Dù vậy, quá trình triển khai, đặc biệt là việc di dời và ổn định công tác cho hàng ngàn cán bộ, công chức (CBCC) tại trung tâm hành chính mới, được dự báo sẽ đối mặt với nhiều thách thức đáng kể, có khả năng gây xáo trộn lớn đến đời sống cá nhân và sự nghiệp của đội ngũ CBCC cùng gia đình của họ.
Ảnh minh họa.
Bài toán “an cư”
Khó khăn đầu tiên và có lẽ là cơ bản nhất chính là vấn đề nhà ở và ổn định cuộc sống. Đối với nhiều CBCC, việc phải rời căn nhà đã gắn bó nhiều năm, là nơi sinh ra và lớn lên, để đến một thành phố hoặc khu đô thị mới là một cú sốc lớn. Họ phải đối mặt với việc bán nhà ở địa phương cũ (thường có giá trị thấp hơn, khó bán do mất vị thế trung tâm) để tìm mua hoặc thuê nhà tại trung tâm mới (nơi giá bất động sản và chi phí thuê nhà thường cao hơn đáng kể). Quá trình này không chỉ gây áp lực tài chính mà còn tạo ra sự bất ổn tâm lý, cảm giác mất đi “chốn đi về” quen thuộc và phải làm lại từ đầu ở một môi trường xa lạ. Nhiều gia đình có thể phải rơi vào cảnh phải thuê nhà tạm bợ trong thời gian dài hoặc gánh những khoản nợ lớn để có được chỗ ở mới.
Sự xáo trộn không chỉ dừng lại ở nơi ở. Việc di chuyển kéo theo hàng loạt hệ lụy đối với gia đình CBCC. Con cái buộc phải chuyển trường, đối mặt với môi trường học tập mới, bạn bè mới, chương trình học có thể khác biệt, gây ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và kết quả học tập, đặc biệt là ở các cấp học quan trọng. Một thách thức lớn khác là việc làm của vợ hoặc chồng CBCC. Nhiều người bạn đời đang có công việc ổn định tại địa phương cũ nay phải đứng trước lựa chọn khó khăn: nghỉ việc theo gia đình đến nơi mới với tương lai nghề nghiệp không chắc chắn, hay chấp nhận cuộc sống xa cách, ảnh hưởng đến tình cảm vợ chồng và việc chăm sóc con cái. Bên cạnh đó, trách nhiệm chăm sóc cha mẹ già yếu ở quê nhà cũng trở thành nỗi trăn trở lớn khi khoảng cách địa lý bị nới rộng.
Gánh nặng tài chính gia tăng
Dù có thể nhận được một số khoản hỗ trợ ban đầu cho việc di chuyển, nhưng thực tế cho thấy gánh nặng tài chính tổng thể thường tăng lên đáng kể. Chi phí vận chuyển, thuê nhà tạm, mua sắm đồ dùng cần thiết, chi phí đi lại ban đầu là không nhỏ. Quan trọng hơn, mức sống tại các trung tâm hành chính mới thường cao hơn rõ rệt so với các địa phương cũ, từ giá cả thực phẩm, dịch vụ đến học phí cho con. Trong khi đó, thu nhập từ lương của CBCC thường chậm có sự điều chỉnh tương xứng kịp thời, khiến cuộc sống trở nên eo hẹp hơn, áp lực kinh tế đè nặng lên vai.
Ở địa phương cũ, một số gia đình có thể có thêm nguồn thu nhập phụ từ việc làm thêm của vợ/chồng, kinh doanh nhỏ tại nhà, hoặc từ vườn tược, đất đai. Khi di chuyển đến nơi mới, các nguồn thu này có thể bị mất đi. Sự hỗ trợ từ gia đình, họ hàng ở quê nhà về mặt vật chất (thực phẩm, trông nom con cái...) cũng giảm đi do khoảng cách địa lý.
Cảm giác bị động, phải thay đổi cuộc sống không theo ý muốn cá nhân cũng ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần. Sự thiếu an tâm về nơi ở, quan hệ gia đình và gánh nặng tài chính có thể khiến CBCC cảm thấy lạc lõng, khó hòa nhập với môi trường sống và làm việc mới, dẫn đến sự suy giảm động lực cống hiến và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần về lâu dài.
Đề xuất giải pháp
Việc nhìn nhận thẳng thắn và đầy đủ những khó khăn mà đội ngũ CBCC sẽ phải đối mặt sau sáp nhập tỉnh và di dời là vô cùng cần thiết. Sự thành công của chủ trương cải cách không chỉ đo lường bằng các chỉ số tinh gọn bộ máy hay tiết kiệm ngân sách, mà còn phụ thuộc vào việc đảm bảo sự ổn định, an tâm công tác và đời sống cho chính những người thực thi. Bỏ qua yếu tố con người có thể dẫn đến những hệ lụy không mong muốn như suy giảm tinh thần làm việc, chảy máu chất xám và ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính mới.
Do đó, các cấp có thẩm quyền cần khẩn trương xây dựng và triển khai các gói chính sách hỗ trợ toàn diện, thực chất và kịp thời. Các chính sách này không chỉ bao gồm hỗ trợ tài chính (chi phí di chuyển, hỗ trợ lãi suất vay mua nhà ở xã hội, trợ cấp ổn định cuộc sống ban đầu) mà còn phải tính đến các giải pháp hỗ trợ phi tài chính như: tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển trường của con cái, hỗ trợ tìm kiếm việc làm cho vợ/chồng CBCC, công khai minh bạch và công bằng trong quy trình sắp xếp, bố trí nhân sự. Đồng thời, cần tăng cường công tác tư tưởng, đối thoại, lắng nghe để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, động viên tinh thần và tạo điều kiện tốt nhất cho CBCC hòa nhập, ổn định cuộc sống và công tác tại nơi ở mới.
Sáp nhập tỉnh và di dời trung tâm hành chính là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự đồng bộ trong chỉ đạo và thực thi. Việc quan tâm, chia sẻ và có giải pháp thiết thực để giảm thiểu khó khăn cho đội ngũ CBCC không chỉ thể hiện tính nhân văn của chính sách mà còn là yếu tố then chốt đảm bảo sự ổn định nội bộ, giữ chân người tài và xây dựng một nền hành chính thực sự hiệu lực, hiệu quả, phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp trong giai đoạn phát triển mới.
NGUYỄN ANH TRUNG