Ngay khi bước vào đầu con ngõ nhỏ nằm lọt thỏm giữa phường Đức Ninh Đông, TP. Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình, chúng tôi đã nghe thấy tiếng dụng cụ nghề mộc gõ lóc cóc, mùi thơm của gỗ, mùi hăng hắc của dầu bóng quyện lại với nhau, tỏa ra từ căn nhà tràn đầy yêu thương và nghị lực của gia đình vợ chồng anh Nguyễn Mậu Thành và chị Phạm Thị Bé.
Rót ly trà mời khách, anh Thành chia sẻ, anh chị đã gắn bó với nghề khảm trai này được hơn 20 năm, từ đầu những năm 2000. Cả hai vợ chồng đều là người khuyết tật, do đó, khó khăn trong công việc đòi hỏi sự tinh tế này đều tăng lên gấp đôi.
“Khi lên 5 tuổi, căn bệnh bại liệt kéo dài đã khiến đôi chân của anh ngày càng bị teo tóp, việc đi lại cũng dần khó khăn. Năm 2002, dù thi đậu Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng chuyên ngành cơ điện, điện tử nhưng vì nhà quá nghèo nên anh đành ngậm ngùi từ bỏ giấc mơ. Sau đó tôi xin nghỉ học và vào phụ làm việc vặt ở một xưởng mộc và may mắn được chủ xưởng truyền cho nghề khảm trai. Tôi cũng thấy nghề thủ công mỹ nghệ này không tốn quá nhiều sức lực và khá phù hợp với người khuyết tật như tôi” - anh Thành bộc bạch
Chị Phạm Thị Bé chia sẻ: “Tôi theo nghề khảm trai từ những năm cấp hai, khi chủ xưởng nhận công trình ở đâu thì tôi thường đi theo để làm. Sau nhiều năm bôn ba, tôi gặp anh Thành ở Quảng Bình và kết hôn ở tuổi 25. Gia đình hai bên tuy ủng hộ nhưng cũng lo lắng vì cả hai đều là người khuyết tật. Nhưng vượt lên tất cả, chúng tôi quyết tâm đến với nhau và cùng nhau xây dựng tổ ấm với nghề khảm trai”.
Vợ chồng anh Thành chị Bé đang hoàn thiện một sản phẩm
Chị Bé đang tỷ mỹ hoàn thiện sản phẩm khảm trai
Vỏ trai được mài và sơ chế để chuẩn bị công đoạn khảm
Sản phẩm khảm trai đặc sắc với họa tiết tỉ mỉ
Bức hoành phi được hoàn thành để chuyển ra cho thị trường các tỉnh phía Bắc
Chiếc lọ được khảm cầu kỳ dưới đôi tay khéo léo của 2 vợ chồng
Vỏ trai được tinh chế trước khi đem vào khảm gỗ
Hơn 20 năm gắn bó với nghề khảm trai, những tác phẩm của anh chị cũng đã được các cửa hàng trong và ngoài tỉnh, nhất là các tỉnh phía Bắc tìm đến. Bên cạnh là sản phẩm thủ công mỹ nghệ cao cấp, những bức tranh, vật dụng hay đồ trang trí được khảm trai từ đôi tay khéo léo vợ chồng anh Thành được đánh giá là mang đậm giá trị văn hóa người Việt. Trong từng sản phẩm, người xem có thể cảm nhận được tâm huyết, sự tận tụy và tình yêu nghề của đôi vợ chồng.
Theo anh Thành, công việc khảm trai đòi hỏi người làm phải khéo tay, sáng tạo, tỉ mỉ, cẩn thận trong từng chi tiết mới có thể tạo nên một tác phẩm hoàn chỉnh. Để có tác phẩm khảm trai đẹp, chất lượng cần phải vẽ mẫu ra giấy trước. Sau đó, so sánh các bản mẫu để đánh giá và lựa chọn ra những mẫu phù hợp với mục đích sử dụng của từng sản phẩm gỗ.
Ngoài các xưởng mộc đặt hàng thì nhiều người dân cũng chủ động đến tận nhà anh chị để đặt làm các sản phẩm khảm trai tinh xảo. Nhờ đó, vợ chồng anh chị cũng có việc làm thường xuyên với mức thu nhập ổn định khoảng 20 triệu đồng sau khi trừ chi phí.
Anh Trương Tấn Hoàng- một chủ cơ sở nghề mộc tại đường Lý Thường Kiệt, TP. Đồng Hới, cho biết: “Chúng tôi thường xuyên lấy hàng và sản phẩm chỗ gia đình anh Thành chị Bé để giới thiệu cho khách hàng. Các sản phẩm được đánh giá mẫu mã đẹp, tay nghề làm thủ công cao và được người mua yêu thích lựa chọn”.
Theo đại diện UBND phường Đức Ninh Đông: Vợ chồng anh Thành thuộc diện hộ nghèo và có hoàn cảnh rất khó khăn, nhưng với sự nỗ lực và ý chí quyết tâm, hai vợ chồng đã vươn lên thoát nghèo, xây dựng cuộc sống.Thời điểm hai vợ chồng xây nhà, phường cũng đã đề xuất với các cấp ủy, UBMTTQ của thành phố, trích kinh phí địa phương hỗ trợ số tiền hàng chục triệu đồng để giúp đỡ hai vợ chồng. Đến nay, hai vợ chồng cũng cơ bản có cuộc sống ổn định, con cái có thành tích học tập cao".
Kiều Anh