Qwen của Alibaba với tham vọng trở thành 'siêu ứng dụng' AI toàn cầu

3 giờ trướcBài gốc

Qwen của tập đoàn Alibaba có tham vọng AI toàn cầu

Cuộc đua AI tiêu dùng toàn cầu vừa chứng kiến một cú ra mắt ấn tượng từ Trung Quốc. Con số 10 triệu vượt xa tốc độ tăng trưởng ban đầu của cả ChatGPT và DeepSeek. Cột mốc này không chỉ là một cột mốc đáng tự hào cho tập đoàn công nghệ Trung Quốc, mà còn báo hiệu một cuộc cạnh tranh khốc liệt sắp diễn ra trên thị trường trợ lý AI toàn cầu.

Bước đột phá và tham vọng tạo đế chế riêng

Alibaba mô tả Qwen là "bước đi quan trọng nhất cho đến nay" trong thị trường AI tiêu dùng của tập đoàn. Đây không phải lời nói suông. Sau nhiều năm phát triển các mô hình AI nền tảng, Alibaba cuối cùng đã chuyển hóa năng lực công nghệ tiên tiến của mình thành một ứng dụng thực tế có thể chạm đến cuộc sống hàng ngày của hàng triệu người dùng.

Được vận hành bởi họ mô hình AI mã nguồn mở cùng tên của Alibaba Cloud, Qwen được thiết kế để đáp ứng cả nhu cầu chuyên môn lẫn cá nhân của người dùng. Khả năng của ứng dụng trải dài từ nghiên cứu chuyên sâu, tạo hình ảnh đến tạo slide thuyết trình. Đây là sự kết hợp giữa công cụ làm việc và trợ lý cá nhân, hướng đến một khái niệm mà nhiều người trong ngành công nghệ gọi là "siêu ứng dụng" (super app).

Thành tích 10 triệu lượt tải trong tuần đầu không chỉ là con số khô khan. Nó phản ánh một sự thật quan trọng: trong thị trường Trung Quốc đại lục, nơi cả ChatGPT và Gemini của Google đều không có mặt, người dùng đang khao khát một trợ lý AI mạnh mẽ và toàn diện. Qwen đang lấp đầy khoảng trống đó và làm điều đó một cách ngoạn mục.

Alibaba Cloud không giấu giếm tham vọng của mình. Công ty cho biết sẽ cạnh tranh trực tiếp với ChatGPT để trở thành "ứng dụng tất cả trong một" (everything app) cho người tiêu dùng toàn cầu khi tung ra phiên bản quốc tế. Đây là một tuyên bố đầy tự tin, đặc biệt khi đối thủ là OpenAI, công ty đã định hình lại cách thế giới nhìn nhận về AI.

Việc Qwen có mặt trên cả nền tảng iOS của Apple và Android cho thấy chiến lược tiếp cận thị trường toàn diện. Nhưng điều thực sự làm nên sự khác biệt nằm ở tầm nhìn dài hạn. Theo Alibaba Cloud, Qwen được kỳ vọng sẽ tích hợp các chức năng lối sống và năng suất cốt lõi, bao gồm bản đồ, giao đồ ăn, đặt phòng du lịch, công cụ văn phòng, thương mại điện tử, giáo dục và các dịch vụ liên quan đến sức khỏe.

Đây chính là khái niệm "siêu ứng dụng" theo cách hiểu của Trung Quốc, tức là một nền tảng duy nhất có thể đáp ứng hầu hết nhu cầu hàng ngày của người dùng. Mô hình này đã thành công rực rỡ với WeChat và giờ đây Alibaba muốn nhân rộng công thức đó nhưng với AI làm động lực chính.

Theo Poe Zhao, nhà phân tích công nghệ có trụ sở tại Bắc Kinh và là người sáng lập bản tin Hello China Tech, các phiên bản cập nhật của Qwen được kỳ vọng sẽ đến rất nhanh. Tốc độ lặp lại này là chìa khóa trong cuộc đua AI, nơi khả năng cải tiến liên tục và phản hồi nhu cầu người dùng một cách nhanh nhạy có thể quyết định thành bại.

Hiệu ứng domino trong hệ sinh thái Alibaba

Thành công của Qwen không đứng một mình. Nó là một phần của làn sóng AI đang lan tỏa trong toàn bộ hệ sinh thái Alibaba. Chỉ vài thời gian trước, LingGuang, ứng dụng AI "lập trình theo cảm hứng" (vibe coding) của Ant Group, công ty fintech liên kết với Alibaba đã gây tiếng vang với khoảng 2 triệu lượt tải và giành vị trí số một trong danh mục công cụ miễn phí trên App Store của Apple tại Trung Quốc.

Khái niệm "vibe coding" đang trở thành một trong những ứng dụng phổ biến nhất của AI tạo sinh trên toàn cầu. Nó cho phép những người không biết lập trình tạo ra các ứng dụng phần mềm tùy chỉnh chỉ bằng cách mô tả ý tưởng của mình. Đây là một minh chứng cho việc AI đang dân chủ hóa công nghệ, biến những kỹ năng từng chỉ dành cho chuyên gia thành điều mà bất kỳ ai cũng có thể làm được.

Ant Group đã tăng cường đẩy mạnh AI trong năm nay với một loạt động thái ấn tượng. Công ty nâng cấp mô hình ngôn ngữ lớn Bailing của riêng mình, tung ra các sản phẩm chăm sóc sức khỏe được hỗ trợ bởi AI và tiết lộ robot hình người R1 do đơn vị robot Ant Lingbo Technology (còn được biết đến với tên Robbyant) phát triển.

Sự kết hợp này tạo nên một bức tranh lớn: Alibaba và các công ty liên kết đang xây dựng một hệ sinh thái AI toàn diện, từ các mô hình nền tảng đến ứng dụng tiêu dùng, từ công cụ lập trình đến robot vật lý. Mỗi mảnh ghép đều bổ trợ cho nhau, tạo nên một thế lực đáng gờm trong cuộc chạy đua AI toàn cầu.

Nhà đầu tư đã bỏ phiếu bằng tiền của họ. Cổ phiếu Alibaba niêm yết tại Hong Kong tăng 4,67% lên mức chốt phiên HK$154,50 vào hôm qua (24.11), ngày công ty công bố thành tích của Qwen. Đây là tín hiệu rõ ràng rằng thị trường tin tưởng vào tiềm năng của chiến lược AI tiêu dùng của Alibaba.

Thời điểm cũng rất quan trọng. Kết quả tài chính quý mới nhất của Alibaba sẽ được công bố vào hôm nay (25.11) và thành công của Qwen có thể tạo nền tảng tích cực cho những con số đó. Hơn nữa, trong bối cảnh tập đoàn đang tái cấu trúc và tìm kiếm các động lực tăng trưởng mới, AI tiêu dùng có thể là mảnh ghép còn thiếu.

Thách thức phía trước

Dù đạt cột mốc 10 triệu lượt tải trong tuần đầu, Qwen thực chất mới chỉ bắt đầu bước vào giai đoạn khó khăn nhất của cuộc đua AI. Số lượng người dùng ban đầu cho thấy sức hút lớn của thương hiệu Alibaba và sự tò mò của thị trường đối với các mô hình AI nội địa, nhưng thách thức thực sự nằm ở khả năng giữ chân người dùng và xây dựng mô hình kinh doanh bền vững. ChatGPT đã chứng minh rằng nếu chất lượng đủ cao, người dùng sẵn sàng trả tiền cho các gói thuê bao đắt đỏ. Đây là tiêu chuẩn mà bất kỳ đối thủ nào, bao gồm Qwen, đều phải đối mặt, câu hỏi đặt ra là liệu Qwen có thể tạo ra giá trị tương đương để thuyết phục người dùng Trung Quốc, rồi sau đó là người dùng toàn cầu, trả tiền hay không.

Tại thị trường nội địa, Qwen đang bước vào một môi trường cạnh tranh khốc liệt bậc nhất thế giới. DeepSeek, dù có thể chậm hơn về tốc độ tăng trưởng ban đầu, lại sở hữu kỹ thuật tối ưu hóa mô hình rất ấn tượng, cho phép họ cạnh tranh về chi phí và hiệu năng. Sự chú ý lớn từ cộng đồng kỹ thuật đối với DeepSeek cho thấy họ không hề là kẻ bám đuôi, mà là một đối thủ thực thụ trong cuộc đua công nghệ lõi. Trong khi đó, Baidu với mô hình ERNIE đã liên tục nâng cấp và vẫn giữ vai trò một trong những công ty AI hàng đầu Trung Quốc, nhờ năng lực hạ tầng, kinh nghiệm triển khai và hệ sinh thái sản phẩm rộng lớn.

Thậm chí Huawei, Tencent hay iFlytek cũng đều xây dựng các mô hình AI của riêng họ, khiến thị trường Trung Quốc trở thành một “đấu trường AI” đông đúc, nơi mọi đối thủ đều mạnh và được đầu tư lớn. Qwen muốn nổi bật giữa môi trường như vậy sẽ không dễ dàng, đặc biệt nếu muốn không chỉ tăng trưởng về số lượng người dùng, mà còn phải duy trì tính mới mẻ, chất lượng và độ ổn định, những yếu tố thường khiến người dùng chuyển sang nền tảng khác chỉ với một vài cú nhấp chuột.

Để phát triển ra thị trường quốc tế, Qwen phải đối mặt với các đối thủ thậm chí còn đáng gờm hơn. Ở Mỹ, ChatGPT đã trở thành tên gọi mặc định của “AI assistant”, với cơ sở người dùng khổng lồ và tốc độ cải tiến liên tục. Gemini của Google đang được tích hợp vào gần như toàn bộ hệ sinh thái của hãng, giúp nó có lợi thế phân phối mà hiếm công ty nào sánh được. Claude của Anthropic nổi bật ở tính an toàn và hiệu suất cao trong các tác vụ chuyên sâu, trong khi Microsoft Copilot được đưa thẳng vào bộ Office và Windows, những nền tảng hàng tỷ người dùng.

Ngay cả Grok của xAI, dù mới, cũng sở hữu tốc độ cải tiến nhanh và sự hỗ trợ từ hệ sinh thái X. Meta AI thì miễn phí, có hạ tầng phân phối nằm trong Facebook, Instagram, WhatsApp, điều này tạo ra sức mạnh lan tỏa khiến bất kỳ mô hình trả phí nào cũng phải dè chừng. Những đối thủ này không chỉ mạnh hơn về thương hiệu và hạ tầng, mà còn hiểu sâu sắc văn hóa, hành vi và nhu cầu của người dùng toàn cầu, điều mà Qwen chưa thể có ngay lập tức.

Vấn đề lớn nhất của bất kỳ sản phẩm AI xuất phát từ Trung Quốc khi muốn vươn ra thế giới là câu hỏi: một mô hình được phát triển trong bối cảnh văn hóa, chính sách và hệ sinh thái nội địa có thể thích nghi với thị trường quốc tế hay không? Người dùng phương Tây có kỳ vọng khác, luật pháp khác, ngôn ngữ khác và đặc biệt nhạy cảm với yếu tố minh bạch, quyền riêng tư, kiểm duyệt nội dung. Những rào cản này không liên quan đến chất lượng mô hình, mà liên quan đến niềm tin, một yếu tố Qwen sẽ phải xây dựng từ đầu, trong khi đối thủ đã có nhiều năm dẫn trước.

Ngoài ra, khi cạnh tranh toàn cầu, tốc độ đổi mới và khả năng mở rộng hạ tầng cũng là rào cản lớn. Các công ty Mỹ có nguồn vốn tư nhân và thị trường tài chính khổng lồ, trong khi Trung Quốc có thể gặp hạn chế nhất định trong việc tiếp cận GPU hoặc công nghệ bán dẫn tiên tiến. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng đào tạo mô hình lớn, tung ra phiên bản mới và duy trì tính cạnh tranh. Qwen có thể đang được đầu tư mạnh, nhưng để đối đầu dài hạn với các ông lớn công nghệ phương Tây như Google, OpenAI, Microsoft hay Meta, Alibaba sẽ phải liên tục duy trì ngân sách khổng lồ và mở rộng năng lực phần cứng, điều không dễ dàng trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ ngày càng gay gắt.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng 10 triệu lượt tải chỉ trong tuần đầu là thành tích rất mạnh, chứng minh sức hấp dẫn của Qwen và kỳ vọng lớn của thị trường đối với các sản phẩm AI nội địa Trung Quốc. Nhưng từ lượt tải đến người dùng hoạt động hằng ngày, rồi từ người dùng hoạt động đến mô hình kinh doanh bền vững, là hành trình dài và đầy thử thách.

Liệu Qwen có thể tái lập con đường thành công của ChatGPT hay không vẫn là câu hỏi chưa lời đáp. Nhưng câu trả lời, dù là “có” hay “không”, sẽ không chỉ quyết định tương lai của Qwen, mà còn phản ánh vị thế của Trung Quốc trong cuộc cạnh tranh AI toàn cầu đang định hình lại trật tự công nghệ thế giới.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/qwen-cua-alibaba-voi-tham-vong-tro-thanh-sieu-ung-dung-ai-toan-cau-241478.html