Ngày 26/9, sau 2 ngày xét xử sơ thẩm và nghị án, vụ sai phạm xảy ra tại Công ty CP Công nghiệp cao su Miền Nam (Casumina) TAND Tp.HCM đã tuyên phạt bị cáo Phạm Hồng Phú (SN 1966, cựu Tổng giám đốc Casumina) mức án 4 năm tù; Bùi Thế Chuyên (SN 1961, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Casumina); Nguyễn Minh Thiện (SN 1964, cựu Phó tổng giám đốc Casumina); Trần Anh Phương (SN 1968, cựu kế toán Casumina) cùng mức án 3 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.
4 cựu lãnh đạo Casumina đã có nhiều sai phạm, gây thất thoát của nhà nước hơn 18 tỷ đồng.
Theo bản án vừa tuyên, khu đất số 9 Nguyễn Khoái, phường 1, quận 4 (cũ), Tp.HCM có diện tích 6.227,9m² thuộc sở hữu Nhà nước được UBND Tp.HCM cho Casumina thuê, dưới hình thức thuê đất trả tiền hàng năm để làm xưởng sản xuất cao su.
Thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ về sắp xếp lại, xử lý nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước, nhà xưởng trên khu đất số 9 Nguyễn Khoái thuộc diện phải di dời do gây ô nhiễm môi trường.
Lúc này, Casumina đề xuất UBND Tp.HCM cho phép thực hiện dự án chung cư, phức hợp 250 căn hộ, đồng thời báo cáo Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất để hợp tác đầu tư dự án.
Ngày 28/4/2010, ông Nguyễn Ngọc Tuấn (đại diện Casumina), bà Nguyễn Thị Phước (Công ty Địa ốc Việt), bà Phan Kim Ân (Công ty Hồng Phúc) góp vốn thành lập pháp nhân mới là Công ty Tân Thuận Việt (vốn điều lệ 30 tỷ đồng) làm chủ đầu tư dự án, trong đó Casumina góp 40%, Địa ốc Việt 40%, Hồng Phúc 20%.
Giữa năm 2013, biết hội đồng thành viên Vinachem có kế hoạch về việc tái cơ cấu Casumina, 3 người đại diện phần vốn góp Vinachem tại Casumina là ông Phạm Hồng Phú (Tổng giám đốc), ông Bùi Thế Chuyên (thay ông Tuấn nghỉ hưu) và ông Trần Văn Trí (thành viên HĐQT) trao đổi thống nhất về việc Vinachem cho thoái vốn khỏi dự án theo phương thức thỏa thuận.
Đến tháng 8/2013, đại diện nhóm cổ đông đề nghị chuyển nhượng dự án này cho Công ty Thành Nhơn với giá trọn gói là 280 tỷ đồng thì được ông Phú và bà Phước đồng ý.
Theo đó, chi phí đã chi cho dự án là 238 tỷ đồng, lợi nhuận khi chuyển nhượng dự án là 42 tỷ đồng, trong đó Casumina được hưởng 16,8 tỷ đồng.
Nhưng do trước khi thực hiện, bà Phước đề nghị ghi nhận chi phí bà đã đầu tư vào dự án khoảng trên 35 tỷ đồng, nhưng ông Phú cho rằng các chi phí này có khoản không có chứng từ nên chỉ ghi nhận 30 tỷ đồng và chỉ đạo cho kế toán là Trần Anh Phương ghi nhận khoản chi phí này vào chi phí dự án.
Từ đó dẫn đến lợi nhuận từ chuyển nhượng dự án chỉ còn 12 tỷ đồng. Trong đó, Casumina được hưởng 4,8 tỷ đồng, thất thoát 11,8 tỷ đồng.
Mặt khác, tại thời điểm chuyển nhượng cổ phần (nhưng bản chất là chuyển nhượng dự án), Casumina vẫn đang chiếm giữ 40% vốn tại Công ty Tân Thuận Việt.
Tuy nhiên, bà Phước tự thỏa thuận với đại diện nhóm cổ đông, nâng giá bán dự án từ 280 tỷ đồng thành 296,3 tỷ đồng, hưởng chênh lệch 16,3 tỷ đồng, nhưng Casumina không kiểm soát tài sản tại Công ty Tân Thuận Việt, dẫn đến Casumina không được hưởng khoản lợi nhuận 6,5 tỷ đồng.
Từ 2 hành vi trên, các bị cáo là cựu lãnh đạo Casumina đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 18,3 tỷ đồng.
Đối với bà Nguyễn Thị Phước, Tổng Giám đốc Công ty Địa ốc Việt có hành vi đề nghị và được Phạm Hồng Phú chấp nhận thanh toán các khoản chi phí 30 tỷ đồng không đủ chứng từ hợp lệ. Kết quả điều tra xác định, bà Phước không có động cơ, mục đích chiếm đoạt tiền của Casumina, thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác điều tra làm rõ bản chất vụ án, bà Phước đã cao tuổi, mắc nhiều bệnh nền. Đến nay, toàn bộ thiệt hại của vụ án hơn 18,3 tỷ đồng đã được khắc phục, nên không xem xét xử lý hình sự bà Phước là có căn cứ.
Võ Công Thư