Săn bắt thủy sản mùa nước nổi ở cuối nguồn

3 giờ trướcBài gốc

Nông dân xã Mỹ Thành, tỉnh Đồng Tháp giăng 12 cửa ngục để bắt thủy sản trên đồng ruộng.

Đối với người dân miền Tây Nam Bộ, đây không chỉ là hiện tượng tự nhiên hằng năm, mà còn là dịp để khai thác nguồn lợi thủy sản, giúp cải thiện bữa ăn hằng ngày, tăng thêm thu nhập.

Thủy sản dồi dào

Khi những cánh đồng chuyên canh trồng lúa, nước đã ngập trắng vùng. Đây cũng là lúc, nhiều nông dân chờ cho nước rút để gieo sạ bắt đầu giăng lưới, đặt dớn, 12 cửa ngục…

Tờ mờ sáng, chúng tôi theo chân ông Lê Văn Đẹt ở xã Mỹ Thành, tỉnh Đồng Tháp ra đồng thăm 12 cửa ngục. Vừa đi, ông Đẹt vừa nói: “Năm nay, cá nhiều lắm. Mấy hôm trước, tôi đặt 10 cái 12 cửa ngục mà được 2-3kg cua đồng, cá các loại, lươn… Đặc biệt, loài cua đồng, cá chạch sau nhiều năm biến mất thì nay xuất hiện lại rất nhiều”.

Khoảng 10 phút sau, ông Đẹt bắt đầu thăm những chiếc 12 cửa ngục đầu tiên, thành quả mang lại là những con cua đồng với nhiều kích cỡ. Các cái tiếp theo, cá các loại rất ít, chỉ có cua đồng. Những con lớn, ông lựa đem về, còn các con nhỏ được thả về tự nhiên để tái tạo nguồn lợi trong thiên nhiên.

Ông Đẹt cho biết: “Hai hôm nay do không có mưa, mực nước không lên xuống nên cá không đi. Mấy hôm trời mưa hoặc dòng nước chảy, cá, cua vào 12 cửa ngục rất nhiều”.

Cuộc sống gia đình ông Đẹt cũng không khá gì so với người dân trong vùng. Tuy nhiên, ông đều mang đi chia số cua đồng bắt được cho những người trong xóm. Mấy hôm cá, cua nhiều, ông chỉ bắt lại vài con mình thích rồi mang cho bà con. Bởi theo ông Đẹt, sản vật là thiên nhiên ban tặng.

“Năm nay, nước lớn bất ngờ nên cá, cua nhiều. Mình có điều kiện bắt được thì chia cho bà con ăn cùng. Các năm sau, nước nổi không biết có về nữa không, thiên nhiên có còn ban tặng cho mình cá, tôm ngoài đồng nữa không”, ông Đẹt nói thêm.

Ông Lê Văn Đẹt, xã Mỹ Thành, tỉnh Đồng Tháp thăm 12 cửa ngục đặt bắt thủy sản trên đồng.

Đối với những lão nông lâu năm, mùa nước nổi luôn là dịp để họ sống lại với nghề giăng câu, thả lưới kiếm con cá đồng ăn cho thỏa chí. Ông Nguyễn Văn Bảy, 68 tuổi, xã Hậu Mỹ, tỉnh Đồng Tháp có nhiều năm kinh nghiệm trong việc bắt tôm, bắt cá mùa nước nổi. Song, nhiều năm nay, nước nổi không về, các ngư cụ của ông cũng đã hư hỏng hoặc đem bỏ đi. Năm nay, nước dâng cao và sản vật thiên nhiên xuất hiện, ông ra chợ mua lưới về làm 3 cái dớn đặt dưới ruộng để cải thiện bữa ăn hằng ngày.

Ông Bảy tâm sự: “Ba tháng đợi nước nổi rút xuống, nông dân gieo sạ lúa trở lại. Khoảng thời gian này, chúng tôi không làm gì sẽ buồn lắm. Vì vậy, giăng tay lưới, đặt cái dớn để cùng nhau ra đồng săn bắt, gọi nhau í ới và có được cá, tôm cải thiện thêm bữa ăn hằng ngày cho gia đình”.

Mùa nước nổi mang đến sự đa dạng sản vật, không chỉ là tôm, cá mà nhiều loài đặc sản khác cũng di cư, trở thành mục tiêu săn bắt của nhiều người. Trong số đó, họ đã dùng nhiều cách săn bắt theo kiểu hủy diệt thủy sản như xung điện, lưới mắc nhỏ để tận thu.

Đánh bắt đi đôi với bảo tồn

Dòng nước từ thượng nguồn sông Mekong đổ về, không chỉ giúp rửa phèn, bồi lắng phù sa cho ruộng đồng mà còn mang theo nguồn dinh dưỡng vô giá giúp cho hệ sinh thái sông ngòi, ruộng trũng có điều kiện phục hồi mạnh mẽ, hình thành một chuỗi thức ăn tự nhiên phong phú, tạo điều kiện cho nhiều loài tôm, cá di cư, sinh sản và phát triển.

Một số cua đồng, ốc mà ông Lê Văn Đẹt, xã Mỹ Thành, tỉnh Đồng Tháp bắt được trên đồng ruộng.

Theo Chi cục Thủy sản tỉnh Đồng Tháp, địa phương ghi nhận hơn 159 loài cá thuộc 89 giống và 39 họ, trong đó, nhiều loài xuất hiện dày đặc vào mùa nước nổi. Đặc trưng là các loài cá linh, cá rô, cá sặc rằn, cá lóc, cá trê, cá chạch, cá mè vinh, cá thát lát, cá chài, tôm càng xanh, cua đồng, lươn, ốc bươu, ốc lát… Đây là những loài thủy sản quen thuộc của vùng đầu nguồn sông Tiền, sông Hậu.

Cá linh non được xem là “biểu tượng” của mùa nước nổi. Khi nước vừa tràn đồng, cá linh theo dòng nước về sinh sản, lớn nhanh nhờ nguồn thức ăn tự nhiên dồi dào. Tôm càng xanh sinh sôi mạnh trong vùng nước ngọt, là nguồn thu nhập chính của nhiều hộ dân ven sông Tiền, sông Hậu.

Các loài cá đồng như cá rô, cá lóc, cá trê, cá sặc rằn, lươn, chạch… xuất hiện khắp nơi trên đồng ruộng ngập nước, trở thành nguồn thực phẩm và hàng hóa quan trọng trong mùa lũ. Bên cạnh đó, ốc bươu, ốc lát, cua đồng, tép rong cũng phát triển mạnh, tạo thêm sinh kế cho người dân vùng ngập.

Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Tiến Diệt cho biết, hoạt động khai thác thủy sản nội đồng vào mùa nước nổi có quy mô nhỏ, đa số sử dụng ghe, xuồng sẵn có để làm phương tiện đánh bắt, với tính chất khai thác nội đồng, tập trung nhiều vào mùa nước lũ từ tháng 7 đến tháng 12 hằng năm. Nguồn lợi thủy sản dồi dào khi nước nổi nhiều, ngập đồng ruộng sớm và thời gian nước kéo dài.

Ngoài việc người dân sử dụng các loại nghề, ngư cụ truyền thống để khai thác thủy sản thì một số cộng đồng người dân sẽ tận dụng nguồn nước nổi ngập ruộng để thực hiện đăng lưới trữ cá, nuôi dưỡng kết hợp với du lịch cộng đồng mùa nước nổi, đến thời điểm nước nổi rút sẽ thu hoạch và chia sẻ lợi ích cho nhau.

Theo đồng chí Nguyễn Tiến Diệt, bên cạnh việc khai thác, tỉnh Đồng Tháp đang triển khai nhiều biện pháp bảo vệ và tái tạo nguồn lợi thủy sản mùa nước nổi. Các địa phương nghiêm cấm việc sử dụng ngư cụ mang tính hủy diệt như xung điện, lưới mắc nhỏ, thuốc nổ và tổ chức thả cá giống tái tạo nguồn lợi mỗi năm tại các khu vực sông Tiền, sông Hậu.

Những loài cá quý, hiếm và bản địa như cá hô, cá mè vinh, cá thát lát cườm, cá trèn bầu được chọn làm đối tượng tái tạo nhằm khôi phục đa dạng sinh học cho vùng sông nước đầu nguồn. Cùng với đó, tỉnh Đồng Tháp cũng hình thành các khu vực bảo vệ nguồn lợi thủy sản, góp phần duy trì hệ sinh thái tự nhiên.

NGUYỄN SỰ

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/san-bat-thuy-san-mua-nuoc-noi-o-cuoi-nguon-post922235.html