Sai lầm ăn uống đang ảnh hưởng sức khỏe gia đình bạn

5 giờ trướcBài gốc

6 thói quen ăn uống sai lầm

TS.BS Hoàng Thị Đức Ngàn, Khoa Dinh dưỡng Cộng đồng, Viện Dinh dưỡng cho biết, người Việt thường mắc phải 6 sai lầm phổ biến trong thói quen ăn uống gây tổn hại sức khỏe.

Ăn quá mặn là một trong số đó. Người Việt ăn muối gấp đôi khuyến nghị của WHO, dẫn đến tăng huyết áp, suy tim, suy thận, đột quỵ và ung thư dạ dày. Ăn mặn trong thời gian dài là nguyên nhân hàng đầu gây tăng huyết áp, suy tim, suy thận và đột quỵ, đồng thời làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Muối không chỉ đến từ gia vị mà còn ẩn mình trong nước mắm, mì gói, đồ hộp. Bác sĩ Ngàn khuyến nghị: "Hãy giảm muối trong nấu nướng, hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, ăn nhạt dần theo thời gian, và sử dụng các loại gia vị tự nhiên như chanh, hành, tỏi, rau thơm… để tăng vị ngon".

Ăn quá nhiều đường cũng là một sai lầm nghiêm trọng. Tiêu thụ đường quá mức từ các loại nước ngọt, bánh kẹo… làm gia tăng béo phì, tiểu đường type 2, và rối loạn chuyển hóa ở mọi lứa tuổi. Đường không chỉ gây tăng cân mà còn gây tổn thương mạch máu, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như mù lòa, suy thận, nhồi máu cơ tim. Nhiều gia đình vẫn chưa chú ý đến lượng đường trong khẩu phần ăn của trẻ. Trẻ em nghiện đồ ngọt từ nhỏ sẽ có nguy cơ béo phì và mắc bệnh mạn tính sớm hơn.

Việc thiếu rau và trái cây làm giảm lượng chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, dẫn đến táo bón, tăng mỡ máu, huyết áp cao, nguy cơ ung thư đại trực tràng. Người Việt chỉ ăn khoảng 200g rau củ quả mỗi ngày, trong khi khuyến nghị WHO là 400g.

Bên cạnh đó, việc ăn nhiều thịt đỏ nhưng ít cá và đậu làm mất cân bằng dinh dưỡng. Chất béo bão hòa từ thịt đỏ gây gia tăng cholesterol xấu, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Ngược lại, cá và đậu hạt giàu chất béo có lợi, rất tốt cho tim mạch. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị nên ăn cá ít nhất 2–3 lần mỗi tuần, tăng cường ăn 4-5 lần/tuần các thực phẩm từ hạt.

Thói quen ăn uống thất thường như bỏ bữa sáng, ăn tối quá muộn, ăn không đúng giờ gây rối loạn chuyển hóa, tăng mỡ nội tạng, béo bụng, tăng đường huyết và nguy cơ tiểu đường type 2. TS. BS Hoàng Thị Đức Ngàn phân tích: "Khi cơ thể bị bỏ đói trong một thời gian thì thường có xu hướng ăn nhiều hơn vào bữa tiếp theo, có thể gia tăng nguy cơ ăn nhiều hơn nhu cầu thực tế".

Cuối cùng, việc ăn theo trào lưu thiếu kiểm soát như nhịn ăn gián đoạn, ăn không tinh bột, detox nhiều ngày mà không hiểu cơ thể có thể gây thiếu năng lượng, vi chất, hạ đường huyết, rối loạn tiêu hóa, thậm chí tổn thương gan, thận. Những cách ăn uống này nếu áp dụng sai cách có thể dẫn đến thiếu năng lượng, thiếu vi chất dinh dưỡng, hạ đường huyết, rối loạn tiêu hóa, thậm chí tổn thương gan, thận.

Xây dựng bữa ăn khoa học và bền vững cho gia đình

Vậy làm thế nào để bữa ăn chung của gia đình đủ chất, đủ năng lượng mà vẫn ngon và khoa học? Bí quyết nằm ở thiết lập khẩu phần đúng và nấu nướng linh hoạt.

TS.BS Hoàng Thị Đức Ngàn cho rằng, mỗi gia đình cần nắm rõ nhu cầu dinh dưỡng theo từng độ tuổi. Trẻ nhỏ cần năng lượng, đạm, canxi; trẻ học đường cần năng lượng cao, sắt, kẽm, DHA; người trưởng thành cần cân bằng, hạn chế chất béo bão hòa, muối, đường; người cao tuổi cần ít hơn về lượng nhưng giàu dưỡng chất, dễ tiêu, tăng cường canxi, vitamin D, B12.

Dinh dưỡng cho gia đình là một nghệ thuật cân bằng

Để đáp ứng nhu cầu đa dạng này, việc xây dựng bữa ăn theo nguyên tắc cân bằng dinh dưỡng với đủ 4 nhóm chất là cực kỳ quan trọng: bột đường, đạm, béo, rau củ quả. Trẻ em có thể ăn khẩu phần nhỏ hơn nhưng đậm đặc dinh dưỡng, người cao tuổi ưu tiên thực phẩm mềm, giàu canxi, ít muối. Đặc biệt, có thể ước lượng khẩu phần bằng công cụ trực quan ví dụ nguyên tắc bàn tay hoặc sử dụng các dụng cụ đo lường tại hộ gia đình.

"Quan trọng, ưu tiên thực phẩm tươi và giảm đồ chế biến sẵn. Luân phiên ít nhất 15-20 loại thực phẩm khác nhau mỗi tuần. Việc nấu nướng có thể linh hoạt như cùng một nồi canh rau cải nấu thịt, trẻ em có thể ăn nhiều thịt hơn, người già ăn phần nước và rau nhiều hơn. Hay đối với bữa phụ cũng điều chỉnh theo đối tượng: sữa chua, trái cây cho trẻ; hạt không rang muối cho người lớn; sữa ấm, cháo loãng cho người già" – TS Ngàn phân tích.

Cuối cùng, hãy theo dõi tăng trưởng và sức khỏe định kỳ của các thành viên. Bất kì vấn đề nào như thiếu cân, béo phì, thiếu vi chất, cũng cần tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng.

Dinh dưỡng cho gia đình là một nghệ thuật cân bằng, đòi hỏi sự hiểu biết và điều chỉnh liên tục. Bằng cách thay đổi những thói quen xấu, áp dụng chế độ ăn đa dạng, cân đối và theo dõi sức khỏe định kỳ, mỗi gia đình có thể bảo vệ và nâng cao chất lượng cuộc sống, sống khỏe mạnh bên nhau lâu dài, góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và hạnh phúc.

Phan Ngân

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/sai-lam-an-uong-dang-anh-huong-suc-khoe-gia-dinh-ban-169251107195923119.htm