PV: Ông có thể cho biết về kết quả sắp xếp, bố trí, xử lý trụ sở, nhà đất đến thời điểm hiện nay?
Ông Nguyễn Tân Thịnh.
Ông Nguyễn Tân Thịnh: Sau khi chính quyền địa phương đi vào vận hành theo mô hình 2 cấp, Bộ Tài chính đã đề nghị các địa phương rà soát và tổng hợp, báo cáo Bộ Tài chính. Theo số liệu mới nhất, đến ngày 10/11/2025, tổng số cơ sở nhà, đất đã thực hiện xử lý là 18.589 cơ sở (trong đó, đã bố trí cho mục đích y tế đối với 1.059 cơ sở; bố trí cho mục đích giáo dục đối với 4.992 cơ sở; bố trí cho mục đích văn hóa thể thao đối với 1.383 cơ sở; bố trí làm trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp của cơ quan hành chính sự nghiệp đối với 9.141 cơ sở).
Số cơ sở nhà đất còn dôi dư tiếp tục phải xử lý theo thống kê của các địa phương là 9.914 cơ sở. Số lượng các cơ sở cần tiếp tục xử lý vẫn đang tiếp tục được các địa phương rà soát, cập nhật theo diễn biến thực tế.
Thưa ông, việc xử lý các cơ sở nhà, đất ngoài bảo đảm cơ sở vật chất cho bộ máy theo mô hình mới, sẽ sắp xếp, ưu tiên dành cho các mục đích y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao… được các địa phương triển khai ra sao?
Trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành nhiều văn bản liên quan tới quản lý, sử dụng tài sản công để phục vụ cho quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy. Theo đó hiện nay tất cả các thẩm quyền liên quan tới sắp xếp, xử lý, bố trí, chuyển đổi công năng đối với nhà đất, trụ sở của địa phương đã được phân cấp một cách triệt để cho địa phương, theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm”.
Việc chuyển đổi công năng đối với tài sản công chính là việc chuyển đổi mục đích sử dụng từ trụ sở sang làm cơ sở y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, mục đích công cộng... Theo quy định hiện nay, Thủ trưởng đơn vị sẽ tự quyết định việc chuyển đổi công năng nếu việc chuyển đổi đó không làm thay đổi chủ thể quản lý, sử dụng. Trường hợp thay đổi chủ thể quản lý sử dụng do việc xử lý của Nhà nước thì cơ quan, người có thẩm quyền quyết định xử lý đối với tài sản nào thì đồng thời quyết định việc chuyển đổi công năng đối với tài sản đó.
Việc chuyển đổi công năng phụ thuộc vào quy hoạch sử dụng đất, xây dựng và các quy chuẩn, tiêu chuẩn chuyên ngành của các cơ quan có liên quan. Hiện nay các thẩm quyền này cũng đã được phân cấp cho địa phương thực hiện.
Như ông chia sẻ, sẽ giao cho địa phương quyết định thì câu chuyện quản lý thế nào để tránh các trụ sở đó sử dụng không đúng mục đích?
Hiện nay, các thẩm quyền quyết định cụ thể đã được phân cấp cho địa phương. Các cơ quan trung ương trong vai trò quản lý nhà nước sẽ có trách nhiệm đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra các địa phương trong quá trình tổ chức thực hiện.
Bộ Tài chính với vai trò giúp cho Chính phủ quản lý nhà nước về tài sản công, trong thời gian qua đã trình Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để tạo cơ sở pháp lý cho việc sắp xếp, bố trí, xử lý tài sản công, báo cáo Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản chỉ đạo điều hành để đôn đốc, hướng dẫn việc triển khai. Mới nhất là ngày 11/11/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Công điện số 213/CĐ-TTg về việc đẩy nhanh tiến độ sắp xếp, bố trí, xử lý các cơ sở nhà, đất sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp. Trong đó có nhiều chỉ đạo quan trọng liên quan tới việc điều chỉnh quy hoạch, việc ưu tiên cho các lĩnh vực y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, công cộng và hướng xử lý tài sản sau khi đã ưu tiên cho các lĩnh vực. Từ đó thúc đẩy quá trình sắp xếp, xử lý nhà, đất dôi dư ở các địa phương.
Thực tế sẽ có những vướng mắc trong quá trình thực hiện nằm ngoài thẩm quyền của địa phương, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục có những hướng dẫn, giải pháp nào, thưa ông?
Bộ Tài chính luôn đồng hành cùng các địa phương trong quá trình tổ chức thực hiện. Những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn đều được ghi nhận đầy đủ, báo cáo cấp có thẩm quyền để xử lý. Mới đây nhất, được sự đồng ý của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Bộ Tài chính đã báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư đồng ý chủ trương điều chỉnh quy hoạch ngay sau khi chuyển đổi công năng đối với các cơ sở nhà đất, thay vì phải thực hiện quy trình điều chỉnh quy hoạch trước khi chuyển đổi công năng sử dụng nhà, đất dôi dư để đẩy nhanh việc xử lý nhà, đất tại các địa phương, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư về định hướng xử lý cơ sở nhà, đất dôi dư sau khi ưu tiên cho các lĩnh vực y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, mục đích công cộng... nếu còn sẽ được sử dụng để phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, thông qua việc giao đất, cho thuê đất theo đúng quy định của pháp luật về đất đai. Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, Bộ Tài chính đã kịp thời trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 213/CĐ-TTg ngày 11/11/2025 để đôn đốc, hướng dẫn triển khai thực hiện.
Đồng thời, ngoài việc giao cho từng cán bộ chuyên quản để phụ trách từng địa phương, Bộ Tài chính đã tổ chức nhiều đoàn công tác đi thực tế địa phương cả trước, trong, sau quá trình sáp nhập. Sắp tới, Bộ Tài chính sẽ công khai tiến độ xử lý nhà, đất dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Trân trọng cảm ơn ông!
H. Hương (lược ghi)