Người di cư vượt sông Rio Bravo ở biên giới Mexico-Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Theo hãng tin Reuters, thỏa thuận giữa hai nước được ký kết tại thủ đô Kigali vào tháng 6 vừa qua, với sự tham gia của các quan chức Mỹ và Rwanda.
“Rwanda đồng ý tiếp nhận 250 người di cư từ Mỹ, một phần vì hầu hết các gia đình tại Rwanda đều từng trải qua những khó khăn liên quan đến di cư. Các giá trị xã hội của chúng tôi dựa trên tinh thần tái hòa nhập và phục hồi chức năng", người phát ngôn chính phủ Rwanda, bà Yolande Makolo, cho biết. Theo bà Makolo, Rwanda có quyền phê duyệt từng trường hợp được đề xuất tái định cư. Những người được chấp thuận sẽ được hỗ trợ đào tạo nghề, chăm sóc y tế và chỗ ở để bắt đầu lại cuộc sống, với hy vọng họ có thể đóng góp cho nền kinh tế Rwanda - một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trong thập kỷ qua.
Chính phủ Mỹ, bao gồm Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao, hiện chưa đưa ra bình luận chính thức về thỏa thuận này.
Chính quyền Tổng thống Trump từ lâu đã đặt mục tiêu trục xuất hàng triệu người nhập cư không có giấy tờ hợp pháp ra khỏi Mỹ. Một phần trong chiến lược này là mở rộng hợp tác trục xuất với các quốc gia thứ ba, bao gồm cả các nước ở châu Phi như Nam Sudan và Eswatini (trước đây gọi là Swaziland), đặc biệt là đối với những người nhập cư có tiền án.
Trong những năm gần đây, Rwanda đã từng bước thể hiện vai trò là điểm đến tiềm năng cho những người di cư không được các nước phương Tây chấp nhận. Tuy nhiên, động thái này cũng gây ra lo ngại từ các tổ chức nhân quyền, vốn chỉ trích Kigali vì hồ sơ nhân quyền bị cho là chưa đảm bảo các quyền cơ bản.
Tháng 5 vừa qua, Ngoại trưởng Mỹ cho biết Rwanda đang ở giai đoạn đầu của các cuộc đàm phán về việc tiếp nhận người di cư bị trục xuất từ Mỹ.
Chính quyền Tổng thống Trump lập luận rằng việc trục xuất sang quốc gia thứ ba giúp xử lý nhanh chóng các trường hợp phức tạp, bao gồm cả người từng có tiền án. Những người theo lập trường cứng rắn về nhập cư cho rằng chính sách này góp phần bảo vệ an toàn công cộng, trong khi những người phản đối lại cho rằng đây là biện pháp tàn nhẫn và nguy hiểm. Theo họ, những người bị trục xuất có thể đối mặt với bạo lực, thiếu sự hỗ trợ, không có mối quan hệ xã hội tại nơi đến và gặp rào cản ngôn ngữ.
Một quan chức giấu tên tiết lộ với Reuters rằng Mỹ sẽ hỗ trợ Rwanda thông qua một khoản tài trợ liên quan đến thỏa thuận này, nhưng từ chối tiết lộ số tiền cụ thể.
Theo nội dung thỏa thuận, những người bị trục xuất không bắt buộc phải ở lại Rwanda vĩnh viễn và có thể rời đi bất kỳ lúc nào. Kigali chỉ tiếp nhận những người không có tiền án hoặc đã hoàn thành bản án. Những cá nhân bị kết án liên quan đến tội phạm tình dục trẻ em sẽ không được tiếp nhận.
Gần đây, chính quyền Tổng thống Trump đã gia tăng áp lực buộc các nước khác tiếp nhận người di cư bị trục xuất. Vào tháng 3, hơn 200 người Venezuela bị cáo buộc là thành viên băng đảng đã bị trục xuất đến El Salvador. Những người này bị giam giữ tại đó trước khi được trao đổi tù nhân vào tháng trước.
Tới tháng 6, Tòa án Tối cao Mỹ đã cho phép chính quyền Trump trục xuất người di cư sang các quốc gia thứ ba mà không cần cho họ cơ hội chứng minh nguy cơ bị tổn hại nếu trở về. Tuy nhiên, tính pháp lý của chính sách này vẫn đang gây tranh cãi tại một vụ kiện liên bang ở Boston - vụ án được cho là có khả năng được đưa trở lại Tòa án Tối cao, nơi hiện có đa số thẩm phán theo khuynh hướng bảo thủ.
Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc