Quyền lực nào đang chi phối giá dầu toàn cầu?

16 giờ trướcBài gốc

Hình minh họa

Thị trường dầu mỏ hiện đang trải qua giai đoạn biến động khó lường, phần lớn bị chi phối bởi hai chiến lược giao dịch tự động này. Trước đây, giá dầu chủ yếu biến động theo quy luật cung cầu – tồn kho tăng thì giá giảm, tồn kho giảm thì giá tăng. Tuy nhiên, giờ đây, những yếu tố truyền thống này đang dần mất đi vai trò dẫn dắt, nhường chỗ cho các cơ chế tài chính phức tạp do giới đầu tư vận hành, khiến việc dự báo giá dầu trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Mối liên hệ lỏng lẻo với các yếu tố cơ bản

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy giá dầu đang biến động tách rời khỏi thực tế cung cầu. Dù thị trường có vẻ cân bằng, giá dầu vẫn có thể lên xuống bất thường, mà không xuất phát từ yếu tố cơ bản nào rõ ràng. Nguyên nhân chính nằm ở việc các thuật toán tài chính phản ứng nhanh hơn với biến động kinh tế vĩ mô – chẳng hạn như lạm phát, lãi suất, hay tâm lý rủi ro – thay vì bám sát các chỉ báo kỹ thuật trong ngành dầu mỏ.

Trong đó, hai chiến lược Risk-Parity và Crisis Alpha đại diện cho hai cách tiếp cận khác nhau trước những biến động kinh tế toàn cầu. Risk-Parity – thường được các tổ chức đầu tư lớn sử dụng – có xu hướng đổ tiền vào các hợp đồng dầu tương lai như một cách phòng hộ trước lạm phát, hoặc rủi ro địa chính trị. Trong khi đó, Crisis Alpha – phổ biến trong giới quỹ đầu tư – lại phản ứng ngược lại: Khi có dấu hiệu suy thoái kinh tế toàn cầu, các quỹ này sẽ nhanh chóng bán tháo hàng loạt hợp đồng dầu, tạo áp lực giảm giá mạnh.

Lạm phát đối đầu suy thoái: Hai chiến lược trái ngược nhau định hình thị trường dầu

Các nhà đầu tư – đặc biệt là quỹ hưu trí và công ty bảo hiểm – từ lâu đã xem dầu mỏ như một công cụ hiệu quả để phòng ngừa lạm phát và rủi ro địa chính trị. Họ thường áp dụng chiến lược mang tên Risk-Parity, dựa trên quan điểm rằng, trong giai đoạn lạm phát, dầu thường mang lại lợi suất cao hơn so với các tài sản phòng thủ khác như vàng, hay trái phiếu.

Tuy nhiên, sau đại dịch Covid-19, bối cảnh kinh tế đã thay đổi đáng kể. Chuỗi cung ứng toàn cầu gián đoạn, lãi suất liên tục tăng cao và thị trường tài chính biến động mạnh đã khiến sức hấp dẫn của chiến lược Risk-Parity giảm sút. Trước những thay đổi này, một số nhà đầu tư đang dần điều chỉnh danh mục, chuyển hướng sang các loại tài sản được cho là phù hợp hơn với tình hình hiện tại.

Ở chiều ngược lại là các quỹ đầu tư, với chiến lược Crisis Alpha – một phương pháp dựa trên dự báo suy thoái kinh tế toàn cầu. Khi các chỉ báo kinh tế cho thấy dấu hiệu tăng trưởng chững lại, thuật toán này sẽ tự động kích hoạt lệnh bán tháo hàng loạt hợp đồng dầu tương lai. Có thể hiểu đơn giản, đây là cách mà các quỹ đầu tư đặt cược vào kịch bản xấu, nhưng có khả năng tạo áp lực rất lớn lên giá dầu.

Trong thời gian gần đây, Crisis Alpha đã phát huy rõ hiệu lực. Giá dầu liên tục giảm mạnh, dù cung và cầu trên thị trường thực tế không thay đổi nhiều – cho thấy các chiến lược tài chính đang chi phối giá dầu ngày càng rõ nét hơn so với các yếu tố cơ bản truyền thống.

Phản ứng của các nhà khai thác dầu trước làn sóng tài chính mới

Trước sự trỗi dậy mạnh mẽ của các thuật toán tài chính, Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ và các đồng minh (OPEC+) buộc phải điều chỉnh chiến lược của họ. Dù giá dầu gần đây ở mức khá thấp, nhóm này vẫn quyết định tăng nhẹ sản lượng – không phải vì nhu cầu tăng đột biến, mà chủ yếu nhằm “thử phản ứng” của thị trường, trước sự chi phối ngày càng lớn của các nhóm đầu tư tài chính tự động.

Mục tiêu của họ là quan sát xem lượng dầu bổ sung này sẽ dẫn đến tồn kho tăng rõ rệt, hay sẽ nhanh chóng bị hấp thụ vào các vòng xoáy tài chính do thuật toán chi phối. Kết quả ban đầu khá bất ngờ: Giá dầu bật tăng ngay sau thông tin về việc tăng sản lượng, cho thấy lực bán từ các chiến lược như Crisis Alpha có thể đang chạm đến ngưỡng giới hạn. Nói cách khác, ngay cả khi yếu tố cung – cầu không có thay đổi rõ rệt, giá dầu vẫn có thể được nâng đỡ nhờ sự điều chỉnh trong chiến lược của các thuật toán giao dịch.

Một thách thức mới cho toàn ngành dầu khí

Sự hiện diện ngày càng sâu rộng của các công cụ tài chính đang đặt ra thách thức không nhỏ cho cả nhà khai thác, nhà đầu tư lẫn giới phân tích thị trường. Nếu như trước đây, dự báo giá dầu chủ yếu dựa vào các dữ liệu vật lý như sản lượng, tồn kho, hay nhu cầu tiêu thụ, thì hiện nay, các yếu tố tài chính – đặc biệt là giao dịch tự động – đang ngày càng chiếm vai trò lớn trong ngắn hạn.

Điều đó buộc những người tham gia thị trường phải thay đổi cách tiếp cận. Việc hiểu rõ cách thức hoạt động và ảnh hưởng của hai thuật toán Risk-Parity và Crisis Alpha giờ đây không còn là lựa chọn, mà là điều bắt buộc để có thể theo kịp và dự báo đúng xu hướng trong một thị trường ngày càng phức tạp và khó đoán.

Nh.Thạch

AFP

Nguồn PetroTimes : https://nangluongquocte.petrotimes.vn/quyen-luc-nao-dang-chi-phoi-gia-dau-toan-cau-728802.html