Sắp trình Bộ Chính trị cho ý kiến lần 2 về đề án sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện

2 giờ trướcBài gốc

Theo dự kiến, ngày 14-3, Bộ Chính trị sẽ họp cho ý kiến lần hai về Đề án sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp.

Tiêu chí chọn trung tâm hành chính-chính trị khi sáp nhập tỉnh

Trước đó, tại cuộc họp chiều 11-3, Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ đã thống nhất trình Bộ Chính trị đề án sắp xếp giảm khoảng 50% số tỉnh và giảm khoảng 60%-70% đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp cơ sở so với hiện nay.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên họp Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ chiều 11-3. Ảnh: VGP

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ đại đa số các ý kiến, dư luận nhân dân đồng tình cao với chủ trương sắp xếp, tổ chức lại ĐVHC các cấp và xây dựng chính quyền địa phương hai cấp. Việc này nhằm phù hợp tình hình mới, khả năng quản lý hiện nay khi điều kiện hạ tầng giao thông, hạ tầng số được cải thiện mạnh mẽ, đồng thời tạo không gian phát triển mới, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng địa phương.

Thủ tướng cũng yêu cầu việc sắp xếp ĐVHC ngoài tiêu chí về diện tích, dân số, xem xét các tiêu chí về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc, điều kiện địa lý, trình độ phát triển kinh tế-xã hội, hạ tầng... Đặc biệt, việc đặt tên ĐVHC cấp tỉnh phải có tính kế thừa; việc chọn trung tâm hành chính-chính trị phải cân nhắc các yếu tố lịch sử, địa lý, kết nối hạ tầng, không gian phát triển, quốc phòng, an ninh và hội nhập.

Theo lộ trình được giao tại Kết luận 127/2025, đề án nghiên cứu định hướng sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã… phải tiếp thu ý kiến góp ý của các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương, các cơ quan, tổ chức, ban đảng Trung ương và hoàn thiện, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư trước 27-3. Đồng thời trình Trung ương trước ngày 7-4 để xem xét, quyết định vào khoảng giữa tháng 4.

Phiên họp 43 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra hôm 11-3, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thông tin: Để chuẩn bị cho việc tinh gọn bộ máy theo chủ trương không còn cấp huyện, các xã cũng phải sáp nhập 60-70%, Chính phủ phải khẩn trương chuẩn bị các công việc để kịp trình ra Quốc hội. Riêng sáp nhập tỉnh, dự kiến Quốc hội cũng phải họp tổng thời gian khoảng nửa tháng, kể cả ngoài giờ.

Ông Trần Thanh Mẫn cũng cho hay Kỳ họp thứ 9 của Quốc hội tới đây sẽ tập trung vào việc sửa Hiến pháp 2013, sửa các luật liên quan. Do vậy, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Thường trực Chính phủ quyết liệt làm việc, nhất là với 11 luật dự kiến thông qua và 16 luật sẽ cho ý kiến. Đặc biệt, với vấn đề thu hút dư luận là sắp xếp cấp tỉnh cần chuẩn bị thật tốt các phương án.

Ông Mẫn cũng lưu ý hiện nay vấn đề được dư luận quan tâm là sắp xếp đơn vị hành chính. Phương án sáp nhập tỉnh nào vào tỉnh nào cũng là Quốc hội quyết định. Với xã, huyện thì Thường vụ Quốc hội quyết định nhưng sau khi Hiến pháp sửa đổi sẽ bỏ cấp huyện nên để sắp xếp đơn vị cấp tỉnh phải chủ động.

Còn tại buổi làm việc công bố quyết định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2025 đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Thuận hôm 8-3, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình cũng cho biết theo lộ trình là phải hoàn tất xây dựng hệ thống cấp xã trong tháng 6 và nửa cuối tháng 6-7 phải xong đại hội cấp xã.

Theo rà soát của Bộ Nội vụ từ năm 2023, trong tổng 212.606 cán bộ, công chức cấp xã. Ảnh minh họa: HOÀNG GIANG

Cả nước có khoảng 212.000 cán bộ, công chức cấp xã

Qua hai đợt sắp xếp, sáp nhập ĐVHC cấp huyện, xã (2019-2021 và 2023-2025), cả nước hiện có 63 tỉnh, thành; 696 ĐVHC cấp huyện và 10.035 ĐVHC cấp xã.

Theo rà soát của Bộ Nội vụ từ năm 2023, trong tổng 212.606 cán bộ, công chức cấp xã, số người có trình độ đại học là 178.115, chiếm 82,3%; cao đẳng là 7.581 người, chiếm 3,5 %; trung cấp và sơ cấp có 29.697 người, chiếm 13,71%.

Theo Nghị định số 33/2023 về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố, số lượng cán bộ, công chức cấp xã được tính theo loại ĐVHC cấp xã. Cụ thể, phường loại I - II - III tương ứng là 23 - 21 - 19 người, đối với xã và thị trấn loại I - II - III tương ứng là 22 - 20 - 18 người.

Nghị định cũng quy định UBND tỉnh căn cứ số lượng ĐVHC cấp xã có dân số, diện tích lớn hơn so với tiêu chuẩn quy định tại Nghị quyết 1211/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (sửa đổi, bổ sung tại Nghị quyết 27/2022) để tính số lượng công chức ở cấp xã tăng thêm.

Cụ thể, đối với phường thuộc quận, cứ tăng thêm đủ 1/3 mức quy định thì được tăng thêm một công chức. Các ĐVHC cấp xã còn lại, cứ tăng thêm đủ 1/2 mức quy định thì được tăng thêm một công chức. Ngoài ra, mỗi đơn vị ĐVHC cấp xã cứ tăng thêm đủ 100% mức quy định về diện tích tự nhiên thì được tăng thêm một công chức.

Quy mô dân số (bao gồm dân số thường trú và dân số tạm trú quy đổi) và diện tích tự nhiên tính đến ngày 31-12 hàng năm để xác định số lượng cán bộ, công chức cấp xã quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của ĐVHC và phân loại ĐVHC.

Trường hợp ở ĐVHC cấp xã tính đến 31-12 hàng năm có thay đổi về dân số, diện tích theo quy định hoặc có thay đổi về loại ĐVHC thì UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp xem xét, điều chỉnh tổng số lượng cán bộ, công chức cấp xã (tính cho cả ĐVHC cấp tỉnh) bảo đảm theo đúng quy định.

Việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến Nhân dân địa phương. Ảnh: NGUYỄN TIẾN

Lấy ý kiến nhân dân chịu tác động

Tại Điều 110, Hiến pháp 2013 cũng quy định rõ việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới ĐVHC phải lấy ý kiến Nhân dân địa phương và theo trình tự, thủ tục do luật định.

Điều 10 Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi năm 2025 quy định về thành lập, giải thể, nhập, chia ĐVHC, điều chỉnh địa giới và đổi tên ĐVHC, cũng nêu rõ Chính phủ tổ chức xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia ĐVHC, điều chỉnh địa giới và đổi tên ĐVHC cấp tỉnh trình Quốc hội.

UBND cấp tỉnh tổ chức xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia ĐVHC, điều chỉnh địa giới và đổi tên ĐVHC cấp huyện, cấp xã trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Sau khi có kết quả lấy ý kiến Nhân dân, cơ quan xây dựng đề án có trách nhiệm hoàn thiện đề án và gửi HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã ở các ĐVHC có liên quan để xem xét, cho ý kiến về việc thành lập, giải thể, nhập, chia ĐVHC, điều chỉnh địa giới và đổi tên ĐVHC.

“Đề án thành lập, giải thể, nhập, chia ĐVHC, điều chỉnh địa giới và đổi tên ĐVHC phải được thẩm định trước khi trình Chính phủ và được thẩm tra trước khi trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định” – quy định nêu.

Tiêu chuẩn về dân số, diện tích cấp xã

Theo Nghị quyết 1211/2016 thì tiêu chuẩn xã miền núi, vùng cao có dân số từ 5.000 người trở lên và diện tích từ 50 km2 trở lên, những xã khác có từ 8.000 người trở lên và diện tích từ 30 km2 trở lên.

Với những ĐVHC nông thôn có 30% dân số là người dân tộc thiểu số ở miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số bằng 50% mức quy định đối với ĐVHC nông thôn tương ứng. Cứ thêm 10% dân số là người dân tộc thiểu số thì được giảm thêm 5% nhưng tối thiểu phải đạt 20% mức quy định đối với ĐVHC nông thôn tương ứng; các tiêu chuẩn khác thực hiện theo quy định.

Còn với xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển được xác nhận theo quyết định của cấp có thẩm quyền thì mức tối thiểu của tiêu chuẩn quy mô dân số là từ 4.000 người trở lên (bằng 50% theo quy định); các tiêu chuẩn còn lại thực hiện theo quy định…

Về tiêu chuẩn của phường, Nghị quyết 1211/2016 nêu rõ phường thuộc quận có dân số từ 15.000 người trở lên; phường thuộc thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương từ 7.000 người trở lên và phường thuộc thị xã từ 5.000 người trở lên. Diện tích tự nhiên từ 5,5 km2 trở lên…

NGUYỄN THẢO

Nguồn PLO : https://plo.vn/sap-trinh-bo-chinh-tri-cho-y-kien-lan-2-ve-de-an-sap-nhap-tinh-bo-cap-huyen-post838731.html