Bước đi lớn trong cải cách hành chính
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương về sáp nhập tỉnh, TS.Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam - nhận định, có tác động sâu rộng, xuất phát từ mục tiêu nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tinh gọn bộ máy hành chính, tiết kiệm ngân sách và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Qua theo dõi các phát biểu chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và Mặt trận tổ quốc Việt Nam, TS.Tô Hoài Nam cho rằng, người dân đã cảm nhận tinh thần thực hiện sáp nhập tỉnh xuất phát từ những nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo phù hợp và đáp ứng đòi hỏi từ thực tiễn của từng địa phương, của đất nước cũng như đáp ứng lợi ích của người dân và doanh nghiệp.
Sáp nhập tỉnh sẽ tạo quy mô kinh tế lớn hơn cho địa phương, doanh nghiệp. Ảnh: TTXVN
Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nhấn mạnh, sáp nhập tỉnh là một bước đi lớn trong cải cách hành chính và là một phần trong quá trình tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và tối ưu hóa nguồn lực phát triển để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới.
“Tại sao chúng ta quyết tâm làm ngay, làm khẩn trương, mạnh mẽ, triệt để là vì vừa qua, chúng ta đã nhận được sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, của nhiều giai tầng trong xã hội và cả sự thành công bước đầu thông qua việc sắp xếp, tinh giảm bộ, ngành ở trung ương”- ông Tô Hoài Nam chia sẻ.
Chỉ rõ những tác động mạnh của sáp nhập tỉnh đối với kinh tế - xã hội, TS.Tô Hoài Nam nêu, yếu tố tích cực sẽ là tối ưu hóa được nguồn lực, tạo quy mô kinh tế lớn hơn cho địa phương. Vì khi sáp nhập, các tỉnh, vùng kinh tế mới sẽ có diện tích rộng hơn, dân số lớn hơn... Điều này giúp tối ưu hóa sử dụng nguồn lực cơ bản từ lao động, đất đai đến cơ sở hạ tầng.
Theo TS. Tô Hoài Nam, khi các tỉnh mới được hình thành sẽ tạo nên một thực thể kinh tế lớn hơn, năng lực cạnh tranh của địa phương đó cũng được nâng cao. Việc kết nối hạ tầng được cải thiện, tạo thị trường lớn hơn và thu hút đầu tư tốt hơn; logistics khả thi hơn giúp giảm chi phí giao dịch và tăng hiệu quả chuỗi cung ứng. Đây chính là mục tiêu cải thiện năng lực cạnh tranh vùng.
Bên cạnh đó, TS. Tô Hoài Nam chỉ rõ, sáp nhập tỉnh, doanh nghiệp sẽ tiếp cận với một thị trường rộng lớn hơn, có thể tận dụng cơ sở hạ tầng tốt hơn và dễ dàng mở rộng quy mô hoạt động. Khi các chính sách kinh tế được thống nhất, doanh nghiệp có thể gặp ít rào cản hơn trong việc tiếp cận ưu đãi đầu tư. Ngoài ra, việc tinh giảm bộ máy hành chính sẽ giúp giảm chi phí duy trì hệ thống quản lý nhà nước, giảm chi phí quản lý hành chính, từ đó ngân sách đầu tư hạ tầng, phát triển kinh tế và phúc lợi xã hội sẽ được tập trung nhiều hơn, lớn hơn. Nói theo cách dân gian là “ra tấm, ra món" hơn.
Về mặt xã hội sẽ tái cơ cấu hệ thống y tế, giáo dục, giao thông... có thể giúp nâng cao chất lượng các dịch vụ công, đặc biệt là ở những khu vực kém phát triển hơn. "Từ đó, sẽ giúp kết nối và thúc đẩy giao thoa văn hóa, hình thành bản sắc vùng rộng lớn hơn, giúp quảng bá du lịch và phát triển ngành công nghiệp sáng tạo. Cũng từ đó, cơ hội việc làm sẽ đa dạng hơn, sự phát triển của doanh nghiệp và hệ thống hạ tầng có thể tạo thêm nhiều cơ hội việc làm cho người dân"- TS.Tô Hoài Nam cho hay.
TS. Tô Hoài Nam – Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam
Tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong giai đoạn chuyển tiếp
Từ ý nghĩa trên, TS. Tô Hoài Nam mong muốn, sáp nhập tỉnh sẽ bám sát cơ sở khoa học và thực tiễn. Đảm bảo các tỉnh sau khi sáp nhập có quy mô kinh tế đủ lớn, phải tăng cường hiệu quả phân bổ nguồn lực, thúc đẩy đầu tư và phát triển bền vững.
Về dân số và diện tích phải đảm bảo phù hợp với điều kiện quản lý, không tạo ra quá nhiều khó khăn trong tiếp cận dịch vụ hành chính công. Về lịch sử, văn hóa phải đảm bảo sự hòa hợp giữa các cộng đồng dân cư. Về hành chính và hạ tầng phải đảm bảo đánh giá được mức độ sẵn sàng (hiện tại và tương lai) về hệ thống hạ tầng kỹ thuật, giao thông và dịch vụ công để phục vụ nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.
Theo TS. Tô Hoài Nam, mọi quy định rất cần phải có không gian nhất định, cho những ý tưởng đột phá, cho sự sáng tạo; để không tự làm khó chính chúng ta khi thực thi. Ví dụ như khi chọn thủ phủ của một tỉnh mới rộng lớn hơn, không nhất thiết phải là sự tích hợp để trở thành trung tâm chính trị - hành chính - kinh tế - văn hóa xã hội của một tỉnh.
“Có thể bố trí trong một tỉnh, có thành phố làm trung tâm chính trị - hành chính, nhưng thành phố khác làm trung tâm kinh tế - văn hóa, xã hội. Điều này đảm bảo sự phù hợp với đặc điểm khác nhau của mỗi địa phương. Kết cấu này góp thêm vào yêu cầu đa dạng, trong một số trường hợp sẽ phù hợp, thích nghi với yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế”- TS.Tô Hoài Nam nêu quan điểm.
Bên cạnh đó, quá trình sáp nhập tỉnh sẽ có những xáo trộn nhất định, nhưng theo TS. Tô Hoài Nam, chúng ta cần phải chấp nhận vì những mục tiêu lớn của đất nước. Trong đó, sẽ không tránh khỏi sự chênh lệch về trình độ phát triển giữa tỉnh phát triển cao khi cơ cấu, sắp xếp với một tỉnh có nền kinh tế kém hơn, điều đó có thể dẫn đến sự mất cân đối trong phân bổ nguồn lực.
Đặc biệt, các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ có thể gặp khó khăn trong việc thích nghi với những thay đổi về chính sách địa phương hoặc sự cạnh tranh gia tăng từ doanh nghiệp lớn hơn. “Ngoài ra, sự thay đổi về quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương có thể ảnh hưởng đến các kế hoạch đầu tư dài hạn của doanh nghiệp và gây gián đoạn trong các dự án đang triển khai”- theo TS.Tô Hoài Nam.
Vì vậy, TS.Tô Hoài Nam đề xuất, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi, sắp xếp này cần thực hiện một số biện pháp, như: Đảm bảo tính liên tục trong chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong giai đoạn chuyển tiếp. Đây là yêu cầu về tính ổn định chính sách và thủ tục hành chính. Các cấp chính quyền, các ngành cần tăng cường cung cấp thông tin đầy đủ về những vấn đề liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh doanh nghiệp và người dân, để giúp họ hiểu rõ những thay đổi và có cách thích ứng.
Cùng với đó là tăng cường cải thiện hạ tầng kết nối, đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng giao thông, logistics, công nghệ thông tin để hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường và tận dụng cơ hội mới. Đảm bảo minh bạch, công khai lộ trình, kế hoạch sáp nhập, giải quyết nhanh chóng những vướng mắc để doanh nghiệp có thể điều chỉnh kế hoạch kinh doanh phù hợp...
"Ngoài ra, sẽ có một số khác biệt về văn hóa, lối sống, thói quen quản lý hành chính, một số người dân và doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ công. Điều này đòi hỏi chính quyền phải có giải pháp cải thiện hạ tầng và dịch vụ hành chính điện tử kịp thời"- TS.Tô Hoài Nam nói.
Theo TS. Tô Hoài Nam, khi các tỉnh mới được hình thành, sẽ tạo nên một thực thể kinh tế lớn hơn, năng lực cạnh tranh của địa phương đó cũng được nâng cao hơn.
Bảo Thoa