Quyền và trách nhiệm của các bên trong vụ rút lại xăng vì khách không trả tiền mặt

6 giờ trướcBài gốc

Vừa qua, UBND phường Tiến Thành, tỉnh Lâm Đồng, cho biết cơ quan chức năng đang làm rõ thông tin nhân viên cửa hàng xăng dầu T.T. rút lại toàn bộ xăng đã bơm cho khách, do người này không chấp nhận thanh toán bằng hình thức chuyển khoản.

Vụ việc đặt ra câu hỏi về ranh giới giữa quyền từ chối phương thức thanh toán của người bán và nghĩa vụ tôn trọng thỏa thuận giao dịch với khách hàng. Trong bối cảnh thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng phổ biến, hành vi của nhân viên bán xăng làm dấy lên nhiều ý kiến trái chiều về ứng xử với khách hàng và về tính hợp pháp của hành vi.

Nhân viên bán xăng không đồng ý nhận chuyển khoản và rút lại lượng xăng đã bơm. Ảnh: Cắt từ clip.

Có bắt buộc mọi giao dịch phải chuyển khoản?

Dưới góc độ pháp lý, hiện nay, pháp luật Việt Nam không bắt buộc mọi giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ phải chấp nhận thanh toán bằng chuyển khoản.

Theo Bộ luật Dân sự 2015, việc thanh toán là một nội dung của hợp đồng mua bán hàng hóa và phương thức thanh toán do các bên thỏa thuận. Do đó, nếu cửa hàng xăng dầu đã công khai chỉ chấp nhận tiền mặt (bằng bảng thông báo, quy định nội bộ được niêm yết rõ ràng), thì nhân viên có quyền từ chối hình thức chuyển khoản.

ThS Nguyễn Nhật Khanh, Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐHQG TP.HCM

Tuy nhiên, nếu không có thông báo, không có thỏa thuận trước, việc từ chối thanh toán chuyển khoản sau khi đã bơm xăng là không phù hợp với nguyên tắc thiện chí, trung thực trong giao dịch dân sự theo khoản 3 Điều 3 Bộ luật Dân sự 2015.

Từ chối chuyển khoản có xâm phạm quyền lợi khách hàng?

Theo khoản 2 Điều 4 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023, người tiêu dùng có quyền được cung cấp hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch; thông tin kịp thời, chính xác, đầy đủ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, nội dung giao dịch, nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và về tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Đồng thời, điểm a khoản 1 Điều 21 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 cũng quy định tổ chức, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về phương thức thanh toán.

Vì vậy, trong trường hợp này, đơn vị cây xăng phải có trách nhiệm cung cấp thông tin cho khách hàng về phương thức thanh toán tiền xăng (thông qua bảng thông báo niêm yết công khai hoặc yêu cầu nhân viên thông báo trước với khách hàng trước khi đổ xăng…).

Trong trường hợp không có thỏa thuận và thông báo trước về phương thức thanh toán, mà nhân viên vẫn tiến hành bơm xăng cho khách, thì giao dịch mua bán đã được xác lập.

Việc sau đó từ chối thanh toán bằng chuyển khoản, trong khi khách hàng có khả năng thanh toán hợp pháp, có thể được xem là gây khó khăn, cản trở việc thực hiện nghĩa vụ thanh toán của khách hàng; xâm phạm quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, đặc biệt khi lỗi không xuất phát từ phía khách hàng.

Do đó, hành vi này có dấu hiệu vi phạm quyền lợi người tiêu dùng theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Khách hàng có quyền gì?

Ở góc độ pháp lý, khi mâu thuẫn giữa nhân viên cửa hàng xăng dầu và khách hàng đã phát sinh, vấn đề cần được xem xét tiếp theo là cơ chế giải quyết tranh chấp và trách nhiệm pháp lý tương ứng. Với tính chất là tranh chấp dân sự - tiêu dùng, pháp luật hiện hành đã có những quy định cụ thể nhằm bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.

Các bên có thể lựa chọn: Thương lượng trực tiếp để giải quyết trên tinh thần thiện chí; hòa giải thông qua tổ chức bảo vệ người tiêu dùng; khiếu nại đến các cơ quan quản lý nhà nước (như UBND địa phương nơi xảy ra sự việc, Bộ Công Thương…); đi kiện nếu tranh chấp gây thiệt hại thực tế và không thể hòa giải.

Bên cạnh cơ chế giải quyết tranh chấp, trách nhiệm bồi thường thiệt hại cũng là nội dung cần được đặt ra nếu hành vi rút lại xăng gây ảnh hưởng đến tài sản của khách hàng. Trong trường hợp việc rút xăng làm hư hỏng động cơ, ảnh hưởng đến hệ thống nhiên liệu hoặc gây thiệt hại khác, pháp luật cho phép khách hàng yêu cầu bồi thường theo quy định về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, với điều kiện chứng minh được thiệt hại thực tế và mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và hậu quả xảy ra.

ThS NGUYỄN NHẬT KHANH, Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐHQG TP.HCM

Nguồn PLO : https://plo.vn/quyen-va-trach-nhiem-cua-cac-ben-trong-vu-rut-lai-xang-vi-khach-khong-tra-tien-mat-post887567.html