Rủi ro lạm phát lớn, không thể chủ quan

17 giờ trướcBài gốc

Áp lực "nhập khẩu" lạm phát

Việc điều chỉnh chỉ tiêu lạm phát là cần thiết nhằm tạo không gian trong điều hành chính sách tài khóa và tiền tệ, hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, bình quân 2 tháng đầu năm 2025 chỉ số giá tiêu dùng đã tăng 3,27%, lạm phát cơ bản tăng 2,97% cho thấy áp lực lạm phát là đáng kể.

Năm ngoái, CPI tăng 3,63% nhưng nhiều mặt hàng thiết yếu neo giá ở mức cao. Chẳng hạn, giá lương thực tăng 12,2%, giá dịch vụ y tế tăng 9%, giá dịch vụ giáo dục tăng 5,7%...

Nhìn nhận các yếu tố làm gia tăng lạm phát năm 2025 và 2 tháng đầu năm có thể thấy, mặc dù giá một số mặt hàng thiết yếu đã nằm trong kịch bản dự tính nhưng theo Trưởng ban Ban Thống kê Dịch vụ và Giá (Cục Thống kê - Bộ Tài chính) Nguyễn Thu Oanh, vẫn có một số yếu tố làm gia tăng lạm phát trong thời gian tới.

Trước tiên, xung đột quân sự ở một số quốc gia leo thang căng thẳng, diễn biến khó lường, có nguy cơ lan rộng. Cạnh tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt hơn. Đặc biệt, với chính sách thuế quan của Mỹ có thể gây ảnh hưởng đến lạm phát dài hạn khi các đối tác thương mại toàn cầu có hành động “trả đũa”.

Người tiêu dùng chọn mua hàng tại siêu thị BigC Mê Linh, Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

“Chính sách bảo hộ, rào cản thương mại gia tăng sẽ làm trầm trọng thêm căng thẳng thương mại, có thể gây ra một đợt lạm phát mới, đồng thời làm chậm lại tốc độ tăng trưởng, khiến cho tỷ lệ thất nghiệp tăng cao trở lại” - bà Nguyễn Thu Oanh phân tích. Việc lạm phát ở một số quốc gia trên thế giới đang tăng cao cũng dự báo có thể ảnh hưởng tới Việt Nam.

Việt Nam là nước nhập khẩu nhiều nguyên liệu phục vụ sản xuất nên giá hàng hóa trên thế giới ở mức cao sẽ ảnh hưởng đến chi phí, giá thành, tạo áp lực cho sản xuất của DN và từ đó đẩy giá hàng hóa tiêu dùng trong nước tăng lên. Bên cạnh đó, USD tăng giá càng làm tăng chi phí nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu, gây sức ép lên mặt bằng giá hàng hóa trong nước.

Bài toán tăng trưởng, lạm phát

Ở trong nước, để hỗ trợ tăng trưởng GDP, nguồn cung tiền đổ ra nền kinh tế dự kiến sẽ tăng đáng kể trong năm 2025... Ngoài ra, nhu cầu sử dụng điện cho sản xuất và tiêu dùng sẽ tăng mạnh. Đây cũng là một nhân tố tạo áp lực lên lạm phát.

Thực tế, Ngân hàng Nhà nước đặt chỉ tiêu định hướng tăng trưởng tín dụng ở mức 16%, tương ứng 2,5 triệu tỷ đồng vốn tín dụng sẽ được đổ thêm vào nền kinh tế trong năm 2025.

Các gói kích cầu, hạ mặt bằng lãi suất, mở rộng tín dụng hay tập trung tăng cường vào đầu tư công, một mặt giúp chúng ta tháo gỡ khó khăn cho DN, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhưng mặt khác có thể tạo sức ép nên mặt bằng giá nếu không được kiểm soát một cách hợp lý.

Từ khía cạnh khác, giới phân tích cho rằng, tỷ giá USD/VND có xu hướng tăng cũng gây áp lực với lạm phát của Việt Nam trong thời gian tới. Tỷ giá trung tâm tăng 504 đồng trong 3 tháng qua, tương đương tăng hơn 2%, sau đà tăng hơn 5% trong năm 2024. Trong đó tính riêng tháng 3 đã tăng 0,5%, lên 24.846 đồng.

Theo các chuyên gia, yếu tố có thể giúp giảm áp lực mất giá của VND trong ngắn hạn, đó là chỉ số USD - Index sẽ tiếp tục suy yếu do số liệu vĩ mô về kinh tế Mỹ đi xuống, cũng như chiến tranh thương mại và sự trỗi dậy của kinh tế khu vực châu Âu, điều đó sẽ giúp cho đồng nội tệ giảm bớt áp lực mất giá. Tất nhiên, vẫn còn quá sớm để khẳng định xu hướng USD - Index tại thời điểm này và khả năng tăng giá trong trung và dài hạn vẫn là lớn hơn.

Bên cạnh đó, việc tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá các hàng hóa do Nhà nước quản lý như giá điện, giá dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục theo hướng tính đúng, tính đủ các yếu tố như chi phí trong giá thành sản phẩm sẽ làm tăng chỉ số giá tiêu dùng năm 2025.

Bộ Tài chính khi đề cập các khó khăn, thách thức của nền kinh tế cũng đã nhấn mạnh việc ổn định kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro, sức ép điều hành về tỷ giá, lãi suất, lạm phát còn lớn, nhất là trước những tác động bất lợi từ bên ngoài... Theo Bộ Tài chính, đây là vấn đề cần theo dõi sát để có giải pháp điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả.

Giữ giá hàng thiết yếu, bảo đảm cung - cầu

Hiện Cục Thống kê đã lên 3 kịch bản lạm phát là 3,8%, 4,2% và 4,5%. Trong bối cảnh biến động của thế giới hiện nay, tỷ giá là yếu tố tác động mạnh đến lạm phát trong nước. Ở kịch bản thấp, tỷ giá USD/VND ổn định và lãi suất chỉ tăng nhẹ, CPI bình quân 10 tháng còn lại vào khoảng 3,95%. Trong kịch bản cao, bình quân 10 tháng còn lại CPI có thể tăng 4,8%.

Cục Thống kê cho rằng trong năm 2025 cần theo dõi sát diễn biến tình hình thế giới, diễn biến chính sách tài khóa, tiền tệ của các nước là đối tác thương mại, đầu tư chủ yếu của Việt Nam; chủ động có phương án ứng phó kịp thời với các tình huống phát sinh. Các kịch bản dự báo về tăng trưởng, lạm phát cần liên tục được cập nhật để có phản ứng kịp thời nhằm duy trì sự ổn định và tăng trưởng của nền kinh tế trong năm tới.

Bên cạnh đó, cần theo dõi chặt chẽ diễn biến giá các mặt hàng thiết yếu nhất là mặt hàng xăng, dầu, xây dựng các phương án điều tiết nguồn cung, hạn chế việc tăng giá đột biến nhằm giảm thiểu ảnh hưởng đến lạm phát và đời sống người dân.

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, bài toán cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đòi hỏi sự linh hoạt trong điều hành chính sách để tăng trưởng cao nhưng không hệ lụy lạm phát.

Một số chính sách hỗ trợ về thuế tiếp tục được thực hiện như hỗ trợ giảm thuế môi trường đối với xăng, dầu, giảm thuế VAT, góp phần giảm chi phí hình thành giá hàng hóa và dịch vụ. Ngoài ra, việc miễn giảm học phí mới đây sẽ góp phần làm giảm áp lực lên mặt bằng giá. Đáng chú ý, chủ trương ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát của Chính phủ trong những năm qua giúp củng cố niềm tin của DN và người dân.

TS Lê Quốc Phương - nguyên Phó Giám đốc Trung tâm thông tin công nghiệp và thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng, điều quan trọng, cấp bách hiện nay là Ban chỉ đạo điều hành giá chủ trì, chỉ đạo các ban, bộ, ngành xây dựng và báo cáo những phương án tăng giá các mặt hàng thiết yếu (điện, dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục...) với mức độ tăng và thời điểm cụ thể. Từ đó, xem xét quyết định về mức độ và thời điểm điều chỉnh giá các mặt hàng, dịch vụ do Nhà nước quản lý một cách phù hợp, chủ động, đồng bộ, thống nhất bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát.

Đồng thời, cần chủ động theo dõi sát diễn biến giá các hàng hóa chiến lược trên thị trường thế giới, diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới tác động đến

Việt Nam để có những giải pháp ứng phó phù hợp, kịp thời cảnh báo các nguy cơ tác động đến mặt bằng giá trong nước. Đặc biệt, các cấp, ngành, địa phương cần tăng cường công tác thông tin, truyền thông, đưa thông tin kịp thời, minh bạch, tạo sự đồng thuận trong dư luận đối với công tác điều hành giá của Chính phủ, ổn định tâm lý người tiêu dùng và ổn định kỳ vọng lạm phát.

Thảo Nguyên

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/rui-ro-lam-phat-lon-khong-the-chu-quan.661203.html