Rủi ro tiềm ẩn khi dùng thực phẩm bổ sung cho trẻ mà không theo chỉ định
(Ảnh: Getty Images)
Hiện nay, khi ngày càng có nhiều bậc cha mẹ quan tâm đến sức khỏe của con, việc sử dụng thực phẩm bổ sung như vitamin tổng hợp, khoáng chất, men vi sinh hay các sản phẩm hỗ trợ tăng cường miễn dịch đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.
Thị trường các sản phẩm này đang trên đà phát triển mạnh mẽ, nhưng cùng với đó là những nguy cơ tiềm ẩn nếu không sử dụng đúng cách. Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng không phải lúc nào việc bổ sung cũng mang lại hiệu quả tích cực, thậm chí có thể gây tác dụng ngược.
1. Hiểu rõ bản chất thực phẩm bổ sung - “bổ” nhưng không phải thuốc
Thực phẩm bổ sung thường được xem là phương pháp nhanh chóng để bù đắp những thiếu hụt về dinh dưỡng ở trẻ. Tuy nhiên, theo khuyến cáo từ các chuyên gia y khoa, nếu trẻ đã có một chế độ ăn uống đa dạng và cân đối, việc bổ sung thêm là không cần thiết.
Quan trọng nhất, thực phẩm bổ sung không có khả năng điều trị bệnh cũng như không thể thay thế các loại thuốc đặc trị. Dù vậy, nhiều bậc phụ huynh vẫn lầm tưởng chúng là “liều thần kỳ” giúp tăng cường sức đề kháng hoặc thúc đẩy phát triển vượt trội cho trẻ. Chính suy nghĩ này dễ dẫn đến việc sử dụng sai lệch và có nguy cơ gây hại lâu dài.
2. Những rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng thực phẩm bổ sung không đúng cách
Sử dụng thực phẩm bổ sung không đúng cách có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe.
Dùng quá liều vitamin và khoáng chất
Ở trẻ em, do cơ thể còn nhỏ và chức năng chuyển hóa chưa hoàn thiện, việc bổ sung dưỡng chất vượt quá mức cần thiết có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng:
- Quá liều vitamin A có thể gây đau đầu, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa và nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của gan.
- Quá liều vitamin D làm gia tăng lượng canxi trong máu, gây chán ăn, cảm giác khát liên tục và tổn thương đến chức năng thận.
- Quá liều sắt có nguy cơ gây táo bón, đau bụng và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến ngộ độc nguy hiểm.
Một số thực phẩm bổ sung chứa hàm lượng dinh dưỡng cao hơn nhiều lần so với mức khuyến nghị hàng ngày, điều này dễ khiến trẻ vô tình vượt ngưỡng an toàn do không được kiểm soát đúng cách.
(Ảnh: Getty Images)
Dị ứng và tương tác với thuốc
Hệ miễn dịch của trẻ em chưa phát triển hoàn thiện nên nguy cơ gặp phải dị ứng cao hơn so với người lớn. Một số thành phần trong thực phẩm bổ sung như protein từ sữa, đậu nành hoặc hải sản; các loại hương liệu, chất bảo quản; men vi sinh không phù hợp đều có thể gây ra dị ứng. Phản ứng dị ứng có thể xuất hiện dưới dạng nhẹ như mẩn đỏ hoặc ngứa, nhưng cũng có trường hợp nghiêm trọng dẫn đến khó thở hoặc sốc phản vệ.
Ngoài ra, thực phẩm bổ sung còn có khả năng tương tác không tốt với các loại thuốc mà trẻ đang sử dụng. Ví dụ, sắt có thể làm giảm khả năng hấp thu của một số kháng sinh, trong khi vitamin K có nguy cơ tác động đến hiệu quả của thuốc chống đông.
Việc thiếu hiểu biết hoặc không chú ý của phụ huynh khi kết hợp nhiều sản phẩm cùng lúc có thể vô tình gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ.ư
Tác dụng không được kiểm chứng và quảng cáo quá mức
Nhiều sản phẩm thực phẩm bổ sung trên thị trường hiện nay được quảng bá với những lời hứa hẹn đầy hấp dẫn như "tăng chiều cao nhanh chóng", "nâng cao sức đề kháng một cách tối ưu" hoặc "hỗ trợ phát triển trí thông minh vượt trội cho trẻ."
Tuy nhiên, phần lớn các thông điệp này chưa được kiểm chứng đầy đủ qua các nghiên cứu lâm sàng. Một số sản phẩm thậm chí không đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng đã công bố trên nhãn, có thể chứa các chất cấm, vượt ngưỡng an toàn về hàm lượng hoặc bao gồm thảo dược không rõ tác dụng. Thói quen mua sắm theo xu hướng, đặt niềm tin mù quáng vào quảng cáo hoặc lời giới thiệu từ những người có ảnh hưởng thường dẫn đến tình trạng chọn phải các sản phẩm kém chất lượng hoặc không an toàn.
(Ảnh: Getty Images)
Trẻ biếng ăn do “no ảo” từ thực phẩm dinh dưỡng bổ sung
Việc tiêu thụ quá mức thực phẩm bổ sung có thể làm giảm cảm giác thèm ăn ở trẻ, dẫn đến tình trạng phụ thuộc vào các loại bổ sung này thay vì duy trì chế độ dinh dưỡng tự nhiên, lâu dài gây mất cân bằng dinh dưỡng.
Các chuyên gia dinh dưỡng nhấn mạnh rằng sự biếng ăn ở trẻ em có thể là hậu quả của việc cha mẹ lạm dụng vitamin và khoáng chất. Điều này tạo ra cảm giác "no đủ" giả tạo ở trẻ, khiến chúng không muốn tiêu thụ thêm thực phẩm từ chế độ ăn hàng ngày vốn cung cấp đa dạng chất dinh dưỡng.
Ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa và miễn dịch tự nhiên
Một số loại thực phẩm bổ sung phổ biến như men vi sinh, kẽm hay lysine thường được sử dụng một cách rộng rãi. Tuy nhiên, nếu lạm dụng, chúng có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng như mất cân bằng vi sinh đường ruột, kéo dài tình trạng tiêu chảy hoặc gây táo bón.
Đặc biệt, việc sử dụng quá mức các sản phẩm này có thể ảnh hưởng đến khả năng tự tổng hợp enzyme tiêu hóa của cơ thể, làm suy yếu chức năng tự nhiên.
Bên cạnh đó, nếu sử dụng thực phẩm bổ sung với mục đích "tăng cường sức đề kháng," nguy cơ xảy ra việc hệ miễn dịch tự nhiên của trẻ không phát triển đầy đủ là rất cao.
Ngộ độc từ các sản phẩm không đạt chuẩn
Đã có nhiều ghi nhận về các trường hợp thực phẩm bổ sung lưu hành trên thị trường bị nhiễm khuẩn, lẫn kim loại nặng, chứa nguyên liệu kích thích hoặc không đáp ứng đúng hàm lượng được công bố trên bao bì. Đặc biệt với trẻ nhỏ, chỉ cần một sai sót nhỏ trong quá trình sản xuất hoặc kiểm định có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.
Những nguy cơ nêu trên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng thực phẩm bổ sung một cách có trách nhiệm và dưới sự tư vấn của chuyên gia y tế để bảo vệ sức khỏe toàn diện, đặc biệt là đối với trẻ em - nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất.
Làm thế nào để sử dụng thực phẩm bổ sung an toàn cho trẻ?
- Chỉ bổ sung khi có chỉ định của bác sỹ: Không tự ý mua hoặc dùng theo kinh nghiệm dân gian.
- Ưu tiên bổ sung qua thực phẩm tự nhiên: Trái cây, rau củ, thịt cá, sữa là nguồn dinh dưỡng bền vững.
- Đọc kỹ nhãn sản phẩm: Kiểm tra hàm lượng; nguồn gốc sản xuất; thành phần có nguy cơ gây dị ứng.
- Theo dõi phản ứng của trẻ khi sử dụng: Nếu có dấu hiệu bất thường cần ngưng sử dụng ngay lập tức và đưa trẻ đi khám.
- Không dùng nhiều loại thực phẩm bổ sung cùng lúc: Dễ dẫn đến trùng lặp dưỡng chất hoặc quá liều./.
(Vietnam+)
Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/rui-ro-tiem-an-khi-dung-thuc-pham-bo-sung-cho-tre-ma-khong-theo-chi-dinh-post1077181.vnp
Tin khác
12 siêu thực phẩm tăng cường miễn dịch tốt nhất trong mùa lạnh
2 giờ trước
Khi thực phẩm siêu chế biến 'khoác áo' tiện lợi
3 giờ trước
Cải cúc: Loại rau quen mà giàu lợi ích sức khỏe
2 giờ trước
ĐBQH: Làm rõ trách nhiệm bồi thường, quản lý rủi ro, bảo vệ người dùng AI
2 giờ trước
Cần xử lý ra sao khi nghi ngờ trẻ nhiễm botulism?
một giờ trước
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa: Hợp tác, chuyển giao kỹ thuật chuyên sâu theo Đề án 1816
một giờ trước