Sản xuất thông minh kết nối chuỗi cung ứng toàn cầu

26 phút trướcBài gốc

Quang cảnh tọa đàm. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN

Sản xuất và thương mại trên toàn đầu đang đối diện nhiều cơ hội và thách thức mới đòi hỏi mỗi quốc gia, doanh nghiệp phải có chiến lược thích ứng một cách nhanh chóng, trong đó chuyển đổi số, ứng dụng sản xuất thông minh là con đường tất yếu. Đây là nhận định của các chuyên gia tại phiên thảo luận "Sản xuất thông minh và chuỗi cung ứng toàn cầu" do Ban tổ chức Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025 phối hợp Diễn đàn Kinh tế Thế giới tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh, ngày 26/11.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Phó chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh cho biết, sản xuất và chuỗi cung ứng toàn cầu là một trong những trụ cột quan trọng nhất của nền kinh tế. Trong nhiều thập kỷ, thế giới đã chứng kiến sự định hình và phát triển mạnh mẽ của các chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, bối cảnh hiện nay đang thay đổi nhanh chóng hơn bao giờ hết. Sau đại dịch COVID-19, cùng với những biến động của địa chính trị và sự gia tăng của các yêu cầu về phát triển bền vững, chuỗi cung ứng toàn cầu đang đứng trước một cuộc tái cấu trúc sâu rộng. Các quốc gia và tập đoàn lớn không còn chỉ tìm kiếm nơi có chi phí nhân công rẻ, mà họ đang tìm kiếm sự ổn định, tính bền vững, khả năng chống chịu và sự linh hoạt.

Trong bức tranh đó, Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng đã và đang khẳng định vị thế là một trung tâm sản xuất quan trọng, một mắt xích tin cậy trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Việt Nam có sự ổn định về chính trị, nguồn nhân lực dồi dào và vị trí địa lý chiến lược. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang đối mặt với những thách thức không hề nhỏ. Cụ thể, ngành sản xuất phần lớn vẫn dựa vào gia công, lắp ráp, có giá trị gia tăng thấp. Năng suất lao động cần được cải thiện mạnh mẽ hơn để bắt kịp với các tiêu chuẩn quốc tế. Áp lực về chuyển đổi xanh đang hiện hữu. Các thị trường lớn như Châu Âu, Hoa Kỳ, đang áp dụng những luật chơi mới, chặt chẽ hơn về môi trường, như Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM). Nếu không xanh hóa sản xuất, hàng hóa sẽ mất đi lợi thế cạnh tranh.

“Bối cảnh này đặt ra một mệnh lệnh cấp bách, đó là doanh nghiệp Việt Nam phải đổi mới. Chúng ta không thể tiếp tục cạnh tranh bằng lợi thế cũ, đã đến lúc phải nâng cao năng suất, làm chủ công nghệ và chuyển đổi mô hình sản xuất. Sản xuất thông minh với việc ứng dụng mạnh mẽ của AI, IoT, Big Data và tự động hóa, không chỉ giúp tối ưu hóa vận hành, cắt giảm chi phí. Nó còn là chìa khóa để số hóa chuỗi cung ứng, giúp truy xuất nguồn gốc minh bạch, và quan trọng hơn, là công cụ để đo lường, kiểm soát và giảm thiểu khí thải carbon, hiện thực hóa mục tiêu sản xuất xanh”, ông Nguyễn Văn Dũng nhấn mạnh.

Nhận thức rõ được tầm quan trọng đó, TP. Hồ Chí Minh đang nỗ lực hết mình để tiên phong trong làn sóng chuyển đổi này. Thành phố xác định phát triển công nghiệp công nghệ cao, ứng dụng khoa học công nghệ, và thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế số là động lực tăng trưởng chính trong giai đoạn sắp tới. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam không thể đi một mình. Chính vì vậy, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025, Việt Nam và Diễn đàn Kinh tế Thế giới sẽ công bố hoạt động chủ động đồng kiến tạo trong sáng kiến thúc đẩy sản xuất thông minh. Đây là bước đi chiến lược, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc hợp tác với các tổ chức hàng đầu của thế giới để tiếp nhận tri thức, kinh nghiệm và các tiêu chuẩn tiên tiến nhất, áp dụng vào thực tiễn ngành sản xuất của quốc gia.

Ông Liu Zong Chang, Tổng Giám đốc luân phiên Foxconn Industrial Internet (Trung Quốc) cho biết, Foxconn xây dựng mô hình kinh doanh dựa trên đặc tính của từng sản phẩm, trong đó yếu tố cốt lõi là quản lý nguồn cung ứng, nhân lực và tự động hóa. Foxconn tích hợp hệ thống quản lý kho lưu trữ, bảo đảm tính bền vững của sản xuất và ứng dụng các giải pháp chuyển đổi số đồng bộ với nhà cung ứng, giúp năng suất và hiệu quả tăng hơn 35%.

Tại Việt Nam, Foxconn đã giới thiệu nhiều giải pháp mới, qua đó năng suất nhân viên tăng hơn 50%, lợi nhuận tăng 80% dù số lượng lao động chỉ tăng 20%. Doanh nghiệp tập trung đầu tư công nghệ, tự động hóa và xây dựng nhà máy ứng dụng công nghệ mới, mang lại kết quả khả quan hơn nhiều so với mô hình nhà máy cũ, đáp ứng xu hướng sản xuất thông minh.

Các chuyên gia chia sẻ giải pháp thúc đẩy chuyên đổi sản xuất thông minh tại tọa đàm. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN

Theo ông Liu Zong Chang, có ba thách thức chính khi mở rộng các dự án ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số: Nguồn lực tài chính, nhân lực (đặc biệt với những doanh nghiệp có lịch sử lâu dài) và nền tảng công nghệ. Về nhân lực, Foxconn xây dựng các khóa đào tạo toàn diện cho lực lượng lao động tại các nhà máy “lighthouse”, kèm theo các công cụ hỗ trợ ngôn ngữ. Foxconn đã đầu tư tại Việt Nam gần 20 năm, đồng thời huấn luyện và đào tạo đội ngũ lao động địa phương đáp ứng nhu cầu chuyển đổi liên tục.

Ông Andy Yu, Phó Chủ tịch Cấp cao Chuỗi cung ứng toàn cầu, Khu vực Quốc tế của Schneider Electric cho rằng, nhiều doanh nghiệp vẫn nghĩ đầu tư cho phát triển bền vững sẽ làm tăng chi phí, nhưng nếu xét trên hiệu quả toàn hệ thống thì điều này không đúng. Xu hướng hiện nay là kết hợp bền vững với hiệu năng, và phát triển bền vững không đặt nặng yếu tố chi phí. Việc ngày càng nhiều doanh nghiệp và chính phủ công bố mục tiêu phát thải ròng bằng “0” cho thấy sự chuyển dịch này đang tạo ra tác động tích cực.

“Để triển khai các mô hình thí điểm sang quy mô lớn, trước hết nền tảng công nghệ phải đủ vững chắc, nếu không sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Giải pháp công nghệ thông minh rất đa dạng, vì vậy cần lựa chọn những giải pháp phù hợp, mang lại hiệu quả cụ thể cho doanh nghiệp và đóng góp cho kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, công nghệ dù hiện đại đến đâu cũng trở nên vô nghĩa nếu không biết ứng dụng và vận hành đúng cách. Do đó, nguồn nhân lực là vô cùng quan trọng”, ông Andy Yu phân tích.

Bên cạnh đó, ông Andy Yu cũng cho rằng cơ sở hạ tầng số cơ bản, có khả năng tái sử dụng cho nhiều mục tiêu khác nhau, là điều kiện thiết yếu để có thể chuyển đổi sản xuất một cách hiệu quả và đồng bộ. Trong thời đại hiện nay, dữ liệu giữ vai trò quan trọng hơn bao giờ hết và phải là dữ liệu phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp. Cũng không thể bỏ qua yếu tố niềm tin của người dân và sự thay đổi văn hóa sử dụng công nghệ nhằm học hỏi, đổi mới sáng tạo. Điều này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn cải thiện chất lượng đời sống của cộng đồng.

Ông Trần Anh Tú, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin, Bộ Khoa học và Công nghệ, cho biết ứng dụng công nghệ 4.0 hiện không còn dừng ở mức thử nghiệm mà đã trở thành lĩnh vực được doanh nghiệp Việt Nam quan tâm mạnh mẽ. Tuy nhiên, đa số doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa nên không thể tự động hóa toàn diện và triển khai sản xuất thông minh ngay lập tức, mà cần có lộ trình từng bước. Nhà nước giữ vai trò tạo hành lang pháp lý và tiêu chuẩn hóa để các mô hình có thể nhân rộng, trong khi doanh nghiệp lớn cùng các viện, trường hỗ trợ về giải pháp công nghệ.

Theo ông Trần Anh Tú, Bộ Khoa học và Công nghệ đang hoàn thiện hành lang pháp lý cho các công nghệ chiến lược nhằm làm chủ công nghệ lõi. Nhiều văn bản quan trọng đang được xây dựng như Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; Luật Trí tuệ nhân tạo; Luật Chuyển đổi số… Các dự thảo luật đều đề cập cơ chế phát triển nhân lực, hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp đổi mới công nghệ, cùng các công cụ như Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia. Bộ cũng phối hợp với các bộ, ngành trong việc xây dựng hệ thống tiêu chuẩn. Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Công Thương hiện phối hợp xây dựng đề án sản xuất thông minh, hướng tới xây dựng bộ khung tham chiếu giúp doanh nghiệp tự đánh giá mức độ sẵn sàng, xác định điểm thiếu hụt và nhu cầu hỗ trợ để chuyển đổi hiệu quả.

Xuân Anh/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/san-xuat-thong-minh-ket-noi-chuoi-cung-ung-toan-cau/397843.html