Sân khấu kinh điển lên sóng truyền hình

5 giờ trướcBài gốc

Đa dạng phương thức tiếp cận khán giả

Mở màn bằng 2 tác phẩm kinh điển của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ: “Tôi và chúng ta”, “Lời thề thứ 9”, sân khấu truyền hình đã thu hút người xem bởi khán giả truyền hình vẫn cần những món ăn có chiều sâu bên cạnh sự tràn ngập của gameshow giải trí.

Không ồn ào, cũng không tìm kiếm sự lạ lẫm hay khác biệt, những người yêu sân khấu muốn lan tỏa những giá trị nghệ thuật cốt lõi thông qua các vở diễn kinh điển từng được khán giả đón nhận, từng ghi dấu ấn sâu sắc trong đời sống văn hóa - nghệ thuật nước nhà.

Sân khấu truyền hình là sân chơi của cả vở diễn kinh điển cũ lẫn tác phẩm mới với những cảm hứng về xã hội hôm nay. Ngoài kịch nói, các loại hình chèo, cải lương... cũng sẽ lần lượt được lên sóng.

Cảnh trong vở “Tôi và chúng ta” trên sân khấu truyền hình.

Hơn 40 năm trước, sân khấu Việt Nam bùng nổ, nhiều tác phẩm để lại dấu ấn quan trọng không chỉ trong đời sống xã hội mà còn có những tác động đến chính trị của đất nước. Ông Nguyễn Kim Khiêm - Giám đốc Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội khẳng định: Một trong những lý do khiến các tác phẩm này có đời sống lâu dài và được công chúng đón nhận, đó là chúng động chạm đến những vấn đề căn cốt nhất của xã hội. Không chỉ nêu vấn đề mà còn đưa ra những suy nghĩ, gợi mở, những giải pháp cho các vấn đề của thời đại nổi lên, trong đó là các tác phẩm của Lưu Quang Vũ, đặc biệt vở “Tôi và chúng ta", “Lời thề thứ 9” trên “Sân khấu truyền hình”, sức sống của sân khấu không chỉ tồn tại trên sàn diễn mà còn lan tỏa rộng rãi qua truyền hình, mạng xã hội và các nền tảng số để tiếp cận đa dạng công chúng ngày nay.

Với chất liệu hình ảnh và âm thanh tốt nhất có thể tại thời điểm này - đó là chất lượng hình ảnh độ nét siêu cao 4K và chất lượng âm thanh rất tốt, sân khấu truyền hình là cơ hội để lan tỏa những giá trị cốt lõi, những vở diễn đã được công chúng ghi nhận, có đời sống khá lâu dài và bền vững.

Đó cũng là cầu nối để công chúng của xã hội Việt Nam ngày nay có thể chia sẻ với những thế hệ cách đây 40 năm, có thể hít thở không khí của xã hội đang dần đổi mới, đang tìm kiếm những phương thức, tìm kiếm những con đường để có thể phát triển mạnh mẽ, trên cơ sở những giá trị bền vững của văn hóa truyền thống.

Lan tỏa những giá trị vượt thời gian

Có thể nói, khá lâu rồi, khán giả truyền hình mới được thưởng thức những tác phẩm sân khấu kinh điển, từng nổi tiếng không chỉ một thời. Mở màn của sân khấu truyền hình là vở “Tôi và chúng ta” của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ.

NSND Trung Hiếu - Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội, cũng là đạo diễn vở “Tôi và chúng ta” lần này - cho biết, vở kịch được viết năm 1984 theo đặt hàng của Nhà hát Kịch Hà Nội. Năm 1985, vở diễn ra mắt chính thức, ngay lập tức gây tiếng vang lớn ở Hà Nội, sau đó lan đến nhiều tỉnh, thành trên cả nước, nhất là TP Hồ Chí Minh, có ngày diễn 3-4 suất. Khán giả phải xếp hàng dài mới mua được một tấm vé, thậm chí nhiều thời điểm phải có giấy giới thiệu mới được mua vé. Vở kịch thành công vang dội với hơn 1.000 đêm diễn khắp cả nước, trở thành hiện tượng hiếm có, tới nay vẫn là "bom tấn" của sân khấu nước ta suốt 40 năm qua.

Nhà hát Kịch Hà Nội đã dựng lại vở này 2 lần từ năm 2003, đây là bản dựng thứ 3. NSND Trung Hiếu đánh giá, dù hơn 40 năm qua, “Tôi và chúng ta” vẫn hừng hực sức sống, nói được những vấn đề nóng bỏng nhất của ngày hôm nay...

“Tôi và chúng ta” phiên bản mới 2025 do Nhà hát Kịch Hà Nội dàn dựng không chỉ tái hiện một cách trung thực tinh thần dũng cảm, dấn thân của Lưu Quang Vũ, mà còn mang đến một góc nhìn mới mẻ, đậm chất thời đại 4.0. Với ngôn ngữ sân khấu đổi mới, ánh sáng, âm thanh hiện đại, “Tôi và chúng ta” gửi gắm thông điệp rằng sân khấu trở thành mặt gương soi chiếu chính chúng ta, trong hành trình kiến tạo một tương lai văn minh, dân chủ và tiến bộ.

NSND Hoàng Cúc (người đóng vai Thanh trong bản dựng năm 1985) - nhân vật chính trong vở “Tôi và chúng ta” năm xưa xúc động khi xem lại vở diễn. Chị không quên được thời vàng son của sân khấu khi nghệ sĩ được sống trong thánh đường nghệ thuật đúng nghĩa. Lưu Quang Vũ đã dám sống và viết những câu thoại đầy giằng xé, lột tả được bản chất của xã hội thời đó và đến bây giờ, sau 40 năm, xem lại bản dựng của nhà hát, vẫn còn tươi mới những giá trị.

NSND Hoàng Cúc cho rằng, việc trở lại của sân khấu truyền hình sẽ trở thành cầu nối đưa khán giả đến gần hơn với sân khấu, trong thời điểm sân khấu đang thiếu vắng khán giả. Bà nói: “Không phải sân khấu đã chết mà những người làm sân khấu phải thay đổi cách tiếp cận để mang sân khấu đến gần hơn với khán giả. Truyền hình là một kênh hữu hiệu vì độ phủ sóng rộng rãi của nó để đưa sân khấu đến gần khán giả”.

Trong bối cảnh bùng nổ của các hình thức giải trí trực tuyến, chương trình "Sân khấu truyền hình" do Đài Hà Nội thực hiện nổi lên như một điểm sáng, hấp dẫn đông đảo khán giả ở mọi lứa tuổi. Sau thành công của vở kịch “Tôi và chúng ta”, “Lời thề thứ 9” tiếp tục được khán giả đón nhận, trở thành cầu nối giữa các thế hệ.

Vở “Lời thề thứ 9” của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ đề cập đến lý tưởng của người lính trong những biến động của xã hội thời kỳ đầu Đổi mới.

Tinh thần bảo vệ lẽ phải, lý tưởng sống của các bạn trẻ trong “Lời thế thứ 9” vẫn là những thông điệp thời sự trong thời đại hôm nay, khi đất nước đang chuyển mình bước vào kỷ nguyên mới.

Thay vì chỉ gói gọn trong không gian nhà hát, “Sân khấu truyền hình” đã tận dụng tối đa lợi thế của truyền hình để mở rộng phạm vi tiếp cận công chúng. Nhờ khả năng tiếp cận rộng rãi này, tác phẩm đã trở thành cầu nối giữa các thế hệ. Những người lớn tuổi được sống lại ký ức, trong khi người trẻ có cơ hội tiếp cận và thấu hiểu những giá trị văn hóa.

Việc đưa nghệ thuật sân khấu không chỉ phát sóng trên kênh truyền hình mà còn qua các nền tảng số như YouTube, fanpage, ứng dụng di động... đã xóa bỏ mọi giới hạn về địa lý và thời gian. Khán giả có thể dễ dàng thưởng thức tác phẩm mọi lúc, mọi nơi.

Trong bối cảnh các hình thức giải trí trực tuyến ngày càng bùng nổ, “Sân khấu truyền hình” đang là một trong những chương trình nghệ thuật hấp dẫn, thu hút đông đảo khán giả ở mọi lứa tuổi. Đây là chương trình kết hợp giữa nghệ thuật biểu diễn, công nghệ hiện đại khi làm mới lại những tác phẩm đã từng ghi dấu ấn trong lòng công chúng, thiết thực triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong lĩnh vực văn hóa.

Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ Nguyễn Sĩ Tiến chia sẻ: "Chúng ta đang bị chi phối bởi công nghệ số và nhiều công nghệ khác. Khi vở kịch được truyền hình trực tiếp tại sân khấu, nó chỉ kém việc đến xem trực tiếp một chút thôi nhưng mọi tình tiết, sự hồi hộp đều gần như thật. Tôi cho rằng đây là một giải pháp rất đáng khích lệ để giới thiệu nghệ thuật sân khấu rộng rãi hơn".

Nhiều người lo ngại rằng, nghệ thuật kinh điển, trong đó có sân khấu đưa lên các nền tảng số liệu có làm mất đi giá trị. Nhưng, nếu chúng ta cứ giữ nó trong những thánh đường thì cơ hội để tiếp cận khán giả, nhất là các bạn trẻ càng khó khăn. Vì thế, vấn đề là các tác phẩm được đưa lên nền tảng số phải là những tác phẩm chất lượng cao.

Thời đại công nghệ chiếm lĩnh đời sống buộc nghệ thuật kinh điển, trong đó có sân khấu cũng phải đa dạng hóa phương thức tiếp cận khán giả. Bởi, điều cốt lõi của một tác phẩm nghệ thuật nói chung và sân khấu nói riêng chính là sức sống của tác phẩm ấy trong lòng công chúng.

Linh Nguyễn

Nguồn VNCA : https://vnca.cand.com.vn/doi-song-van-hoa/san-khau-kinh-dien-len-song-truyen-hinh-i772170/