Mặc dù các cơ quan chức năng đã có những biện pháp mạnh mẽ để ngăn chặn, nhưng tình trạng này vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm. Vì vậy, việc hiểu rõ tác hại của các loại hàng giả và những giải pháp cần thiết để đối phó với tình trạng này là vô cùng quan trọng.
Thuốc giả là sự nguy hại nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng
Thuốc giả là một vấn đề nổi bật trong ngành y tế, với tác hại cực kỳ nguy hiểm đối với sức khỏe cộng đồng. Những loại thuốc này không chỉ không có tác dụng chữa bệnh, mà còn có thể gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng của người sử dụng.
Một trong những vụ việc điển hình là vụ triệt phá đường dây sản xuất thuốc giả tại Thanh Hóa. nhóm đối tượng do Nguyễn Tiến Đạt (sinh năm 1991, thường trú Chung cư Hapulico, Quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã câu kết với nhóm đối tượng của Trịnh Doãn Giáo (sinh năm 1985, thường trú Quận Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh) sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, xương khớp.
Phòng PC03 Công an tỉnh Thanh Hóa kiểm tra kho thuốc tân dược giả
Qua khám xét, lực lượng công an thu giữ 21 loại thuốc tân dược, thuốc chữa xương khớp giả. Tổng khối lượng thuốc tân dược giả và nguyên liệu để làm giả thuốc là gần 10 tấn.
Các đối tượng trong vụ việc này đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người tiêu dùng và sự lỏng lẻo trong công tác quản lý của cơ quan chức năng để sản xuất và bán ra thị trường những loại thuốc giả chữa bệnh xương khớp. Họ sử dụng các nguyên liệu không rõ nguồn gốc và sản xuất thuốc giả bằng các máy móc không đảm bảo tiêu chuẩn.
Vụ việc này đã khiến người tiêu dùng hoang mang và gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng. Điều đáng lo ngại là thuốc giả thường được sản xuất với hình thức rất tinh vi, giống hệt các sản phẩm thật về màu sắc, bao bì và thậm chí cả tên gọi, khiến người dân rất khó nhận diện. Họ dễ dàng tin tưởng vào các sản phẩm này, đặc biệt là những người cao tuổi, những người thường xuyên phải sử dụng thuốc chữa bệnh mà không có đủ kiến thức về các loại thuốc.
Trả lời báo chí về vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) TS. Tạ Mạnh Hùng cho biết, số thuốc tân dược giả đều là thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh.
Về “điểm đến” của số thuốc tân dược giả trên, TS. Tạ Mạnh Hùng cho hay, cơ quan chức năng chưa phát hiện thấy các sản phẩm trong vụ án tại các cơ sở khám chữa bệnh. Nguyên nhân là vì các sản phẩm do các đối tượng làm giả không xâm nhập được vào trong hệ thống các bệnh viện công lập do không có giấy tờ, chứng từ để tham gia đấu thầu. Các sản phẩm giả này chủ yếu được bán trên mạng và tại kênh bán lẻ.
Theo đại diện Lãnh đạo Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), người dân, doanh nghiệp có thể chủ động tự tra cứu sản phẩm thuốc tân dược thông qua Cổng dịch vụ công tại địa chỉ https://dichvucong.dav.gov.vn/congbothuoc.
Vì lợi nhuận khổng lồ mà bất chấp để sản xuất thực phẩm giả
Thực phẩm giả là một vấn đề đang ngày càng trở nên phức tạp và nguy hiểm đối với sức khỏe người tiêu dùng. Các sản phẩm thực phẩm giả thường được sản xuất từ nguyên liệu kém chất lượng và không đáp ứng được các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân.
Một vụ điển hình là vụ triệt phá đường dây sản xuất dầu ăn giả tại Hưng Yên. Theo điều tra bước đầu của Công an tỉnh Hưng Yên, nhãn hiệu dầu ăn Ofood do Công ty TNHH sản xuất và xuất nhập khẩu Nhật Minh food sản xuất và tiêu thụ trên thị trường thực chất là dầu thực vật dành để chế biến thức ăn chăn nuôi, nhưng đã bị các đối tượng “hô biến” thành dầu ăn thực vật dành cho người.
Chỉ tính riêng 3 năm gần đây, đường dây sản xuất và tiêu thụ dầu ăn giả này đã đạt doanh thu số tiền hơn 8.200 tỷ đồng
Những đối tượng trong vụ việc này đã sản xuất hàng chục nghìn tấn dầu ăn giả, sử dụng dầu thực vật dành cho chăn nuôi để chế biến thành dầu ăn cho người, mà không hề quan tâm đến chất lượng và mức độ an toàn của sản phẩm.
Nguyên nhân của vấn đề này là do các đối tượng lợi dụng sự chênh lệch giá giữa dầu ăn cho người và dầu cho chăn nuôi để thu lợi nhuận khổng lồ, đồng thời tránh được thuế. Dầu ăn giả có thể gây ra những hậu quả rất nghiêm trọng cho người tiêu dùng, đặc biệt là những người sử dụng nó trong thời gian dài. Việc tiêu thụ dầu ăn giả có thể dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm như ung thư, bệnh tim mạch và các bệnh lý về gan. Ngoài ra, do giá rẻ, thực phẩm giả dễ dàng xâm nhập vào các bếp ăn tập thể, nhà hàng, quán ăn, và cả trong sản xuất thực phẩm chế biến sẵn.
Trong thời gian qua, mặc dù các cơ quan chức năng đã phát hiện và thu giữ hàng nghìn tấn thực phẩm giả, nhưng công tác kiểm tra và xử lý hàng giả vẫn còn nhiều hạn chế.
Ông Mai Mạnh Toàn - Phó Giám đốc Sở Công Thương Đắk Lắk - cho biết mỹ phẩm và thực phẩm chức năng trôi nổi xuất hiện ngày càng nhiều, nhưng việc xử lý vẫn còn vướng mắc.
“Khó khăn lớn nhất hiện nay là khâu kiểm nghiệm. Sau khi tạm giữ hàng phải gửi mẫu đi giám định tại các đơn vị chuyên môn. Tuy nhiên, chi phí kiểm nghiệm rất cao, thậm chí cao hơn nhiều lần mức phạt hành chính. Có trường hợp chi phí kiểm nghiệm lên đến 100 triệu đồng, trong khi mức xử phạt hành chính chỉ 5 - 7 triệu đồng hoặc vài chục triệu đồng. Nếu muốn xử lý tận gốc vấn nạn hàng trôi nổi, kém chất lượng thì cần đơn giản hóa thủ tục kiểm nghiệm, tạo điều kiện cho lực lượng chức năng có thể xử lý kiên quyết và hiệu quả hơn”, ông Mai Mạnh Toàn băn khoăn.
Lợi dụng nhu cầu làm đẹp để trục lợi
Mỹ phẩm giả là một vấn đề không kém phần nghiêm trọng so với thuốc giả và thực phẩm giả, vì nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động đến sự tự tin và vẻ đẹp của người tiêu dùng. Mỹ phẩm giả được sản xuất từ các nguyên liệu không rõ nguồn gốc, không qua kiểm định chất lượng và có thể chứa các chất độc hại như phèn chua, hóa chất tẩy rửa, gây tổn thương da và các phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
Vụ việc gần đây tại Bắc Giang là một ví dụ điển hình. 02 đối tượng thực hiện hành vi sản xuất, đóng gói mỹ phẩm giả là Nguyễn Văn Khánh và Nguyễn Thị Hiên (sinh năm 2003), cùng trú tại thôn Lải, xã Đại Lâm, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang đang. Các đối tượng này đã sản xuất và bán hàng nghìn sản phẩm mỹ phẩm giả, bao gồm kem tẩy trang, kem dưỡng da và các serum trị mụn. Tại hiện trường lực lượng chức năng đã thu giữ 13 loại mỹ phẩm khác nhau có tổng số lượng là 2.468 sản phẩm thành phẩm.
Tổ công tác kiểm tra tem mác giả
Tính từ khoảng cuối năm 2024 đến nay, Khánh và Hiên đã bán trót lọt hơn 100.000 đơn hàng cho các khách hàng tại các tỉnh, thành phố trong cả nước và với doanh thu hơn 6 tỷ đồng.
Những sản phẩm này không chỉ gây hại cho làn da mà còn có thể dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng như nhiễm trùng da, viêm da và thậm chí là ung thư. Các sản phẩm mỹ phẩm giả này được bán qua các sàn thương mại điện tử như Shopee và Tiktok, khiến người tiêu dùng dễ dàng mua phải hàng giả mà không biết. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với những người có làn da nhạy cảm hoặc đã mắc các bệnh lý về da. Khi sử dụng mỹ phẩm giả, người tiêu dùng không những không đạt được kết quả như mong muốn mà còn có thể phải chịu đựng các tác dụng phụ không mong muốn.
Bên cạnh đó, mỹ phẩm giả còn gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín và thương hiệu của các công ty sản xuất mỹ phẩm chính hãng. Khi thị trường mỹ phẩm tràn ngập hàng giả, người tiêu dùng có thể sẽ không còn tin tưởng vào các sản phẩm chính hãng, gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc duy trì thương hiệu và phát triển thị trường.
Biện pháp để ngăn chặn sản xuất và tiêu thụ hàng giả
Để giải quyết vấn đề thuốc giả, thực phẩm giả và mỹ phẩm giả, các cơ quan chức năng cần phải triển khai các biện pháp mạnh mẽ hơn và đồng bộ hơn. Một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý các cơ sở sản xuất hàng giả.
Ngày 25/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long yêu cầu Bộ Y tế tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo nhằm ngăn chặn, kiểm soát, xử lý thuốc giả, thực phẩm giả, mỹ phẩm giả trong đó tập trung rà soát, nghiên cứu, hoàn thiện các quy định và các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi nạn sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm; lưu ý nghiên cứu, xử lý các vấn đề báo chí nêu về nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, chi phí kiểm nghiệm xử lý mỹ phẩm giả.
Bên cạnh đó, công tác thanh tra và kiểm tra cần được thực hiện không chỉ ở các cơ sở sản xuất mà còn ở các điểm bán lẻ và các sàn thương mại điện tử, nơi hàng giả thường xuyên xuất hiện. Các cơ quan chức năng cần phối hợp chặt chẽ với các tổ chức tiêu dùng để giúp người dân nhận diện hàng giả và tránh mua phải các sản phẩm kém chất lượng. Đồng thời, cần đơn giản hóa thủ tục kiểm nghiệm hàng hóa, giảm thiểu chi phí kiểm nghiệm, từ đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công tác xử lý và ngừng lưu hành hàng giả.
Ngoài ra, một giải pháp quan trọng là nâng cao ý thức của người tiêu dùng. Người dân cần được trang bị kiến thức về các dấu hiệu nhận diện hàng giả, từ đó tự bảo vệ mình khi mua sắm các sản phẩm, đặc biệt là thuốc, thực phẩm và mỹ phẩm. Họ cần biết rằng giá rẻ không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với chất lượng tốt; và hàng giả có thể gây ra những tác hại không lường trước.
Vấn nạn thuốc giả, thực phẩm giả và mỹ phẩm giả không chỉ gây ra những tác động xấu đến sức khỏe của người tiêu dùng mà còn làm giảm niềm tin vào các sản phẩm chính hãng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế. Mặc dù các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều giải pháp để kiểm tra và xử lý các cơ sở sản xuất hàng giả, nhưng vẫn còn rất nhiều khó khăn và thách thức. Để ngăn chặn tình trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Chỉ khi mọi người cùng chung tay, chúng ta mới có thể bảo vệ sức khỏe cộng đồng và xây dựng một thị trường lành mạnh, minh bạch.
ĐT