Quyền và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong công tác bầu cử

6 giờ trướcBài gốc

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chủ trì Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất

Theo đó, Điều 4 khoản 5 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân (Luật Bầu cử) quy định: "Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp; tham gia giám sát việc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp".

Điều 19 Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định "Mặt trận Tổ quốc Việt Nam theo quy định của pháp luật tổ chức hiệp thương, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân; tham gia các tổ chức phụ trách bầu cử; phối hợp với cơ quan nhà nước hữu quan tổ chức hội nghị cử tri ở cấp xã, các cuộc tiếp xúc giữa cử tri với người ứng cử; tham gia tuyên truyền, vận động cử tri thực hiện pháp luật về bầu cử".

Như vậy, theo quy định, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có các quyền và trách nhiệm quan trọng trong công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, cụ thể như sau: Tham gia các tổ chức phụ trách bầu cử; Tổ chức hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp; Phối hợp tổ chức hội nghị cử tri ở cấp xã, các cuộc tiếp xúc cử tri; Tham gia tuyên truyền, vận động cử tri thực hiện pháp luật về bầu cử; Tiếp công dân, xử lý đơn thư và tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến công tác bầu cử và người ứng cử; Tham gia giám sát việc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp.

MTTQ Việt Nam tham gia các tổ chức phụ trách bầu cử

Điều 21 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương bao gồm: (1) Ủy ban bầu cử ở tỉnh, thành phố; (2) Ủy ban bầu cử ở xã, phường, đặc khu; (3) Ban bầu cử đại biểu Quốc hội; (4) Ban bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh; (5) Ban bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã; (6) Tổ bầu cử.

Về thẩm quyền thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử: Ủy ban nhân dân sau khi thống nhất với Thường trực Hội đồng nhân dân và Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp quyết định thành lập Ủy ban bầu cử các cấp, Ban bầu cử và Tổ bầu cử theo quy định của Luật Bầu cử.

Về thời gian thành lập:

Chậm nhất ngày 30/11/2025 thành lập Ủy ban bầu cử các cấp.

Chậm nhất ngày 04/01/2026 thành lập Ban bầu cử đại biểu Quốc hội; Ban bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp.

Chậm nhất ngày 31/01/2026 thành lập các Tổ bầu cử.

Về thành phần các tổ chức phụ trách bầu cử:

Thành phần Ủy ban bầu cử ở tỉnh, thành phố, gồm: đại diện đoàn đại biểu Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp và một số cơ quan, tổ chức hữu quan.

Thành phần Ủy ban bầu cử ở cấp xã, gồm: đại diện Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã và một số cơ quan, tổ chức hữu quan.

Thành phần Ban bầu cử đại biểu Quốc hội, gồm: đại diện Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp và một số cơ quan, tổ chức hữu quan.

Thành phần Ban bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, gồm: đại diện cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội.

Thành phần Ban bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã, gồm: đại diện cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đại diện cử tri ở địa phương.

Thành phần Tổ bầu cử gồm: đại diện cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đại diện cử tri ở địa phương.

Đối với Ủy ban bầu cử các cấp và Ban bầu cử đại biểu Quốc hội, thành phần Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp quy định cụ thể tại Điều 22 Luật bầu cử hiện hành, đối với Ban bầu cử đại biểu HĐND cấp xã và Tổ bầu cử, khoản 2 Điều 24 Luật Bầu cử không quy định cụ thể mà chỉ quy định theo hướng có tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội. Trong thực tiễn các cuộc bầu cử trước đây, trong thành phần các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương đều có đại diện của Ủy ban MTTQ Việt Nam và đại diện các tổ chức chính trị - xã hội. Tại Thông tri số 05/TT-MTTW-BTT ngày 04/11/2025 của BTT Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã hướng dẫn "Căn cứ vào cơ cấu, thành phần, số lượng của các tổ chức phụ trách bầu cử được quy định tại Mục 2 Chương III của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cử đại diện lãnh đạo tham gia các tổ chức phụ trách bầu cử; bảo đảm đủ cơ cấu, thành phần của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia các Ủy ban bầu cử, Ban bầu cử và các tổ chức chính trị - xã hội tham gia Ban bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp". Do vậy, Ủy ban MTTQ Việt Nam các địa phương quán triệt hướng dẫn này để bảo đảm trong các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương có đầy đủ thành phần theo quy định.

Trách nhiệm của MTTQ Việt Nam trong việc tổ chức các hội nghị hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp

MTTQ Việt Nam có trách nhiệm tổ chức và chủ trì ba vòng hội nghị hiệp thương theo quy định tại Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Theo đó, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp chủ động phối hợp với Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban bầu cử cùng cấp thực hiện các bước hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân theo đúng quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; Nghị quyết liên tịch số 102/2025/NQLT-UBTVQH15-CP-ĐCTUBTWMTTQVN và các văn bản hướng dẫn về bầu cử có liên quan. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp lựa chọn thời gian tổ chức hiệp thương phù hợp; phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân chuẩn bị tài liệu, rà soát kỹ cơ cấu, thành phần, số lượng, kết quả lấy ý kiến cử tri nơi công tác hoặc nơi làm việc và nơi cư trú của người được giới thiệu ứng cử bảo đảm đúng theo quy định.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp chủ động đề nghị và thống nhất với Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp dự kiến phân bổ giới thiệu người ứng cử để danh sách giới thiệu người ứng cử trình hội nghị hiệp thương lần thứ hai phải bảo đảm số dư cần thiết để hội nghị xem xét, lựa chọn lập danh sách sơ bộ những người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân.

Danh sách giới thiệu người ứng cử trình hội nghị hiệp thương lần thứ ba phải bảo đảm có số dư lớn hơn số dư quy định tại khoản 6 Điều 57, khoản 3 Điều 58 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Trường hợp người ứng cử không đạt sự tín nhiệm của trên 50% tổng số cử tri tham dự tại hội nghị cử tri nơi cư trú thì không đưa vào danh sách giới thiệu tại hội nghị hiệp thương lần thứ ba, trừ trường hợp đặc biệt cần báo cáo rõ để hội nghị hiệp thương xem xét, quyết định. Trường hợp đặc biệt là những người có đủ điều kiện, tiêu chuẩn dự kiến giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân nhưng do điều kiện công tác đặc thù ít tiếp xúc với cử tri và nhân dân nơi cư trú nên không đạt được trên 50% tổng số phiếu tín nhiệm của cử tri tham dự hội nghị.

Trách nhiệm của MTTQ Việt Nam trong phối hợp tổ chức hội nghị cử tri, các cuộc tiếp xúc giữa cử tri với người ứng cử

Việc tổ chức hội nghị cử tri thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 101/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Nghị quyết liên tịch số 102/2025/NQLT-UBTVQH15-CP-ĐCTUBTWMTTQVN của Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam.

Việc tổ chức hội nghị cử tri nơi công tác

Người ứng cử đang công tác chuyên trách tại cơ quan Đảng, Ủy ban MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận, các tổ chức xã hội khác thì việc tổ chức hội nghị lấy ý kiến cử tri nơi công tác do Ban lãnh đạo cơ quan, tổ chức triệu tập và chủ trì hội nghị.

Trường hợp người được dự kiến giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân không đạt sự tín nhiệm của trên 50% tổng số cử tri tham dự hội nghị thì ban lãnh đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị tổ chức việc giới thiệu người khác.

Trong trường hợp cơ quan, tổ chức, đơn vị không có người đủ điều kiện để dự kiến giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị kịp thời báo cáo Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh phối hợp với Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp điều chỉnh cơ cấu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân.

Trường hợp bất khả kháng do tình hình dịch bệnh, thiên tai mà không thể tổ chức hội nghị trực tiếp thì tổ chức hội nghị trực tuyến hoặc tổ chức phát phiếu lấy ý kiến đối với người ứng cử đến cử tri ở cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Việc tổ chức hội nghị cử tri nơi cư trú

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã phối hợp với Ủy ban nhân dân cùng cấp triệu tập và chủ trì hội nghị cử tri nơi cư trú để lấy ý kiến nhận xét và bày tỏ sự tín nhiệm của cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân (gồm người được giới thiệu ứng cử và người tự ứng cử) được tổ chức tại thôn, tổ dân phố nơi người ứng cử thường trú hoặc tạm trú. Trường hợp không xác định được nơi thường trú hoặc nơi tạm trú thì tổ chức hội nghị cử tri tại thôn, tổ dân phố nơi người ứng cử đang sinh sống.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã phối hợp với các đoàn thể nhân dân thông tin, tuyên truyền về ý nghĩa, tầm quan trọng của hội nghị cử tri, quyền và nghĩa vụ của cử tri trong việc tham gia hội nghị cử tri; bảo đảm cơ sở vật chất, chỗ ngồi cho cử tri; thông báo đầy đủ về tóm tắt tiểu sử của người ứng cử, thời gian, địa điểm tổ chức hội nghị cử tri, trên các phương tiện thông tin đại chúng để cử tri được biết; bảo đảm cử tri đến tham dự đúng thành phần, đủ số lượng theo quy định tại Nghị quyết số 101/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Căn cứ quyết định của cấp có thẩm quyền và điều kiện, tình hình thực tế ở địa phương, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã báo cáo cấp ủy cùng cấp, trao đổi, thống nhất với Ủy ban nhân dân cấp xã và các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương lựa chọn hình thức tổ chức hội nghị trực tuyến hoặc phát phiếu lấy ý kiến và tổ chức thực hiện.

Trách nhiệm của MTQ Việt Nam đối với việc tổ chức vận động bầu cử

Việc vận động bầu cử được thực hiện theo quy định tại các điều 65, 66, 67 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Theo đó, việc vận động bầu cử của người ứng cử được tiến hành bằng các hình thức gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại hội nghị tiếp xúc cử tri ở địa phương nơi mình ứng cử; Thông qua phương tiện thông tin đại chúng.

Quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam trong công tác vận động bầu cử được quy định tại Điều 62, Điều 66 Luật Bầu cử

Tại nội dung này, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân ở đơn vị bầu cử tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho những người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.

Trường hợp đặc biệt do điều kiện khách quan mà Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh không thể trực tiếp chủ trì hội nghị tiếp xúc cử tri ở đơn vị bầu cử thì phải có văn bản đề nghị Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã chủ trì, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh phải cử cán bộ của mình tham dự hội nghị tiếp xúc cử tri nhằm chủ động nắm tình hình và bảo đảm cho hội nghị tiếp xúc cử tri được thực hiện an toàn, đúng luật.

Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã phối hợp với Ủy ban nhân dân cùng cấp tại đơn vị bầu cử tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho những người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp mình.

Hội nghị tiếp xúc cử tri được tổ chức theo hình thức trực tiếp hoặc căn cứ điều kiện thực tế có thể tổ chức theo hình thức trực tuyến, trực tiếp kết hợp với trực tuyến. Việc tiếp xúc cử tri trực tuyến hoặc trực tiếp kết hợp với trực tuyến chỉ được thực hiện khi bảo đảm các điều kiện kỹ thuật, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng.

Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã phối hợp với Ủy ban nhân dân cùng cấp và các cơ quan, tổ chức có liên quan bố trí hệ thống họp trực tuyến bảo đảm điều kiện kỹ thuật, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; thông báo nội dung, thời gian, cách thức tổ chức hội nghị trực tuyến tới cử tri; tuyên truyền, vận động cử tri tham dự hội nghị.

Thời gian tổ chức các hội nghị tiếp xúc cử tri để người ứng cử vận động bầu cử được tiến hành từ ngày công bố danh sách chính thức những người ứng cử và kết thúc trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu 24h (trước 7h00 ngày 14/3/2026).

Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận cấp tổ chức Hội nghị tiếp xúc cử tri cần có sự thống nhất với Ủy ban bầu cử cùng cấp về số cuộc tiếp xúc cử tri, trên cơ sở đó thông báo cho người ứng cử để người ứng cử chủ động trong việc xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện. Đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội ít nhất là 12 cuộc. Đối với người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ít nhất là 7 cuộc. Đối với người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ít nhất là 5 cuộc.

Sau hội nghị tiếp xúc cử tri, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh lập báo cáo tình hình tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri của người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở địa phương, ý kiến của cử tri về từng người ứng cử đại biểu Quốc hội gửi đến Hội đồng bầu cử quốc gia và Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã lập báo cáo tình hình tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri của người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở địa phương mình gửi đến Ủy ban bầu cử cùng cấp và Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh.

Vai trò của MTTQ Việt Nam trong công tác tuyên truyền

Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp phối hợp với Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, các tổ chức thành viên, các cơ quan tuyên truyền, báo chí tổ chức thông tin, tuyên truyền về cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2026 - 2031 để mọi cử tri hiểu rõ vai trò, vị trí của Quốc hội và Hội đồng nhân dân; về tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội, tiêu chuẩn của đại biểu Hội đồng nhân dân; về quyền, nghĩa vụ của công dân, của cử tri, tự mình đi bỏ phiếu để lựa chọn người xứng đáng bầu vào Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Thông qua đó, nắm bắt tình hình tâm tư, nguyện vọng, ý kiến, kiến nghị của nhân dân để báo cáo cấp ủy, chính quyền và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp trên. Kịp thời đấu tranh các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc, kích động, gây mất ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Công tác tuyên truyền cần được triển khai thường xuyên, liên tục trước, trong và sau bầu cử, với cách thức linh hoạt, đa dạng, thông qua các nền tảng công nghệ số, ứng dụng Mặt trận số, phương tiện thông tin đại chúng; hệ thống thông tin cơ sở; fanpage của Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị - xã hội các cấp; mạng xã hội chính thống… Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền trực tiếp tại cộng đồng dân cư thông qua các hội nghị, sinh hoạt chi bộ, họp tổ dân phố, hoạt động của các tổ chức đoàn thể; sử dụng các hình thức trực quan như treo pano, áp phích, băng rôn, phát tờ rơi…

Nội dung, hình thức, thời gian, tổ chức tuyên truyền thực hiện theo hướng dẫn của Hội đồng bầu cử quốc gia; Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương và Hướng dẫn số 13/HD-MTTW-BTT ngày 26/9/2025 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam về tuyên truyền cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.

MTTQ Việt Nam đối với việc tiếp công dân, xử lý đơn, thư và tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh liên quan đến công tác bầu cử và người ứng cử

Trách nhiệm của MTTQ Việt Nam trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến bầu cử được quy định tại Luật Khiếu nại; Luật Tố cáo; Luật Tiếp công dân; Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; Luật tổ chức Quốc hội; Luật tổ chức chính quyền địa phương; Nghị quyết liên tịch số 102/2025/NQLT-UBTVQH15-CP-ĐCTUBTWMTTQVN của Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam hướng dẫn quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XVI, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031; Thông tri số 05/TT-MTTW-BTT ngày 14/11/2025 của Ban Thường trực hướng dẫn MTTQ Việt Nam tham gia công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031; Hướng dẫn số 19-HD/UBKTTW ngày 25/8/2025 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về việc giải quyết tố cáo, khiếu nại về bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp.

Theo đó, Ban Thường trực MTTQ Việt Nam các cấp có trách nhiệm: Tổ chức tiếp công dân (phân công người tiếp công dân, xử lý khiếu nại, tố cáo, kiến nghị); Kiểm tra công tác tiếp công dân, xử lý khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp dưới; Giám sát việc tiếp công dân, xử lý khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của cá nhân, tổ chức có trách nhiệm tiếp công dân, xử lý khiếu nại, tố cáo, kiến nghị; Thực hiện chế độ báo cáo theo quy định.

MTTQ Việt Nam tham gia giám sát việc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp

Quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam trong giám sát công tác bầu cử được quy định tại khoản 5 Điều 4 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; khoản 2 Điều 26 Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và theo hướng dẫn tại Thông tri số 04/TT-MTTW-BTT ngày 04/11/2025 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam hướng dẫn Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kiểm tra, giám sát công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.

Theo đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam có trách nhiệm giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bầu cử đối với cơ quan Nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan, tập trung vào các nội dung sau: Việc thành lập và hoạt động của Hội đồng bầu cử quốc gia và các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương; Việc giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân và việc nộp hồ sơ ứng cử của người ứng cử, người được giới thiệu ứng cử; Việc tổ chức lấy ý kiến cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử; Việc lập, niêm yết danh sách cử tri; việc lập, niêm yết danh sách những người ứng cử; Việc tuyên truyền, vận động bầu cử; Trình tự bỏ phiếu, việc kiểm phiếu; Việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến công tác bầu cử.

Một số nội dung cần lưu ý

Thứ nhất, Việc thực hiện các giai đoạn trong công tác bầu cử của MTTQ Việt Nam đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật và sự phối hợp chặt chẽ để đảm bảo tính công bằng và chính xác, từ khâu giới thiệu nhân sự đến giám sát quá trình bỏ phiếu. Ủy ban MTTQ các cấp cần nắm thật chắc các văn bản hướng dẫn, bám vào đó để thực hiện một cách cẩn thận, chắc chắn, đúng quy định.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp chủ động xây dựng kế hoạch triển khai ở cấp mình với lịch trình, nội dung thực hiện thật chi tiết, đề ra công việc từng ngày, từng tuần phải hoàn thành; quán triệt, triển khai hướng dẫn các quy định, quy trình; nắm chắc tình hình thực tiễn địa phương.

Thứ hai, Tăng cường phối hợp với các tổ chức bầu cử ở địa phương, các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong việc tổ chức các hội nghị hiệp thương, hội nghị giới thiệu người ứng cử, hội nghị cử tri và các nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của Ủy ban MTTQ Việt Nam để việc thực hiện được thông suốt, thống nhất, bảo đảm đúng quy định và tiến độ bầu cử.

Khi thấy cần thiết, có thể mời một số thành viên Hội đồng tư vấn, Ban tư vấn của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoặc đề nghị các tổ chức chính trị - xã hội cử một số cán bộ chuyên trách tham gia thực hiện những công việc cụ thể.

Thứ ba, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh thực hiện chế độ báo cáo với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam:

Gửi biên bản các Hội nghị hiệp thương, trong đó chú ý nêu tình hình người tự ứng cử: sau mỗi Hội nghị hiệp thương 01 (một) ngày.

Báo cáo về tình hình thực hiện việc giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân: chậm nhất ngày 03/02/2026.

Báo cáo về tình hình tổ chức hội nghị lấy ý kiến cử tri nơi cư trú và nơi công tác (nếu có) về người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp: chậm nhất ngày 09/02/2026.

Báo cáo tình hình và kết quả tổ chức các cuộc tiếp xúc giữa người ứng cử với cử tri để thực hiện vận động bầu cử, kèm theo bản tổng hợp kiến nghị của cử tri với Đảng, Nhà nước và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: chậm nhất vào 17h00 ngày 14/3/2026.

Báo cáo nhanh tình hình và kết quả ngày bầu cử tại địa phương: trong ngày 15/3/2026.

Báo cáo hoạt động giám sát của Ủy ban MTTQ Việt Nam: chậm nhất ngày 20/3/2026.

Báo cáo tổng kết công tác Mặt trận tham gia cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, kèm theo danh sách trích ngang những người trúng cử đại biểu Quốc hội là cán bộ Mặt trận, đoàn thể, dân tộc thiểu số, tôn giáo của địa phương mình: chậm nhất ngày 30/3/2026.

Nguồn: Sổ tay công tác bầu cử của MTTQ Việt Nam

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/quyen-va-trach-nhiem-cua-mat-tran-to-quoc-viet-nam-trong-cong-tac-bau-cu-238251214120223993.htm