Cổ phiếu "bốc hơi" hơn 30% giá trị, thanh khoản Samland thấp
Diễn biến giao dịch của cổ phiếu SAM trong nửa cuối năm 2025 cho thấy xu hướng tiêu cực. Sau nhịp tăng giá ngắn hạn đưa thị giá lên mức 10.500 đồng/cổ phiếu vào tháng 8, áp lực bán ra đã đẩy cổ phiếu này lao dốc không phanh. Tính đến ngày 10/12, thị giá SAM đã giảm 31,8% xuống còn 7.160 đồng/cổ phiếu, phá vỡ các ngưỡng hỗ trợ kỹ thuật quan trọng. Sự kiện đưa công ty con là Samland lên sàn UPCoM vào giữa tháng 8 không tạo ra hiệu ứng tích cực bền vững như dự báo, do cơ cấu cổ đông của Samland quá cô đặc với hơn 91% vốn nằm trong tay hai tổ chức lớn, hạn chế khả năng giao dịch của nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Thực trạng các dự án của Samland là nguyên nhân chính khiến giới đầu tư định giá thấp cổ phiếu này. Dự án Samland Riverside tại TP.HCM dù đã hoàn thành phần móng nhưng bị cơ quan chức năng đình chỉ thi công từ giữa năm 2017 do chưa có giấy phép xây dựng. Tình trạng "đắp chiếu" kéo dài suốt 8 năm khiến nhiều hạng mục công trình xuống cấp, gây lãng phí nguồn lực. Một dự án trọng điểm khác là Khu dân cư Nhơn Trạch quy mô 55,2 ha cũng rơi vào tình cảnh tương tự khi vẫn đang trong quá trình xin gia hạn chủ trương đầu tư và hoàn thiện thủ tục pháp lý. Giá trị tài sản dở dang tại hai dự án này lên tới gần 709 tỷ đồng, chiếm 84% tổng tài sản của Samland, đồng nghĩa với việc phần lớn nguồn vốn của doanh nghiệp đang bị chôn chân tại các tài sản không sinh lời.
Hiệu quả kinh doanh thấp, gánh nặng trích lập dự phòng lớn
Bức tranh tài chính của SAM Holdings trong 9 tháng đầu năm 2025 bộc lộ nhiều điểm yếu về hiệu quả hoạt động. Mặc dù doanh thu thuần tăng 29,3% lên 4.107,5 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế lại sụt giảm mạnh 33,4%, chỉ còn 55 tỷ đồng. Đáng chú ý, lợi nhuận gộp từ hoạt động kinh doanh cốt lõi không đủ bù đắp các khoản chi phí tài chính, bán hàng và quản lý doanh nghiệp. Công ty thoát lỗ nhờ vào khoản doanh thu từ hoạt động tài chính. Các chỉ số sinh lời của SAM Holdings đều ở mức thấp đáng báo động so với mặt bằng chung. Tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA) chỉ đạt 1,3% và tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) là 2,12%, kém xa mức trung bình ngành lần lượt là 2,16% và 3,77%.
Chất lượng tài sản của SAM Holdings cũng gặp vấn đề khi phải gánh chịu khoản trích lập dự phòng lớn cho các khoản đầu tư thua lỗ. Tại thời điểm 30/09/2025, công ty phải trích lập dự phòng 127,5 tỷ đồng cho các khoản đầu tư vào công ty con và hơn 140 tỷ đồng cho các công ty liên doanh, liên kết. Cụ thể, khoản đầu tư vào Công ty cổ phần Dịch vụ Du lịch Phú Thọ phải trích lập 125,5 tỷ đồng; khoản tại Sacom - Tuyền Lâm trích lập 88,55 tỷ đồng và khoản tại Capella Quảng Nam trích lập gần 39 tỷ đồng.
Tiến độ triển khai các dự án đầu tư khác cũng không khả quan hơn. Khu công nghiệp Tam Thăng 2 mới chỉ hoàn thành một phần hạ tầng, trong khi dự án khu nghỉ dưỡng và sân golf tại Lâm Đồng vẫn vướng mắc thủ tục gia hạn tiến độ. Việc chậm trễ kéo dài tại các dự án này đi ngược lại các cam kết của ban lãnh đạo tại các kỳ đại hội cổ đông, làm gia tăng chi phí vốn và bào mòn lợi nhuận của doanh nghiệp trong dài hạn.
Minh Khuê