Rõ trách nhiệm pháp lý đối với hành vi tố cáo sai sự thật

2 giờ trướcBài gốc

Tăng cường trách nhiệm của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu

Nhiều đại biểu nhận định, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo đã quy định nhiều nội dung mới thể hiện nỗ lực hiện đại hóa, số hóa để phù hợp với xu hướng chuyển đổi số quốc gia, phù hợp với chủ trương tinh gọn bộ máy trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

ĐBQH Lương Văn Hùng (Quảng Ngãi) dành sự quan tâm đến các quy định sửa đổi Luật Khiếu nại.

ĐBQH Lương Văn Hùng (Quảng Ngãi) phát biểu tại Tổ. Ảnh: Hồ Long

Cụ thể, tại khoản 12, Điều 2 của dự thảo Luật (sửa đổi, bổ sung khoản 1, Điều 33 của Luật Khiếu nại) quy định: "Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại quy định tại Điều 28 của Luật này mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết hoặc kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý thì có quyền khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần 2; đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày. Trường hợp khiếu nại lần 2 thì người khiếu nại phải gửi đơn kèm theo quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu (nếu có), các tài liệu có liên quan cho người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai”.

Đại biểu Lương Văn Hùng đề nghị quy định cụ thể hơn đối với trường hợp trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại quy định tại Điều 28 của Luật này mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết… thì có quyền khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần 2… Vì thời gian qua, quy định này tạo ra 2 cách hiểu khác nhau.

Cách hiểu thứ nhất, người khiếu nại lần đầu được gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần 2 đối với các trường hợp đã gửi đơn khiếu nại nhưng không được cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu thụ lý, giải quyết.

Cách hiểu thứ hai, khiếu nại đã được người có thẩm quyền giải quyết lần đầu thụ lý giải quyết nhưng quá thời hạn khiếu nại vẫn chưa được giải quyết (chưa có quyết định giải quyết khiếu nại) thì mới được gửi đơn đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai.

Đại biểu nhấn mạnh, cần xem xét quy định cụ thể trường hợp này và đề xuất theo cách hiểu thứ hai để tăng cường trách nhiệm của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu (quy định bổ sung việc xử lý trách nhiệm đối với trường hợp cố tình không giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền) đồng thời để giảm tình trạng quá tải đối với người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai.

Theo đó, đại biểu Lương Văn Hùng đề nghị sửa đổi, bổ sung đoạn cuối của khoản 1, Điều 33, Luật Khiếu nại như sau: Trường hợp khiếu nại lần 2 thì người khiếu nại phải gửi đơn kèm theo quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu (nếu có) hoặc Thông báo thụ lý khiếu nại (lần đầu) đối với trường hợp quá thời hạn theo quy định của Điều 28 nhưng không được giải quyết và các tài liệu có liên quan cho người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai".

Phục hồi danh dự cho người bị tố cáo khi có kết luận tố cáo sai

Liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tố cáo, có ý kiến cho rằng, hiện nay, việc bảo vệ người tố cáo còn nhiều bất cập, không ít trường hợp người tố cáo bị tiết lộ danh tính, chịu áp lực, thậm chí bị trù dập hoặc trả thù nhưng việc xử lý hành vi này còn thiếu tính răn đe. Do đó, đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định cấm tiết lộ danh tính người tố cáo dưới mọi hình thức và xác định rõ trách nhiệm pháp lý của cơ quan, tổ chức để xảy ra việc lọt, lộ thông tin này.

ĐBQH Nguyễn Văn Mạnh (Phú Thọ) nêu vấn đề, dự thảo Luật quy định bảo vệ danh tính của người tố cáo, tuy nhiên, trường hợp tố cáo sai thì có được bảo vệ không? Do vậy, cần cơ chế rõ ràng nếu không sẽ có nhiều trường hợp "vin" vào quy định này để tố cáo không đúng vì lợi ích cá nhân. Trong đó, phải có cơ chế xử lý nghiêm những trường hợp tố cáo sai, lợi dụng dân chủ để trục lợi. Ngoài ra, phải quy định chặt chẽ, rõ ràng đối với hình thức tố cáo qua mạng, nếu không các đối tượng xấu sẽ lợi dụng không gian mạng để tố cáo sai sự thật, ảnh hưởng đến các tổ chức, cá nhân.

ĐBQH Phan Thị Mỹ Dung (Tây Ninh) cho biết, thời gian qua, hành vi tố cáo sai sự thật có xu hướng gia tăng, đặc biệt trên môi trường mạng xã hội. Tố cáo sai gây hậu quả nghiêm trọng như tổn hại danh dự, uy tín của cán bộ, cơ quan, tổ chức; làm phát sinh khối lượng công việc xác minh lớn, kéo dài thời gian giải quyết; ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nhà nước; gây mất ổn định an ninh trật tự địa phương.

Trong khi đó, người thực hiện tố cáo sai sự thật lại gần như chưa bị xử lý tương xứng, bởi pháp luật hiện hành thiếu quy định rõ về cơ chế kết luận yếu tố cố ý và trình tự xử lý trách nhiệm. Thực tế, sau khi kết luận tố cáo sai, cơ quan giải quyết thường chỉ yêu cầu người tố cáo “rút kinh nghiệm” mà không xử lý được gì, mặc dù hậu quả về tổn thất tinh thần, danh dự, dư luận xã hội là rất lớn.

Từ thực tế trên, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung đề nghị quy định rõ trách nhiệm pháp lý đối với hành vi tố cáo sai sự thật. Nếu người tố cáo biết rõ nội dung tố cáo là sai sự thật nhưng vẫn tố cáo nhằm vu khống, gây sức ép, hoặc trục lợi, họ phải chịu xử phạt hành chính, xử lý kỷ luật (nếu là cán bộ/công chức), truy cứu trách nhiệm hình sự (nếu gây hậu quả nghiêm trọng), và bồi thường thiệt hại vật chất, tinh thần cho cá nhân, tổ chức bị thiệt hại. Cần làm rõ trong Nghị định hướng dẫn những hành vi tương ứng với mức độ xử lý cụ thể.

Đồng thời, đề nghị, bổ sung cơ chế phục hồi danh dự cho người bị tố cáo khi có kết luận tố cáo sai.

Quan trọng hơn, theo đại biểu Phan Thị Mỹ Dung, dự thảo luật cũng cần bổ sung quy định ngăn chặn hành vi lợi dụng không gian mạng để tố cáo. Cụ thể, người tố cáo không được đăng tải, phát tán nội dung tố cáo khi chưa có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền.

Quy định cơ chế xử lý trong trường hợp người tố cáo rút đơn tố cáo trong quá trình thụ lý giải quyết, nhằm bảo đảm họ vẫn phải chịu trách nhiệm nếu nội dung tố cáo đã được gửi đi và gây hệ quả. Nếu rút đơn nhằm tránh bị kết luận tố cáo sai, dẫn đến việc đình chỉ giải quyết, thì người tố cáo cũng phải chịu trách nhiệm.

“Những quy định nêu trên sẽ giúp cân bằng giữa bảo vệ người tố cáo hợp pháp và ngăn ngừa hành vi lạm dụng quyền tố cáo, bảo vệ danh dự, uy tín của tổ chức cá nhân, và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật”, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung nhấn mạnh.

Anh Thảo

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/ro-trach-nhiem-phap-ly-doi-voi-hanh-vi-to-cao-sai-su-that-10396958.html