Quyền lợi khi làm sổ đỏ, nhìn từ Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu

9 giờ trướcBài gốc

Đoàn công tác của thành phố Biên Hòa vận động hộ dân xây nhà trên đất nông nghiệp bàn giao mặt bằng. Ảnh: H.Lộc

Thực tiễn cho thấy, hàng ngàn trường hợp bị thu hồi đất làm Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu mà chưa có sổ đỏ gây nhiều khó khăn trong công tác bồi thường, xét tái định cư. Vì thế, việc làm sổ đỏ có ý nghĩa quan trọng đối với người sử dụng đất.

“Tấm vé” bảo vệ quyền lợi

Thời gian qua, chưa có dự án nào trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) như Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Để thực hiện dự án, cơ quan chức năng phải thu hồi đất của khoảng 3.500 trường hợp tại huyện Long Thành và thành phố Biên Hòa. Công tác bồi thường, GPMB được triển khai từ quý I-2023 nhưng đến nay, vẫn còn hơn 100 trường hợp chưa bàn giao mặt bằng, làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công, giải ngân vốn đầu tư và thời gian hoàn thành dự án.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do nhiều hộ dân xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp; xây nhà trên đất quy hoạch là đất ở nhưng chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất; mua bán đất giấy tay dạng phân lô, bán nền... Những trường hợp này khiến cơ quan chức năng khó quy chủ, mất nhiều thời gian hoàn tất các thủ tục đền bù, hỗ trợ và xét tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Ông Lê Trọng Phong (ngụ khu phố Hương Phước, phường Phước Tân, thành phố Biên Hòa) là một trong nhiều trường hợp bị thu hồi đất nhưng không đủ điều kiện xét tái định cư do không có sổ đỏ. Ông Phong kể, nhiều năm trước, ông mua hơn 300m² đất nông nghiệp để canh tác và xây nhà. Dù đã đóng tiền sử dụng đất theo quy định song ông chưa làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, cũng chưa làm hồ sơ xin cấp sổ đỏ. Đến khi nhận thông báo thu hồi đất thì ông mới tá hỏa, vì tiền đền bù thấp hơn so với các hộ lân cận, lại không được xét tái định cư.

Tại phường Phước Tân, không có sổ đỏ dẫn đến khó khăn trong thu hồi đất cũng là tình trạng chung của hơn 1 ngàn hộ dân trong phạm vi Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu.

Cán bộ Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh làm thủ tục cấp sổ đỏ cho người dân.

Phó chủ tịch UBND huyện Long Thành Trần Văn Thân cho biết, tại xã Long Đức hiện còn hơn 100 trường hợp chưa đồng ý bàn giao mặt bằng. Trong đó có trường hợp chưa có sổ đỏ; có trường hợp đã được cấp sổ đỏ nhưng không đủ điều kiện xét tái định cư do còn vướng mắc pháp lý liên quan đến quyền sử dụng đất trước đây.

Sổ đỏ là cơ sở pháp lý để Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Đây cũng là điều kiện để người dân thực hiện các giao dịch như: chuyển nhượng, tặng, cho, thừa kế. Ngoài ra, khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội, các thông tin trên sổ đỏ như: diện tích, loại đất, vị trí… còn là căn cứ để lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Khi không có sổ đỏ, người dân khó được đảm bảo quyền lợi tối đa theo quy định, thậm chí bị thiệt thòi.

Giá đất thay đổi từ ngày 1-1-2026

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh còn nhiều trường hợp người dân chưa làm thủ tục xin cấp sổ đỏ thuộc các phường: Trảng Dài, Long Bình, Tam Phước... Hệ quả là khi Nhà nước thu hồi đất, người dân có thể gặp bất lợi trong việc xét tái định cư. Đồng thời, quyền lợi khác như thế chấp sổ đỏ vay vốn, chuyển nhượng đất, thừa kế cũng trở nên phức tạp.

Trước thực tế này, thực hiện chỉ đạo của Bí thư Tỉnh ủy Vũ Hồng Văn, ngày 3-4-2025, UBND tỉnh đã ban hành Văn bản số 3531/UBND-KTN về việc đo đạc, chỉnh lý bản đồ địa chính và đăng ký cấp sổ đỏ cho hộ gia đình, cá nhân tại phường Trảng Dài. Đây được xem là địa phương điểm cấp sổ đỏ cho người dân nhằm mục đích tăng cường quản lý đất đai, quy hoạch, xây dựng.

Theo UBND thành phố Biên Hòa, địa phương đang rà soát hồ sơ pháp lý liên quan đến đất đai để triển khai đo đạc, chỉnh lý bản đồ địa chính và đăng ký cấp sổ đỏ cho người dân phường Trảng Dài. Thành phố cũng phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan kê khai, xác minh tính pháp lý của các loại giấy tờ sử dụng đất; phân loại hồ sơ kê khai đăng ký đất đai lần đầu, hồ sơ đăng ký biến động chưa được cấp sổ; đồng thời, xây dựng kế hoạch thiết kế kỹ thuật và dự toán kinh phí cho công tác đo đạc, cấp sổ đỏ.

Phó giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Trần Trọng Toàn nhận định, việc cấp sổ đỏ là nhiệm vụ quan trọng để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân. Khi được cấp sổ đỏ, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất mới được pháp luật công nhận, từ đó hạn chế lấn chiếm, sử dụng sai mục đích và tránh phát sinh tranh chấp, khiếu kiện kéo dài. Ngoài ra, việc cấp sổ còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp yên tâm đầu tư sản xuất, kinh doanh, đồng thời tăng nguồn thu cho ngân sách.

Ngoài các lợi ích pháp lý như đã phân tích, việc làm sổ đỏ trong thời điểm hiện nay còn giúp người dân tiết kiệm chi phí. Bởi lẽ, khi làm sổ đỏ, người dân phải nộp tiền sử dụng đất, tính theo bảng giá đất do UBND tỉnh ban hành. Hiện nay, tỉnh đang áp dụng bảng giá đất cho giai đoạn 2020-2024, từ ngày 1-1-2026, bảng giá đất 5 năm sẽ được thay thế bằng bảng giá đất điều chỉnh hàng năm, sát hơn với giá thị trường. Khi đó, tiền sử dụng đất, tiền lệ phí trước bạ người dân phải nộp chắc chắn sẽ cao hơn.

Chủ tịch UBND xã Long Đức (huyện Long Thành) Trần Ngọc Khải cho rằng, từ những vướng mắc trong công tác GPMB, đền bù, tái định cư, người dân đã bắt đầu quan tâm hơn đến pháp lý đất đai của mình. Thời gian tới, xã kiến nghị huyện tiếp tục chú trọng thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến đo đạc, chỉnh lý bản đồ địa chính và đăng ký cấp sổ đỏ cho người dân, bởi trên địa bàn có nhiều dự án trọng điểm.

Hoàng Lộc

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202505/quyen-loi-khi-lam-so-do-nhin-tu-du-an-duong-cao-toc-bien-hoa-vung-tau-7c966e9/