Sản phẩm OCOP cần tạo sự chuyên biệt và hướng đến thị trường tiềm năng

4 giờ trướcBài gốc

Chia sẻ cùng VnBusiness bên lề Hội nghị ‘Ứng dụng chuyển đổi số trong phát triển các sản phẩm OCOP xuất khẩu’, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục XTTM (Bộ Công Thương), cho rằng đa số các sản phẩm OCOP có quy mô sản xuất vừa và nhỏ, đây là một trong những hạn chế cho việc xuất khẩu và vươn tầm ra thị trường quốc tế. Để đạt kết quả cao trong câu chuyện xuất khẩu, các chủ thể OCOP cần chủ động tìm hiểu, tạo sự chuyên biệt và tính cá biệt hóa cho sản phẩm của mình, đồng thời nên hướng đến thị trường mục tiêu, thị trường ngách nhất định...

Ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục XTTM (Bộ Công Thương).

Thưa ông, có thể thấy hiện có khá nhiều sản phẩm OCOP đạt các tiêu chuẩn cao 4 -5 sao, nhưng để xuất khẩu được thì lại không hề dễ dàng?

Chương trình OCOP theo Quyết định số 919/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 11/8/2022 phê duyệt là một chương trình rất có ý nghĩa và cho đến nay đã khẳng định được hiệu quả cũng như những thành công khá rõ ràng. Tuy nhiên, chúng ta cũng thấy rằng vẫn còn một số những hạn chế đối với việc xuất khẩu sản phẩm OCOP ra thị trường quốc tế.

Trong quyết định 919, Chính phủ đã giao cho Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các bộ ngành liên quan. Chính vì vậy, từ 2 năm qua Bộ Công Thương đã triển khai tổ chức các hội chợ đối với những sản phẩm OCOP xuất khẩu đạt từ 4 sao đến 5 sao.

Tính đến nay, theo thống kê trên cả nước đã có khoảng 26% sản phẩm OCOP đạt từ 4 sao trở lên và khoảng 79 sản phẩm OCOP đạt 5 sao. Tuy nhiên, chúng ta thấy rằng kể cả sản phẩm 4 sao và 5 sao thì đều được cung cấp bởi những chủ thể OCOP có quy mô sản xuất vừa và nhỏ là chủ yếu - đây là một trong những hạn chế lớn nhất cho việc xuất khẩu và vươn tầm ra thị trường quốc tế đối với sản phẩm OCOP của Việt Nam.

Quy mô nhỏ sẽ khó để đáp ứng được những đơn hàng lớn. Đồng thời, sẽ có những hạn chế nhất định về năng lực và nguồn nhân lực và tài lực trong việc làm thương hiệu, làm marketing quốc tế. Đồng thời, cũng sẽ khó khăn trong việc tổ chức vận chuyển logistics để hạ giá thành sản phẩm và nâng cao cái khả năng cạnh tranh.

Do đó, tôi cho rằng, việc tổ chức những hội chợ quốc tế sẽ giúp các đơn vị quảng bá, xúc tiến, giới thiệu các sản phẩm OCOP 4 sao, 5 sao của Việt Nam với du khách và những nhà mua hàng quốc tế. Cũng qua hội chợ này, những nhà nhập khẩu quốc tế sẽ có cơ hội đến Việt Nam và trải nghiệm các sản phẩm OCOP của chúng ta một cách hiệu quả hơn, thay vì những chủ thể OCOP nhỏ phải đi ra nước ngoài và tốn kém chi phí.

Một giải pháp nữa được Bộ Công Thương triển khai và cũng là kỳ thứ 2 trong năm nay đó là Bộ Công Thương đã phối hợp với các đối tác của mình để triển khai tổ chức cho các chủ thể OCOP triển lãm sản phẩm của mình trên không gian thực tế ảo. Nhờ đó, những sản phẩm OCOP của Việt Nam có cơ hội được tiếp cận tới người tiêu dùng quốc tế và mở rộng thị trường từ khắp các nước trên thế giới với tốc độ rất nhanh và phạm vi rất rộng.

Bên cạnh đó, bằng việc tổ chức các buổi diễn đàn với chủ đề hỗ trợ doanh nghiệp chủ thể OCOP tham gia vào xuất khẩu xuyên biên giới thông qua những nền tảng thương mại điện tử như là Alibaba, Amazon,... đã giúp ích rất nhiều cho những chủ thể OCOP có năng lực sản xuất vừa và nhỏ có thể làm thương hiệu một cách hiệu quả thông qua môi trường số. Từ đó, có thể xuất khẩu sản phẩm và thương hiệu của chính mình thay cho việc xuất khẩu thông qua những nhà nhập khẩu quốc tế bằng tên tuổi của họ như hiện nay.

Các gian hàng tham gia Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu - VIETNAM OCOPEX 2025 diễn ra tại Hoàng thành Thăng Long, từ ngày 1-3/8/2025.

Để đáp ứng được các tiêu chuẩn xuất khẩu, theo ông các sản phẩm OCOP của doanh nghiệp và HTX cần phải khắc phục những hạn chế gì?

Chúng ta thấy rằng những sản phẩm OCOP 4 sao và 5 sao hiện cơ bản đã đáp ứng được những tiêu chuẩn về chất lượng cũng như vệ sinh an toàn thực phẩm ở mức độ quốc gia và thậm chí là quốc tế. Tuy nhiên, đại đa số các chủ thể OCOP còn có hạn chế về việc tiếp cận thông tin thị trường. Họ chưa có hiểu biết nhiều về sở thích của người tiêu dùng tại những cái thị trường mục tiêu, thị trường sở tại, hoặc chưa nắm được tiêu chuẩn, quy định về kiểu nhãn bao bì hoặc thông tin trên bao bì, thông tin về sản phẩm trên bao bì và nhãn hiệu của sản phẩm...

Ngoài ra, một số những hạn chế nữa đó là câu chuyện về logistics, quản lý chuỗi cung ứng đối với những sản phẩm OCOP.

Một trong số những giải pháp chúng tôi muốn hướng đến các chủ thể OCOP, đó là phát triển bền vững mà không phải là chạy theo số lượng, sản lượng. Cụ thể, chúng ta nên xuất khẩu những sản phẩm của mình theo theo hướng chuyên biệt, tạo ra những sản phẩm có chất lượng tốt và có tính cá biệt hóa cao để hướng đến từng thị trường mục tiêu, thị trường ngách. Qua đó, mới có thể khẳng định được năng lực cạnh tranh cho các sản phẩm OCOP của Việt Nam.

Cái khó của các sản phẩm OCOP là phải đạt các tiêu chuẩn quốc tế cũng như tiêu chuẩn thị trường XK. Ông có lời khuyên gì cho các DN và HTX - những chủ thể OCOP trong câu chuyện này?

Đúng thế, để các sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, các chủ thể bắt buộc phải đáp ứng các yêu cầu thị trường. Vấn đề quan trọng nhất đó là việc cung cấp thông tin về những tiêu chuẩn cũng như nhu cầu hay là sở thích của người tiêu dùng cũng như tập quán văn hóa của người dùng ở nước sở tại. Trong suốt thời gian 3 năm qua, Bộ Công Thương đã tổ chức các phiên giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống tham tán và thương vụ Việt Nam ở nước ngoài định kỳ mỗi tháng 1 lần. Thông qua đó, các tham tán thương mại của Việt Nam ở nước ngoài đã giới thiệu, tư vấn những thông tin liên quan đến chính sách, nhu cầu nhập khẩu, sở thích, tập quán tiêu dùng và tiêu chuẩn chất lượng của nước sở tại, nước nhập khẩu.

Tôi cũng muốn nhấn mạnh thêm, các chủ thể OCOP cần chủ động tham gia vào những cuộc giao ban này và để lắng nghe hoặc cũng có thể trực tiếp liên hệ với các tham tán thương mại của Bộ Công Thương ở thị trường mục tiêu của mình để yêu cầu trợ giúp thêm về mặt thông tin.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Hồng Hương thực hiện

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//hop-tac-xa/san-pham-ocop-can-tao-su-chuyen-biet-va-huong-den-thi-truong-tiem-nang-1108558.html