Sáng nay, bầu trời Hà Nội mù mịt. Hệ thống quan trắc không khí của Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ghi nhận tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng xảy ra tại điểm đo tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội (quận Hai Bà Trưng) và điểm đo tại số 556 đường Nguyễn Văn Cừ (Long Biên). Ở cả hai điểm đo này, chất lượng không khí ở ngưỡng xấu.
Hà Nội mù mịt vì ô nhiễm không khí. Ảnh: Tuấn Anh
Riêng điểm đo tại Công viên Thanh Xuân (Quận Thanh Xuân) chất lượng không khí ghi nhận mức trung bình, ít ảnh hưởng đến sức khỏe mọi người. Ứng dụng Air Visual ghi nhận Hà Nội ô nhiễm thứ tư thế giới lúc 7h sáng nay với chỉ số AQI ở ngưỡng đỏ, xếp sau 3 điểm nóng ô nhiễm không khí của thế giới là thành phố Dakar của Senegal, thành phố Dhara của Bangladesh và thành phố Lahore của Pakistan.
Đáng lưu ý, Hà Nội là địa phương duy nhất ở miền Bắc ghi nhận tình trạng ô nhiễm không khí trong sáng nay. Các địa phương khác ở miền Bắc như Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên, Hải Phòng, Nam Định, Hà Nam sáng nay đều ghi nhận chất lượng không khí ở ngưỡng trung bình.
AQI là chỉ số theo dõi chất lượng không khí dao động từ 0-500, chỉ số càng cao thể hiện mức độ ô nhiễm và tác động đến sức khỏe càng cao. VN Air là ứng dụng được nghiên cứu và phát triển bởi Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc thuộc Cục Môi trường-Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
VN Air sử dụng nguồn dữ liệu được khai thác từ kết quả quan trắc của các trạm quan trắc môi trường không khí tự động liên tục do Cục Môi trường quản lý và các trạm quan trắc môi trường do các Sở Nông nghiệp và Môi trường các địa phương quản lý.
Việc cập nhật thường xuyên chỉ số chất lượng không khí sẽ giúp người dân có những ứng phó kịp thời khi chất lượng không khí suy giảm như giảm thiểu các hoạt động ngoài trời, hạn chế mở cửa, sử dụng các loại khẩu trang có thể hạn chế ảnh hưởng của các chất ô nhiễm trong không khí, sử dụng các loại máy lọc không khí…
TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam từng nhiều lần nhấn mạnh, Hà Nội đang trong một cuộc khủng hoảng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, đòi hỏi tất cả quyết liệt hơn nữa trong cuộc chiến chống "giặc ô nhiễm không khí". Các bài học trên thế giới đã chứng minh càng để chậm thì vấn đề càng trầm trọng, giá phải trả càng cao.
Các kiểm kê nguồn thải được thực hiện tại Hà Nội cho thấy, ô nhiễm không khí xuất phát từ 4 nhóm nguyên nhân chính gồm giao thông, xây dựng, hoạt động sản xuất công nghiệp và các hoạt động dân sinh như đốt rác, đốt rơm rạ. Trong đó, giao thông và bụi đường được đánh giá là nguồn gây ô nhiễm lớn nhất.
Các chuyên gia đề xuất nhiều giải pháp giảm thiểu các nguồn ô nhiễm không khí như kiểm soát các nguồn thải công nghiệp lớn của Hà Nội và các địa phương lân cận, áp dụng chặt chẽ các quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động xây dựng, hạn chế các hoạt động đốt mở như đốt rác, đốt rơm rạ. Đặc biệt là kiểm soát chặt chẽ nguồn thải từ giao thông.
Cục Quản lý Môi trường y tế (Bộ Y tế) khuyến cáo khi chỉ số chất lượng không khí ở mức rất xấu (201-300), đối với người bình thường tránh các hoạt động ngoài trời trong thời gian dài hoặc tham gia các hoạt động vận động cần gắng sức; khuyến khích thực hiện các hoạt động trong nhà; tránh hoạt động tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí cao.
Nếu phải hoạt động tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao, người dân nên sử dụng các loại khẩu trang có thể ngăn ngừa bụi mịn; nếu phải tham gia giao thông nên tăng cường sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, hạn chế sử dụng xe máy, xe đạp để giảm tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm.
Đồng thời, hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào trong những thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng; vệ sinh mũi, súc họng sáng tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường; tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ.
Đối với những người nhạy cảm, cần tránh tất cả các hoạt động ngoài trời, chuyển sang các hoạt động trong nhà hoặc chuyển sang ngày khác khi chỉ số chất lượng không khí tốt hơn; hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào trong những thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng.
Tô Hội