Hồi ức về một thời thanh niên sôi nổi
Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh Nguyễn Thành Bích trao chứng nhận Cựu TNXP làm theo lời Bác của Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam cho hội viên. Ảnh: HÀ MY
Trên xe cùng các cựu TNXP về thăm lại chiến trường xưa ở xã Sơn Định (huyện Sơn Hòa), ông Nguyễn Thành Bích, Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh như được sống lại những ngày bừng bừng khí thế của tuổi trẻ hơn 50 năm trước. Khi đó, cậu học trò Nguyễn Thành Bích đang là học sinh lớp 9 của Trường THPT Nguyễn Huệ, gác lại sách vở lên căn cứ ở vùng cao nguyên Vân Hòa. Sau 2 tháng học chính trị, Nguyễn Thành Bích bắt đầu tham gia vào đội TNXP cõng bộ vận chuyển lương thực, thực phẩm từ kho A vùng căn cứ cách mạng lên kho B ở truông Bà Viên, Phong Cao, Hòn Lúp (huyện Sơn Hòa); rồi tham gia đội TNXP tăng gia sản xuất tại xã Sơn Định (huyện Sơn Hòa); đội TNXP mở đường, phát rẫy, trồng sắn…
Ông Bích nhớ lại: “Lúc đó, tôi chỉ nặng gần 50kg nhưng ngày nào cũng vác bao lương thực nặng hơn 35kg đi bộ quãng đường dài hơn 70 cây số, sau đó vác tăng dần lên 50-60kg. Đường đi gồ ghề, lội suối, băng rừng, có đoạn dốc cao, đi từ sáng sớm đến trưa vẫn chưa tới đỉnh. Mặc dù cõng gạo trên lưng nhưng có lúc chúng tôi thiếu cơm để ăn, phải ăn sắn độn thêm rau tàu bay, mít non, trái sung, củ chuối…”.
Kỷ niệm nhớ nhất của ông Bích là khi ông cùng các đội viên TNXP vận chuyển lương thực từ kho B xuống kho C, gặp địch phục kích nhưng may mắn ông chỉ bị xây xát hai chân. Cuối tháng 12/1973, ông Bích chuyển qua ngành lương thực, làm nhiệm vụ kế toán. Năm 1973, ông được cử đi học ngành Tài chính ở Khu 5 tại Trà My (tỉnh Quảng Nam).
“Trong thời gian này, tôi vẫn làm nhiệm vụ đội viên TNXP tham gia vận chuyển vũ khí từ Gia Lai xuống chiến trường Tuy Hòa 1; vận chuyển máy và dây điện thoại từ Trà My về cho Phú Yên. Chúng tôi băng rừng, đi xuyên ngày đêm. Tôi và các đội viên TNXP không có thời gian để nghỉ ngơi, tắm giặt. Quần áo cũng không đủ để thay đổi, trên đường đi mỗi lần lội qua sông suối thì tranh thủ ngồi xuống nước vừa tắm, vừa giặt, rồi mặc cả quần áo ướt đẫm cả ngày, tối thay ra, sáng mặc đồ ướt trở lại tiếp tục hành quân”, ông Bích bộc bạch.
Còn với bà Hồ Thị Hồng Cửu, nguyên Chủ tịch Hội Cựu TNXP TP Tuy Hòa, 6 năm tham gia lực lượng TNXP kháng chiến chống Mỹ là khoảng thời gian hiểm nguy, gian khổ nhưng cũng rất oanh liệt, hào hùng.
Năm 15 tuổi, cô thiếu nữ quê ở xã An Dân, huyện Tuy An xung phong theo các chị, các cô đi vào căn cứ ở xã để phục vụ cách mạng. Từ năm 1969-1975, bà Cửu lần lượt tham gia vào đội cõng bộ, vận chuyển lương thực, thực phẩm, vũ khí, đạn dược, thuốc men từ Gia Lai, Đắk Lắk về Phú Yên; tham gia vào đội mã tải, phụ trách đội thồ cùng một số đồng chí khác có nhiệm vụ vận chuyển hàng hóa từ Phong Cao, Hòn Lúp (huyện Sơn Hòa) xuống Suối Ché, Tân Lương…
“Lúc đầu các đội viên TNXP không biết cõng hàng, chỉ vác từ 30-35kg. Hàng cần cho kháng chiến thì khối lượng lớn nhưng mỗi chuyến vác như vậy là quá ít. Các đội viên TNXP tập cõng hàng trên lưng, lúc đầu chỉ cõng được 35-40kg, sau tăng dần lên đến 50-60kg. Tôi nhớ có chị Hiệp ở Hòa Tân, chị Sa ở Hòa Trị cõng lên đến hơn 90kg. Chúng tôi vận chuyển hàng hóa toàn ban đêm. Những đêm trời không có trăng, người đi đầu cầm cây pin tiểu dò đường, cả đoàn theo sau, mỗi người cầm một thanh củi mục để người đi sau nhìn thấy người đi trước qua đóm sáng của thanh củi mục mà đi theo. Nhiều lần chúng tôi bị địch phục kích, vô số lần bị ruồi vàng, vắt cắn hút máu, muỗi bạc cánh trắng truyền sốt xuất huyết. Dọc đường đi, các đội viên TNXP thường lên cơn sốt rét nhưng cũng cố cõng hàng bám theo đoàn, ai cũng gùi cõng hàng nặng từ 50-60kg trở lên, không thể san sẻ cho nhau được. Gian khổ là vậy nhưng tôi và các đội viên TNXP một lòng đi theo Đảng và Bác Hồ, phục vụ cách mạng”, bà Cửu nhớ lại.
Phát huy truyền thống tốt đẹp
Hội Cựu TNXP tỉnh phối hợp Tỉnh đoàn tổ chức hội thi Tiếng hát thanh niên - Cựu TNXP để qua đó gắn kết các thế hệ thanh niên. Ảnh: CTV
Đã 50 năm sau ngày giải phóng, nhưng ông Đỗ Vĩnh Tân, nguyên Bí thư Tỉnh đoàn Phú Khánh vẫn nhớ như in khoảng thời gian 1974-1975, ông giữ chức vụ Phó Bí thư Đoàn thanh niên tỉnh Phú Yên, phụ trách lực lượng TNXP Phú Yên.
Ông Tân cho biết: Giữa năm 1974, Tỉnh ủy giao nhiệm vụ cho ngành Giao vận huy động lực lượng TNXP mở các tuyến đường phục vụ hành quân và nối thông vùng căn cứ xuống đồng bằng. Sự kiện 2 ô tô chở đầy hàng hóa của trung ương tiếp tế cho Phú Yên từ Đắk Lắk vượt sông Ba trong điều kiện chiến sự đang diễn ra sôi động vào những ngày mùa xuân 1975 lịch sử là một chiến công hết sức vẻ vang của lực lượng TNXP Phú Yên.
“Cùng với chiến công trên, lực lượng TNXP Phú Yên ngày đêm trên các trục hành lang về đồng bằng, hàng trăm người, ngựa, xe thồ chuyển hàng trăm tấn vũ khí ra chiến trường, tiếp tế lương thực, thực phẩm cho các đơn vị vũ trang và đưa thương bệnh binh từ mặt trận về tuyến sau chữa trị. Những chiến công của lực lượng TNXP Phú Yên tuy không oanh liệt, sôi động như chiến thắng của các đơn vị vũ trang trực tiếp nổ súng tấn công địch, nhưng không kém phần gian khổ ác liệt; cùng với quân dân tỉnh Phú Yên và cả nước làm nên bản anh hùng ca chống Mỹ đến ngày chiến thắng, giải phóng tỉnh Phú Yên, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”, ông Tân cho hay.
Tiếp nối truyền thống, trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, lực lượng TNXP Phú Yên đã phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, hào khí phong trào “Năm xung phong”, “Ba sẵn sàng”, “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” xung kích đi đầu trong khắc phục hậu quả chiến tranh, tham gia khai hoang, vỡ hóa, làm thủy lợi, xây dựng các khu kinh tế mới, xóa mù chữ, làm nghĩa vụ quốc tế giúp nước bạn Lào và Campuchia...
Trong thời kỳ đất nước đổi mới và hội nhập, hào khí của phong trào TNXP tiếp tục được phát triển sôi động qua các phong trào của thanh niên như: “Theo bước chân những người anh hùng”, “Cuộc hành quân theo chân Bác”, “Tuổi trẻ xung kích, sáng tạo, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ dựng nước”... đóng góp tích cực vào những thành quả chung của quê hương, đất nước hôm nay.
Truyền thống cách mạng, phẩm chất của TNXP trong kháng chiến được phát huy, nuôi dưỡng đến hôm nay và là hình mẫu để thế hệ trẻ học hỏi, tiếp bước cha anh, chung sức thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Phó Bí thư Tỉnh đoàn Võ Duy Kha
Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh Nguyễn Thành Bích cho biết: Phát huy truyền thống tốt đẹp của lực lượng TNXP, thời gian tới, các cấp hội cựu TNXP trên địa bàn tỉnh tiếp tục xây dựng hội vững mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động “Vì nghĩa tình đồng đội” và đẩy mạnh phong trào giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, chăm lo đời sống hội viên. Hội viên cựu TNXP luôn nêu cao tinh thần tiên phong, gương mẫu; phát huy vai trò nhân chứng lịch sử, giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ, góp phần vào sự phát triển của địa phương.
HÀ MY