Rừng nhiệt đới không còn là 'đồng minh' chống biến đổi khí hậu

một giờ trướcBài gốc

Rừng nhiệt đới Amazon tại bang Amazonas, Brazil. Ảnh: AFP/TTXVN

Phóng viên TTXVN tại châu Phi dẫn nghiên cứu cho biết, các khu rừng châu Phi - vốn từng là “bể hấp thụ carbon” quan trọng của hành tinh - đã chuyển sang trạng thái phát thải ròng kể từ năm 2010, đánh dấu sự thay đổi đáng báo động khi cả 3 vùng rừng mưa nhiệt đới lớn nhất thế giới là Amazon, Đông Nam Á và châu Phi đều trở thành nguồn phát thải.

Nghiên cứu do Trung tâm Quan sát Trái đất Quốc gia (NCEO) thuộc các Đại học Leicester, Sheffield và Edinburgh (Vương quốc Anh) dẫn đầu, trong đó sử dụng dữ liệu vệ tinh tiên tiến từ thiết bị laser GEDI của NASA, radar ALOS của Nhật Bản, kết hợp với máy học và hàng nghìn điểm đo thực địa để lập ra bản đồ chi tiết nhất từ trước cho đến nay về những thay đổi sinh khối trên mặt đất ở châu Phi trong hơn một thập kỷ.

Các nhà khoa học phát hiện, từ năm 2007 - 2010, châu Phi vẫn tăng lượng carbon hấp thụ, nhưng từ 2010 - 2017, lục địa này mất trung bình khoảng 106 tỷ kg sinh khối rừng mỗi năm, tương đương trọng lượng của khoảng 106 triệu chiếc ô tô. Mất mát tập trung chủ yếu ở các khu rừng mưa nhiệt đới ẩm lá rộng tại Cộng hòa Dân chủ Congo, Madagascar và một số nước Tây Phi do nạn phá rừng, suy thoái rừng vì nông nghiệp, khai thác gỗ bất hợp pháp, khai khoáng và dự án hạ tầng. Dù các vùng đồng cỏ xavan (savanna) có thêm bụi cây mọc lên nhưng lượng hấp thụ thêm carbon quá ít, không đủ để bù đắp tổn thất nặng nề từ rừng mưa nhiệt đới.

Giáo sư Heiko Balzter - Giám đốc Viện Tương lai Môi trường (Đại học Leicester) và là tác giả chính của công trình nghiên cứu - nhấn mạnh đây là hồi chuông cảnh tỉnh nghiêm trọng đối với chính sách khí hậu toàn cầu. Khi rừng châu Phi giảm hoặc không còn hấp thụ carbon, các khu vực khác và toàn thế giới sẽ phải cắt giảm phát thải khí nhà kính sâu hơn nữa mới giữ được mục tiêu nhiệt độ Trái Đất không tăng quá 2°C của Thỏa thuận khí hậu Paris. Cũng theo vị Giáo sư này, cần nhanh chóng tăng cường tài chính khí hậu cho Quỹ Rừng nhiệt đới Vĩnh cửu (Tropical Forests Forever Facility - TFFF) để chấm dứt nạn phá rừng toàn cầu.

Tiến sĩ Pedro Rodríguez-Veiga, người thực hiện phần lớn phân tích và hiện đang làm việc tại công ty Sylvera Ltd., (Vương quốc Anh), cũng cho rằng nghiên cứu cung cấp dữ liệu quan trọng cho thị trường carbon tự nguyện. Tiến sĩ kêu gọi các chính phủ, khu vực tư nhân và các tổ chức phi chính phủ cần khẩn trương hợp tác để bảo vệ và nâng cao giá trị rừng.

TFFF do Brazil khởi xướng tại Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30) vừa kết thúc tại Belem nhằm huy động hàng chục tỷ USD (mục tiêu trên 100 tỷ USD) để trả tiền cho các quốc gia giữ được các cánh rừng nhiệt đới nguyên sinh. Tuy nhiên đến nay mới chỉ có một số nước đóng góp, với tổng cộng 6,5 tỷ USD.

Tiến sĩ Nezha Acil từ NCEO nhận định cần tăng cường quản trị rừng, chống chặt phá rừng trái phép và đẩy mạnh các chương trình phục hồi rừng quy mô lớn như AFR100 (khôi phục 100 triệu ha cảnh quan châu Phi đến năm 2030) để đảo ngược xu hướng.

Kết quả nghiên cứu được công bố ngay sau COP30 càng khẳng định sự cấp bách trong việc ngăn chặn mất rừng để bảo vệ một trong những “lá chắn carbon tự nhiên” quan trọng cuối cùng của Trái Đất.

Hồng Minh (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/rung-nhiet-doi-khong-con-la-dong-minh-chong-bien-doi-khi-hau-20251130130616065.htm