quỹ khi hết nhiệm kỳ hoặc khi thay đổi thành viên hội đồng quản lý quỹ không báo cáo đến cơ quan nhà nước công nhận theo quy định.
Ngoài ra, một số quỹ chậm gửi báo cáo định kỳ. Cá biệt có quỹ không thực hiện việc báo cáo định kỳ hàng năm. Công tác lưu trữ, cập nhật hồ sơ của một số quỹ chưa đầy đủ theo quy định.
Việc tổ chức huy động nguồn lực tham gia ủng hộ, hỗ trợ nguồn tài chính của các quỹ còn nhiều hạn chế; hiệu quả hoạt động của một số quỹ chưa cao.
Bộ Nội vụ chỉ rõ có quỹ hoạt động chưa đảm bảo sự công khai, minh bạch về tài chính trong quá trình vận động, tiếp nhận tài trợ; còn có quỹ chưa triển khai hoạt động tài trợ, hỗ trợ theo điều lệ.
Ngoài ra, có quỹ còn chi vượt định mức cho hoạt động quản lý quỹ theo quy định tại điều lệ; một số quỹ thực hiện các hỗ trợ, tài trợ theo điều lệ chưa hiệu quả.
Cá biệt là những quỹ hoạt động có dấu hiệu vi phạm điều lệ; còn hiện tượng lợi dụng tổ chức, hoạt động của quỹ nhằm mục đích có tính chất tư lợi. Có quỹ mâu thuẫn trong nội bộ gửi đơn thư đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền khiến Bộ Nội vụ phải có văn bản nhắc nhở, chấn chỉnh.
Phạm Phương