Sàng lọc, thi tuyển để cán bộ cấp xã mạnh hơn

2 ngày trướcBài gốc

Theo chủ trương hiện nay, cũng với bỏ cấp huyện thì 10.035 đơn vị hành chính cấp xã hiện nay sẽ được sắp xếp, tổ chức lại và giảm khoảng 60 - 70%. Điều này cũng đồng nghĩa khối lượng công việc của cấp xã ngày càng tăng và đòi hỏi đội ngũ cán bộ phải có năng lực, trình độ ngang tầm nhiệm vụ.

Nhiều chuyên gia cho rằng ngay từ bây giờ cần chú trọng việc nâng cao năng lực cho cán bộ cấp xã theo hướng đa nhiệm, linh hoạt và hiệu quả.

Cần chú trọng việc nâng cao năng lực cho cán bộ cấp xã theo hướng đa nhiệm, linh hoạt và hiệu quả. Ảnh: PLO

Được phân quyền, trách nhiệm lớn hơn

TS Bùi Ngọc Hiền, Học viện Cán bộ TP.HCM, nhìn nhận tới đây chính quyền cấp xã có nhiều thay đổi sau khi bỏ cấp huyện, nhất là khi cả nước thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” và tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

Khi đó, mỗi xã sẽ như một huyện nhỏ và tiếp nhận khoảng 2/3 các chức năng, nhiệm vụ của cấp huyện chuyển xuống. Cấp xã lúc này không còn đơn thuần là cấp chính quyền gần dân nhất, thực hiện cầu nối giữa nhà nước với Nhân dân, tổ chức thực hiện những chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước trên địa bàn. “Quan trọng hơn, cấp xã sẽ là cấp chính quyền được phân quyền thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm lớn hơn, nhiều hơn” - TS Hiền đánh giá.

Vì lẽ đó, theo TS Hiền, cần thống nhất nhận thức rằng xây dựng hệ thống chính trị, chính quyền cấp xã và cán bộ, công chức cấp xã là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có tính cấp bách để hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đây cũng sẽ là yếu tố trung tâm, quyết định tiến trình xây dựng và phát triển bền vững đất nước trong bối cảnh phát triển mới.

TS Bùi Ngọc Hiền, Học viện Cán bộ TP.HCM nhìn nhận, sắp tới đây, chính quyền cấp xã có nhiều thay đổi khi bỏ cấp huyện là cấp hành chính trung gian. Ảnh: NVCC

Về tổ chức bộ máy, TS Bùi Ngọc Hiền nói cần phân định chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận, từng cán bộ, công chức cấp xã một cách rõ ràng, tránh trùng lắp, chồng chéo, đảm bảo mỗi chức năng, nhiệm vụ giao cho một cơ quan, đơn vị, mỗi nhiệm vụ, hoạt động công vụ được giao cho một cá nhân cụ thể thực hiện. “Tôi cho rằng nên thống nhất phương thức làm việc của UBND cấp xã theo chế độ thủ trưởng” - TS Bùi Ngọc Hiền đề xuất.

Nên phân quyền đủ mạnh cho cấp xã

Cũng theo TS Bùi Ngọc Hiền, khi bỏ cấp huyện, yêu cầu cấp bách là xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ngang tầm với nhiệm vụ. Phân tích cụ thể, ông nói sự phát triển mạnh mẽ và ứng dụng rộng khắp trong hầu hết các ngành, lĩnh vực, trí tuệ nhân tạo đang tạo ra những cuộc cách mạng. Cạnh đó, Nhà nước, chính quyền đang cạnh tranh với các tập đoàn công nghệ (Big Tech), mạng xã hội trong định hướng, quản lý xã hội.

Chính vì vậy, nếu không chuyển đổi nhanh, các cấp chính quyền sẽ trở nên thất thế khi đối thủ nắm giữ nhiều dữ liệu hơn, thấu hiểu cư dân hơn và có thể định hướng, dẫn dắt các nhóm xã hội bằng việc ứng dụng hiệu quả các thành tựu của khoa học công nghệ.

Hơn nữa, sự lớn mạnh của khu vực ngoài nhà nước, mức độ quan tâm và năng lực kiểm soát của công dân đối với chính quyền tăng lên. Khi đó, chính quyền cũng chịu nhiều áp lực hơn trước sự chi phối, tác động hoặc cạnh tranh trực tiếp trong thực hiện các chức năng, nhiệm vụ cũng như cung ứng các dịch vụ công.

Thực tế này đòi hỏi chính quyền các cấp phải thay đổi để ngày càng hoạt động minh bạch, hiệu lực, hiệu quả, hướng tới phục vụ công dân, xã hội, chịu sự giám sát toàn diện của xã hội trên cả môi trường thực và môi trường số.

TS Hiền cho rằng cần tiếp cận việc xây dựng chính quyền cấp xã nói chung và đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên quan điểm là một cấp chính quyền quan trọng, nơi triển khai, đóng góp quan trọng vào sự thành công của các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.

“Xác định mục tiêu và các nhiệm vụ - giải pháp xây dựng chính quyền cấp xã và đội ngũ cán bộ, công chức một cách căn cơ, toàn diện, không có sự phân biệt với chính quyền cấp tỉnh, cấp Trung ương là điều tất yếu. Từ đó giúp khẳng định vai trò, sứ mệnh của từng cấp, tạo thuận lợi trong quản lý, sử dụng cán bộ, công chức” - TS Bùi Ngọc Hiền nói.

TS Nguyễn Thị Thiện Trí cho rằng, khi cấp trung gian không còn thì chính quyền cấp xã cần được tăng cường đủ mạnh. Ảnh: LÊ THOA

TS Nguyễn Thị Thiện Trí, Trường ĐH Luật TP.HCM, cũng cho rằng khi bỏ cấp huyện thì chính quyền cấp xã phải được phân quyền toàn diện, đủ mạnh để thực hiện nhiệm vụ, sứ mạng đúng với vị trí, vai trò tương ứng. Phân quyền ở đây không chỉ về bộ máy mà còn về nhân sự chuyên môn, chế độ tổ chức, hoạt động và thẩm quyền quản lý địa phương.

“Trung ương nên giao cho chính quyền cấp tỉnh là đầu mối và chủ động, tự quyết việc tổ chức phân định lại thẩm quyền cho cấp cơ sở” - TS Trí nói.

Sát hạch chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ hàng năm

Để nâng cao năng lực đội ngũ cấp xã, theo TS Bùi Ngọc Hiền, cần chuẩn hóa tiêu chuẩn của từng chức danh bằng những tiêu chí cụ thể, rõ ràng, dễ dàng nhận biết. Trong đó, đặc biệt chú trọng đến tư duy, năng lực tác nghiệp trong môi trường “số”, môi trường toàn cầu hóa; năng lực dự báo, nhận diện các vấn đề công trong tình hình mới.

Việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý cấp xã không chỉ đáp ứng về năng lực lãnh đạo, quản lý, am tường chuyên môn mà còn phải là những hạt nhân lan tỏa tinh thần đổi mới. Chuyển đổi trọng tâm trong các hoạt động của đội ngũ cấp xã phải là thừa hành tác nghiệp sang chủ động, sáng tạo trong lãnh đạo, quản lý, tổ chức phát triển địa phương, đồng thời chuyên nghiệp trong điều hành, tác nghiệp và chuyên tâm phụng sự nhân dân.

“Xây dựng tiêu chí cụ thể để phân biệt năng lực chuyên môn với năng lực lãnh đạo, quản lý khi đề bạt, bổ nhiệm lãnh đạo, quản lý” - TS Hiền nói và nhấn mạnh phải công tâm, khách quan, vì lợi ích chung trong “cân tài, trao chức, trao nhiệm vụ” để nhìn thấy đúng người thực tài, bố trí đúng vị trí với mỗi cán bộ.

Công chức lãnh đạo, quản lý nên được bổ nhiệm chủ yếu thông qua thi tuyển cạnh tranh; phát huy vai trò giám sát của Nhân dân, của các bên liên quan trong tuyển dụng công chức và bổ nhiệm lãnh đạo, quản lý.

Mặt khác phải thiết lập cơ chế khoa học, hiệu quả để thường xuyên rà soát, thanh lọc đội ngũ cán bộ, công chức..., đẩy mạnh cải cách hành chính nhằm đảm bảo hệ thống công vụ hoạt động hiệu lực, hiệu quả trong bối cảnh mới.

Sau khi bỏ cấp huyện, các công chức chuyên môn xã, phường cần được tăng cường cả về số lượng và chất lượng để đáp ứng yêu cầu trong phục vụ người dân, doanh nghiệp. Ảnh: NGUYỆT NHI

TS Hiền cũng cho rằng cần đổi mới mạnh mẽ công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức theo hướng mở, liên thông giữa các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng… “Nên nghiên cứu thay việc cử cán bộ, công chức đi học như hiện nay bằng quy định hàng năm hay định kỳ, công chức bắt buộc phải trải qua kỳ sát hạch chuyên môn, nghiệp vụ. Toàn bộ quá trình sát hạch thực hiện trên các nền tảng công nghệ số” - ông Hiền đề xuất.

Còn theo TS Nguyễn Thị Thiện Trí, các công chức chuyên môn xã, phường hiện nay cần tăng cường cả về số lượng và chất lượng. Đồng thời hướng đến hình thành các bộ phận chuyên môn có thể thực hiện các giao dịch ở cấp cở sở trên phạm vi diện tích, dân số và cả thẩm quyền quản lý địa phương.

Việc tăng cường cho cấp cơ sở phải được bảo đảm bằng chế độ thủ trưởng để bảo đảm sự chủ động, phản ứng nhanh, giải quyết kịp thời các vụ việc phát sinh ở địa phương. "Đề cao tính chuyên môn của chính quyền cơ sở là quan trọng nhưng cũng phải chú ý vai trò kết nối với dân nhằm tránh tình trạng quan liêu hóa chính quyền cơ sở, xa dân…" - TS Trí nêu thêm.

Giao KPI cụ thể cho từng cán bộ

Tôi cho rằng cần mạnh dạn giao thẩm quyền về cho cấp xã, đồng thời có cơ chế mang tính kiểm soát. Cùng đó là tăng tính tự quyết, tự chịu trách nhiệm của cán bộ, công chức cấp xã. Trong phạm vi, thẩm quyền của mình họ phải tự quyết mà không cần xin ý kiến, họp bàn; chỉ với các vấn đề cần đưa ra quyết sách phù hợp thì lúc đó mới họp bàn, lấy ý kiến tập thể nhưng người quyết phải là lãnh đạo cấp xã.

Cán bộ, công chức cấp xã cũng cần tự ý thức rõ hơn về vai trò, trách nhiệm của mình. Quá trình đó cũng là sự sàng lọc cán bộ hiệu quả, ai không làm được, không theo kịp tiến độ, khối lượng công việc của bộ máy mới, nhiệm vụ mới thì xem xét cho nghỉ.

Ngoài ra, cần giao KPI cụ thể cho từng người trong đội ngũ và có theo dõi, giám sát. Từ đó, xử lý nghiêm tình trạng bê trễ trong công việc, chậm giải quyết thủ tục.

Về nhân lực trong bối cảnh hiện nay thì xem xét, bố trí cán bộ cấp huyện về tăng cường cho cấp xã vào các vị trí việc làm phù hợp, cùng làm và cùng đào tạo lẫn nhau.

TS CAO VŨ MINH, Trường Đại học Kinh tế- Luật TP.HCM

THANH TUYỀN

Nguồn PLO : https://plo.vn/sang-loc-thi-tuyen-de-can-bo-cap-xa-manh-hon-post839728.html