Những năm gần đây, Việt Nam là quốc gia vừa xuất khẩu rau quả, vừa nhập khẩu khá lớn để phục vụ nhu cầu tiêu dùng đa dạng trong nước. Các loại quả ôn đới, táo, lê, nho, cherry từ Mỹ, Úc, New Zealand hay cam, quýt, lê từ Trung Quốc, Nam Phi… luôn có mặt tại các siêu thị.
Theo số liệu thống kê sơ bộ Cục Hải quan vừa công bố, tính từ đầu năm đến ngày 15/8, nhập khẩu rau quả của Việt Nam đạt khoảng 1,5 tỷ USD, giảm gần 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức sụt giảm hiếm có đối với các sản phẩm rau quả ngoại, vốn được người tiêu dùng Việt ưa chuộng trong nhiều năm trở lại đây.
Lý giải về điều này, Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho rằng, có thể do tác động từ nguồn cung nội địa năm nay khá dồi dào. Vụ mùa năm 2025, nhiều loại trái cây nhiệt đới như sầu riêng, xoài, thanh long, nhãn… đều được mùa, giá tốt. Khi thị trường tràn ngập trái cây trong nước, các nhà nhập khẩu có xu hướng giảm mạnh đơn hàng nhập ngoại.
Bên cạnh đó, yếu tố chi phí logistics và biến động tỷ giá cũng tác động đến việc nhập khẩu. Đồng USD mạnh lên so với VND khiến hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn, trong khi phí vận chuyển quốc tế chưa hạ nhiều so với giai đoạn cao điểm 2022–2023. Đây là rào cản trực tiếp làm giảm sức mua của doanh nghiệp nhập khẩu.
Trong số các thị trường rau quả mà Việt Nam nhập khẩu, Trung Quốc tiếp tục là thị trường lớn nhất, chiếm gần 1/3 tổng kim ngạch. Tuy nhiên, trị giá nhập khẩu rau quả từ thị trường này lại suy giảm, khi trong 7 tháng đầu năm nay đạt khoảng 490 triệu USD, giảm 0,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Cùng với đó, rau quả nhập khẩu từ Brazil cũng ghi nhận mức giảm mạnh khi chỉ đat3,8 triệu USD, giảm khoảng 33%.
Cherry Mỹ ngày càng xuất hiện nhiều trên các kệ hàng siêu thị tại Việt Nam.
Trái ngược với 2 thị trường này, Mỹ và Chile lại nổi lên là thị trường cung cấp rau quả đầy tiềm năng cho Việt Nam. Trong 7 tháng qua, cả nước đã chi tới 353,1 triệu USD để nhập khẩu rau quả Mỹ, tăng tới 47% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là sự bứt phá ấn tượng đưa rau quả nhập từ Mỹ ngày càng tiệm cận Trung Quốc về quy mô.
Đại diện một doanh nghiệp chuyên phân phối trái cây nhập khẩu cho rằng, nhu cầu nhập khẩu các loại quả tươi, đặc biệt là nho, táo, cherry, cam từ Mỹ ngày càng cao do đáp ứng được yêu cầu khắt khe về chất lượng, an toàn thực phẩm. Đặc biệt, đầu năm nay, Bộ Tài chính đã giảm thuế nhập khẩu một số mặt hàng, trong đó có nhiều sản phẩm nông sản có lợi thế của Mỹ như: hạt dẻ cười, hạnh nhân, táo tươi, cherry, nho khô…
“Việc cắt giảm một số rào cản kỹ thuật và giảm thuế quan đã tạo điều kiện thuận lợi cho trái cây Mỹ vào Việt Nam ngày càng nhiều, với đa dạng các mặt hàng trên thị trường”, đại diện doanh nghiệp cho hay.
Với rau quả nhập từ Chile, trong 7 tháng qua, Việt Nam chi tới 27,2 triệu USD để nhập khẩu các sản phẩm từ thị trường này, tăng gấp 3 lần năm ngoái.
Việc nhập khẩu rau quả từ Chile năng tăng mạnh do Việt Nam giảm thuế nhập khẩu rau quả, nhu cầu tiêu dùng nội địa tăng cao, Chilê có lợi thế về sản xuất quanh năm, đa dạng sản phẩm đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng Việt. Cùng với đó, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Chile (VCTA) tạo điều kiện thuận lợi, sự cạnh tranh của các nhà xuất khẩu Chile trên thị trường quốc tế cũng góp phần đẩy mạnh xuất khẩu sang Việt Nam.
Bên cạnh 2 thị trường này, nhiều thị trường khác cũng tăng trưởng mạnh, trong đó phải kể đến như Ấn Độ đạt hơn 43 triệu USD, tăng 22%, Canada đạt 7 triệu USD tăng 29%...
Xuân Phong