Sắp xếp hệ thống GDNN-GDTX tinh gọn, hiệu quả, không sáp nhập cơ học

7 giờ trướcBài gốc

Chiều ngày 23/10, tại Trường Cao đẳng Cơ khí Nông nghiệp (Phú Thọ), Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội nghị Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên năm 2025.

Quang cảnh Hội nghị Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên năm 2025.

Dự hội nghị, có Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Quân; Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ Nguyễn Khắc Hiếu; cùng lãnh đạo một số cục, vụ trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Về phía Trường Cao đẳng Cơ khí Nông nghiệp có cô Phạm Thị Lan Phương – Hiệu trưởng cùng các thầy cô trong ban giám hiệu, phòng ban chuyên môn nhà trường.

Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo, đại diện một số sở giáo dục và đào tạo, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên, đại diện các doanh nghiệp đồng hành cùng sự phát triển của giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên.

Các đại biểu tham dự hội nghị.

Mở ra thời cơ để tạo đột phá phát triển giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Quân khẳng định: "Trong những năm qua, giáo dục đào tạo nói chung và lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên nói riêng đã nhận được nhiều sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương và sự nỗ lực của toàn ngành giáo dục. Đặc biệt, Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, cùng nhiều nghị quyết quan trọng khác đã mở ra thời cơ lớn để tạo đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, nhất là trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên".

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Quân phát biểu tại hội nghị.

Tuy nhiên, vẫn có một số hạn chế bất cập như phát triển của cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên còn manh mún, lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; số lượng lao động có kỹ năng nghề chưa nhiều và tỷ trọng nhân lực cần phải được trang bị kỹ năng nghề, đào tạo và đào tạo lại còn rất lớn; một số ngành, một số lĩnh vực trọng điểm chưa thực sự đủ năng lực để đào tạo đáp ứng trong giai đoạn sắp tới. Do đó, cần có quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống, của từng cá nhân và sự vào cuộc mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp.

Trước một số vấn đề quan trọng và đang nhận được nhiều sự quan tâm của lãnh đạo các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, Thứ trưởng Lê Quân cho rằng, trong quá trình sửa đổi Luật Giáo dục nghề nghiệp, các cơ sở cần có những ý kiến góp ý, nhằm thể chế hóa nhiều chính sách quan trọng để giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên bứt phá.

Phát biểu chào mừng hội nghị, ông Nguyễn Khắc Hiếu – Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ bày tỏ niềm vinh dự khi tỉnh Phú Thọ được lựa chọn là địa điểm tổ chức Hội nghị Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên năm 2025.

Ông Nguyễn Khắc Hiếu – Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ phát biểu chào mừng tại hội nghị.

Sau khi tỉnh Phú Thọ được hợp nhất từ ba tỉnh Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Phú Thọ thì địa phương đã trở thành một trong ba địa phương có quy mô giáo dục lớn nhất cả nước, với 4 trường đại học công lập, 50 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, 1.957 cơ sở giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, hơn 61.000 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên. Toàn tỉnh có hơn 1 triệu học sinh, sinh viên, trong đó có hơn 60.000 học sinh, sinh viên khối giáo dục nghề nghiệp, trên 30.000 học sinh khối giáo dục thường xuyên.

Ông Hiếu cho biết, trong những năm qua, hệ thống cơ sở giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên được phân bổ rộng khắp, gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh ở mức cao, mở ra cơ hội xây dựng các cụm trường, trung tâm đào tạo chất lượng cao theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, tăng cường liên kết vùng và hợp tác quốc tế.

"Một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh đã ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chuyển đổi số, tăng cường sử dụng mô hình thực tế ảo, mô phỏng số trong đào tạo nghề. Đặc biệt, tỉnh rất quan tâm, chú trọng đào tạo nghề cho nông dân, lao động nông thôn, đồng bào dân tộc thiểu số, người yếu thế nhằm nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững, đảm bảo an sinh xã hội. Trong đó, Trường Cao đẳng Cơ khí Nông nghiệp trong những năm qua đã đóng góp rất tích cực vào việc đào tạo và cung ứng lao động chất lượng cao cho tỉnh Vĩnh Phúc trước đây, tỉnh Phú Thọ ngày nay và các tỉnh khu vực phía Bắc", Phó Chủ tịch Nguyễn Khắc Hiếu chia sẻ.

Ngoài những thuận lợi, tỉnh Phú Thọ cũng gặp nhiều khó khăn, nhất là về nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị ở một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp còn hạn chế; công tác đào tạo nghề gắn với việc giải quyết việc làm ở nông thôn vẫn chưa thực sự bền vững, liên kết với doanh nghiệp chưa hiệu quả, nhiều doanh nghiệp sử dụng lao động phổ thông không qua đào tạo.

Do đó, ông Hiếu mong muốn Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục quan tâm, đầu tư cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trực thuộc tỉnh Phú Thọ, thực hiện chức năng trung tâm vùng, quốc gia, thực hành nghề chất lượng cao nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, kỹ thuật lành nghề, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của khu vực và cả nước.

Báo cáo tóm tắt công tác giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên, thực trạng và định hướng phát triển giai đoạn mới, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên Trương Anh Dũng khẳng định, lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên giữ vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên Trương Anh Dũng chia sẻ tại hội nghị.

"Công tác chỉ đạo, điều hành đã có nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt trong việc hoàn thiện thể chế. Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) trình Quốc hội vào tháng 10/2025 với nhiều quy định mới nhằm tăng quyền tự chủ cho các cơ sở, mở rộng liên thông với giáo dục đại học và đẩy mạnh phân cấp quản lý", Cục trưởng Trương Anh Dũng chia sẻ.

Ông Trương Anh Dũng chỉ ra một số khó khăn như: chính sách, pháp luật chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn; các trình độ giáo dục nghề nghiệp thiếu sự liên kết, chuyển tiếp với các bậc học khác trong hệ thống giáo dục, thiếu sự linh hoạt và kết nối để đáp ứng yêu cầu học tập suốt đời; công tác dự báo nhu cầu nhân lực theo ngành nghề, vùng miền và trình độ đào tạo còn yếu.

Việc thực hiện quy hoạch mạng lưới các cơ sở giáo dục nghề nghiệp triển khai chậm, chưa chú trọng phát triển ngành, lĩnh vực đặc thù có lợi thế.

Quy mô giáo dục nghề nghiệp nhỏ, cơ cấu ngành nghề, trình độ đào tạo chưa phù hợp, chất lượng hiệu quả đào tạo chưa cao, nhất là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ngành nghề mới.

Chương trình đào tạo chưa đảm bảo tính khoa học, hiện đại, hệ thống, chưa đáp ứng được sự thay đổi của thị trường lao động.

Chất lượng một bộ phận đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp còn hạn chế. Chưa có cơ chế, chính sách đủ mạnh để thu hút, tôn vinh, khen thưởng động viên các nghệ nhân, người có trình độ cao.

Chậm đổi mới mô hình tổ chức, cơ chế hoạt động và phương thức đào tạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, nhất là cơ chế tự chủ của cơ sở công lập.

Thiếu chính sách hấp dẫn để thúc đẩy xã hội hóa giáo dục nghề nghiệp, thu hút đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài và sự tham gia của doanh nghiệp.

Hợp tác quốc tế đào tạo nhân lực có tay nghề cao chưa đẩy mạnh, số lượng cơ sở giáo dục nghề nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài còn ít, quy mô còn nhỏ. Công tác chuyển đối số trong giáo dục nghề nghiệp còn nhiều hạn chế.

Việc sắp xếp chỉ thực hiện với các trường yếu kém, khó tuyển sinh

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định đây là lần đầu tiên hội nghị được tổ chức trong bối cảnh đặc biệt, sau khi chức năng quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp được chuyển từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội sang Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Hội nghị đã tích hợp nội dung của hai lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên, vốn là hai mảng có mối liên hệ khăng khít và giữ vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn phát biểu kết luận tại hội nghị.

Bộ trưởng lưu ý, lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên đang triển khai các nhiệm vụ, giải pháp theo tinh thần Nghị quyết 71, qua đó khẳng định vị trí, vai trò của nguồn nhân lực có kỹ năng nghề trong giai đoạn phát triển mới. Đây là thời điểm thuận lợi để các cơ sở giáo dục nghề nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn, nhưng cần chủ động nghiên cứu kỹ các cơ chế, chính sách để tận dụng cơ hội. Năm 2026 là thời điểm then chốt để giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên tạo bước đột phá trong bối cảnh đổi mới mô hình quản lý, tái cấu trúc toàn ngành.

Về định hướng sắp xếp và tái cấu trúc hệ thống, Bộ trưởng cho rằng cần xác định rõ vai trò của các trường cao đẳng, nhất là những cơ sở đào tạo kỹ thuật, công nghệ. Việc sắp xếp chỉ thực hiện với các trường yếu kém, khó phát triển, tuyển sinh, còn các cơ sở có năng lực và tiềm năng cần được tập trung đầu tư để phát huy thế mạnh.

Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ xây dựng đề án tổng thể sắp xếp hệ thống giáo dục nghề nghiệp, chuyển mạnh sang phân cấp cho địa phương quản lý, nhưng vẫn giữ lại một số đầu mối trung ương cần thiết, với mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo, không sáp nhập cơ học.

Bộ trưởng cũng khẳng định không chuyển đổi cơ giới trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên sang mô hình trung học nghề bởi về bản chất hai mô hình này khác nhau.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi số và xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu ngành. Ngay trong tháng 10, hệ thống cơ sở dữ liệu của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp phải được khôi phục và vận hành trở lại, không phân biệt cơ sở thuộc bộ, ngành nào hay công lập, tư thục; các trường không cập nhật dữ liệu sẽ không được giao chỉ tiêu tuyển sinh trong năm tới.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng đề nghị các cơ sở đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy, nhất là ở các trường kỹ thuật, đồng thời phát triển phòng thí nghiệm mô phỏng để phục vụ đào tạo trong điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế.

Theo Báo cáo của Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên, đối với giáo dục nghề nghiệp, tính đến tháng 9/2025, hệ thống giáo dục nghề nghiệp gồm có 1.163 cơ sở, trong đó có 518 cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập (gồm: 281 trường cao đẳng, 127 trường trung cấp và 1059 trung tâm giáo dục nghề nghiệp) và 645 cơ sở giáo dục nghề nghiệp ngoài công lập, chiếm 55.5 %.

Kết quả tuyển sinh năm 2024 là 2.430.000 người, trong đó trình độ cao đẳng, trung cấp 430.000 người, sơ cấp và các chương trình đào tạo nghề khác 2.000.000 người. Trong 6 tháng đầu năm 2025, cả nước tuyển sinh, đào tạo giáo dục nghề nghiệp được khoảng 01 triệu người, trong đó trình độ cao đẳng, trung cấp khoảng 100 nghìn người; trình độ sơ cấp và các chương trình đào tạo khác khoảng 900 nghìn người. Ước tuyển sinh đến tháng 9/2025 được 60% kế hoạch.

Năm học 2024-2025, chất lượng và hiệu quả giáo dục nghề nghiệp đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu sử dụng lao động của thị trường lao động. Trên 80% người tốt nghiệp đã có việc làm, trong đó 70% - 75% người tốt nghiệp có việc làm đúng ngành, nghề đào tạo; một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp có uy tín về chất lượng đào tạo, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp có tỷ lệ người tốt nghiệp có việc làm đạt 100% và 85% -90% người tốt nghiệp có việc làm đúng ngành, nghề đào tạo.

Đối với giáo dục thường xuyên, năm học 2024-2025, tổng số cơ sở giáo dục thường xuyên là 20.621 trung tâm (bao gồm cả các loại hình trung tâm khác chưa có quy chế hoạt động), trong đó có tổng số 582 trung tâm giáo dục thường xuyên.

Theo số liệu báo cáo chưa đầy đủ của các sở giáo dục đào tạo, trong năm học 2024-2025, cả nước đã huy động được 91.548 học viên tham gia học các lớp xóa mù chữ, trong đó học viên là người dân tộc thiểu số chiếm 84%, với 40.516 người học các lớp xóa mù chữ giai đoạn 1 và 39.214 người học các lớp xóa mù chữ giai đoạn 2.

Hiện nay cả nước còn 646.672 người trong độ tuổi 15-60 chưa đạt chuẩn biết chữ mức độ 1 (chiếm tỷ lệ 0,9%) và 1.643.461 người chưa đạt chuẩn biết chữ mức độ 2 (chiếm tỷ lệ 2,28%), tập trung chủ yếu là người trong độ tuổi từ 36 đến 60 tuổi.

Ngọc Mai

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/sap-xep-he-thong-gdnn-gdtx-tinh-gon-hieu-qua-khong-sap-nhap-co-hoc-post255395.gd