S-400 'Triumf' giúp Ấn Độ phô diễn sức mạnh phòng không trước Pakistan như thế nào?

8 giờ trướcBài gốc

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã thu hút sự chú ý của toàn thế giới khi công khai ca ngợi hệ thống phòng không S-400 “Triumf” của Nga là yếu tố then chốt trong phản ứng của nước này trước các cuộc tấn công gần đây từ Pakistan. Phát biểu của ông không chỉ là một cử chỉ chính trị mà còn đánh dấu lần đầu tiên S-400 được xác nhận đã được sử dụng trong chiến đấu bởi lực lượng vũ trang Ấn Độ.

“Những nền tảng như S-400 đã mang lại sức mạnh chưa từng có cho đất nước”, ông Modi tuyên bố khi đứng trước hệ thống này. “Một lá chắn an ninh vững mạnh đã trở thành bản sắc của Ấn Độ”.

Ông cũng nhấn mạnh rằng Ấn Độ giờ đây sở hữu công nghệ quân sự mà các đối thủ – chủ yếu là Pakistan – không thể sánh kịp. Trong bối cảnh một cuộc đối đầu quân sự thực sự, những lời nói của ông mang trọng lượng rõ ràng.

Thử nghiệm thực tế trên chiến trường

Cuộc đối đầu bắt đầu trong Chiến dịch chống khủng bố “Sindoor” của Ấn Độ. Pakistan đã đáp trả bằng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng quân sự Ấn Độ bằng máy bay không người lái, vũ khí dẫn đường chính xác và tên lửa không-đối-đất. Lần đầu tiên Ấn Độ triển khai hệ thống S-400 do Nga sản xuất trong điều kiện chiến đấu, đặt chúng tại hai bang có vị trí chiến lược là Punjab và Rajasthan.

Theo các nguồn tin, hệ thống này đã vô hiệu hóa thành công các mối đe dọa ngay trước khi chúng xâm nhập không phận Ấn Độ. Các mảnh vỡ thu được trên lãnh thổ Pakistan cho thấy khả năng cao Ấn Độ đã sử dụng tên lửa 40N6E có tầm bắn lên tới 370 km.

“Bài kiểm tra cuối cùng cho mọi hệ thống vũ khí là chiến tranh. Đó là lúc nó thể hiện được sức mạnh – hoặc thất bại hoàn toàn”, chuyên gia quân sự Nga Mikhail Khodaryonok nhận định một cách thẳng thắn.

Ông tin rằng S-400 không những đáp ứng mà còn vượt kỳ vọng trong chiến dịch quân sự của chính Nga, khi đánh chặn thành công nhiều loại mục tiêu: từ tên lửa hành trình SCALP, tên lửa đạn đạo chiến thuật, máy bay không người lái cho tới đạn pháo phản lực. Giờ đây, hệ thống này một lần nữa khẳng định mình, lần này là tại Nam Á.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã ca ngợi sức mạnh của S-400 trong cuộc đụng độ với Pakistan. Ảnh: Getty.

Tại sao Ấn Độ chọn S-400

Ấn Độ ký hợp đồng trị giá 5,43 tỷ USD với Nga vào năm 2018 để mua 5 hệ thống S-400, sau một quá trình đánh giá kỹ lưỡng về nhu cầu phòng thủ dài hạn của quốc gia. Mối quan tâm hàng đầu của Ấn Độ: Trung Quốc và Pakistan.

Thời điểm đó, Trung Quốc đã sở hữu các hệ thống S-400 và được cho là đang có kế hoạch triển khai chúng tại Tây Tạng, sát biên giới Ấn Độ. Việc chuyển giao cho Ấn Độ bắt đầu từ năm 2021, và dự kiến hoàn tất vào năm 2025. Mỗi lần triển khai, Ấn Độ lại mở rộng “ô phòng không” hiện đại bao trùm các khu vực biên giới dễ bị tổn thương.

Lý do chính khiến New Delhi chọn S-400 là vì khả năng đánh chặn đa dạng mọi loại mối đe dọa trên không: máy bay, trực thăng, UAV, tên lửa hành trình, bom thông minh, thậm chí cả tên lửa đạn đạo. Không hệ thống phòng không nào khác trên thị trường hiện nay có tính linh hoạt tương đương.

Ông Khodaryonok cũng chỉ ra rằng nếu có tọa độ chính xác, S-400 thậm chí có thể được sử dụng để tấn công mục tiêu mặt đất, dù đó không phải là chức năng chính của nó.

Quan trọng không kém, hệ thống này tích hợp mượt mà với cơ sở hạ tầng chỉ huy vốn mang đậm dấu ấn thiết kế Liên Xô–Nga mà Ấn Độ đang sử dụng. Việc chọn S-400 vì thế không chỉ là nâng cấp kỹ thuật, mà còn là bước tiến tự nhiên trong mối quan hệ quốc phòng kéo dài hàng thập kỷ giữa hai nước.

S-400 và Patriot: Hai triết lý đối lập

Hệ thống Patriot do Mỹ sản xuất thường được nêu như một lựa chọn thay thế, nhưng thực chất hai nền tảng này phản ánh hai triết lý quốc phòng hoàn toàn khác nhau.

Patriot được phát triển trong thời Chiến tranh Lạnh để bảo vệ lực lượng NATO trước các mối đe dọa từ máy bay và tên lửa tầm ngắn. Phạm vi tác chiến hẹp, thời gian triển khai đầy đủ lên tới 25 phút – một con số quá dài trong chiến tranh hiện đại.

Ngược lại, S-400 được thiết kế để bảo vệ diện rộng, như một phần trong lưới phòng không quốc gia. Thời gian triển khai chỉ mất 5 phút, có thể theo dõi đồng thời tới 300 mục tiêu. Tầm tác chiến xa tới 400 km và độ cao đánh chặn lên tới 35 km.

“Xét về hầu hết các chỉ số then chốt, Patriot đều thua kém Triumf, đặc biệt là về tầm bắn, đa dạng mục tiêu và khả năng chống tác chiến điện tử”, chuyên gia Khodaryonok nhận định.

Thành phần tên lửa mà hai hệ thống có thể sử dụng càng thể hiện sự chênh lệch:

- S-400: Sử dụng đa dạng tên lửa gồm 48N6 (tầm 250 km), 9M96M (130 km), 40N6E (370 km), và 9M100 cho phòng thủ tầm ngắn.

- Patriot: Chủ yếu dựa vào MIM-104 và ERINT, ít lựa chọn hơn nhiều.

S-400 "Triumf" có tầm phát hiện 600 km, theo dõi 300 mối đe dọa trên không cùng lúc, có thể bắn hạ mục tiêu ở độ cao từ 5-30.000 m. Ảnh: RT.

Hiệu quả chi phí

Lợi thế lớn nhất của S-400 có thể nằm ở tỷ lệ giá thành–hiệu năng. Khi Trung Quốc mua 2 trung đoàn S-400, chi phí vượt quá 3 tỷ USD. Còn với Ấn Độ, mỗi trung đoàn chỉ khoảng 1 tỷ USD. Mức này đủ để bảo vệ một vùng lãnh thổ 1.000 x 500 km trước hàng trăm mục tiêu đồng thời.

Ngược lại, nếu sử dụng Patriot để đạt mức độ bảo vệ tương đương, Ấn Độ sẽ phải chi gấp nhiều lần số tiền đó. Một khẩu đội Patriot đơn lẻ thường có giá tương đương cả một trung đoàn S-400 – nhưng lại bao phủ ít hơn nhiều, và tính linh hoạt cũng hạn chế hơn.

Lựa chọn của Ấn Độ vì thế không chỉ thực dụng, mà đó còn là bước đi chiến lược, thông minh.

Tầm với chiến lược và sức hút xuất khẩu

Chỉ một số ít quốc gia có khả năng sản xuất hệ thống phòng không như S-400. Hiện tại, Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ là ba quốc gia đã chính thức sở hữu. Tuy nhiên, hàng chục nước – từ Arab Saudi, Algeria cho tới Iran, thậm chí cả một số quốc gia Mỹ Latinh – đã bày tỏ sự quan tâm.

“Có cả một danh sách chờ cho S-400, và nó ngày càng dài”, ông Khodaryonok nói. “Vũ khí chất lượng thì không rẻ. Nhưng những quốc gia ưu tiên phòng thủ sẽ chọn Triumf”.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ quyết định mua S-400 bất chấp nguy cơ bị Mỹ trừng phạt đã cho thấy sức hút mạnh mẽ của hệ thống này. Với nhiều quốc gia, đây không chỉ là một thương vụ vũ khí mà là bước tiến hướng tới tự chủ chiến lược.

Tương lai của S-400 tại Ấn Độ: Luôn sẵn sàng

Khi cả 5 trung đoàn S-400 được triển khai đầy đủ, Ấn Độ sẽ có khả năng bảo vệ toàn bộ biên giới phía bắc và phía tây, cùng các khu vực ven biển phía nam – nơi đóng vai trò trọng yếu trong bảo vệ tuyến thương mại và chống lại các cuộc không kích chính xác.

Thứ đang được xây dựng không chỉ là một “lá chắn tên lửa” – mà là một hệ thống phòng không đa tầng, tự động, có thể chống chọi với các đợt không kích quy mô lớn, bầy đàn UAV, tên lửa siêu thanh và các đợt tấn công tên lửa dồn dập.

Cuộc xung đột gần đây với Pakistan là bước ngoặt. Lần đầu tiên, Ấn Độ đưa công nghệ tối tân của Nga vào chiến đấu thực tế – và tận mắt chứng kiến hiệu quả. S-400 không chỉ ngăn chặn tên lửa đối phương. Nó đã gửi đi một thông điệp.

S-400 “Triumf” không chỉ là phần cứng. Nó là đòn bẩy chính trị, trụ cột của chiến lược độc lập – và là nền tảng của sức mạnh phòng không ở khu vực Nam Á.

Huyền Chi

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/s-400-triumf-giup-an-do-pho-dien-suc-manh-phong-khong-truoc-pakistan-nhu-the-nao-post185581.html