Sắp xếp nhà, đất công dôi dư: Trao quyền địa phương, ưu tiên phúc lợi xã hội

2 giờ trướcBài gốc

Ông Thịnh cho biết còn 9.914 cơ sở nhà, đất dôi dư cần tiếp tục xử lý. (Ảnh: BTC/Vietnam+)

Việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cùng với quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy đã làm dôi dư một lượng lớn trụ sở, nhà, đất công. Theo đó, yêu cầu đặt ra là làm thế nào để xử lý khối tài sản này một cách hiệu quả, tránh lãng phí, đồng thời ưu tiên cho các mục tiêu phúc lợi xã hội.

Tạo hành lang pháp lý thông suốt

Quá trình sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên cả nước là một chủ trương lớn, tác động sâu rộng đến cơ cấu tổ chức bộ máy và kéo theo đó là việc tái cơ cấu, xử lý một khối lượng tài sản công lớn, chủ yếu là trụ sở làm việc. Công tác này cần được triển khai thuận lợi, không gây gián đoạn hoạt động của bộ máy mới và không làm ảnh hưởng tới người dân, doanh nghiệp, vai trò định hướng, xây dựng cơ chế chính sách của các cơ quan Trung ương.

Theo đó, ông Nguyễn Tân Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Tài chính đã tập trung xây dựng, trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, thay thế các văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý vững chắc.

"Chính phủ đã ban hành 15 Nghị định, Thủ tướng Chính phủ ban hành 01 Quyết định, Bộ Tài chính ban hành 01 Thông tư liên quan đến lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công. Đây là cơ sở để phân cấp triệt để thẩm quyền quyết định việc bố trí, sắp xếp, xử lý tài sản công cho chính quyền địa phương", ông Thịnh thông tin.

Bên cạnh việc hoàn thiện thể chế, Bộ Tài chính cũng chủ động phối hợp trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 5 Công điện, trực tiếp ban hành 3 Công điện và 15 văn bản hướng dẫn, đôn đốc. Các Tổ công tác, Đoàn công tác được thành lập để trực tiếp xuống địa phương kiểm tra, hướng dẫn; các hội nghị, lớp tập huấn trực tuyến và cả đường dây nóng được thiết lập để kịp thời giải đáp vướng mắc.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ, ông Thịnh cho biết các địa phương đã tích cực triển khai việc sắp xếp, xử lý nhà, đất công dôi dư. Theo ông, điều này đã giúp bảo đảm cơ sở vật chất cho bộ máy theo mô hình mới hoạt động bình thường, ổn định, đồng thời từng bước xử lý các cơ sở dôi dư để tránh thất thoát, lãng phí tài sản công.

Gần 10.000 cơ sở nhà, đất còn dôi dư chờ xử lý

Về kết quả cụ thể, sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào vận hành, đại diện Bộ Tài chính cho biết đã đề nghị các địa phương rà soát, báo cáo tổng thể. Số liệu cập nhật đến ngày 10/11/2025 cho thấy tình hình rõ nét về quy mô và tiến độ công việc.

Ông Nguyễn Tân Thịnh cho biết tổng số cơ sở nhà, đất đã thực hiện xử lý là 18.589 cơ sở. Trong đó, việc sắp xếp đã ưu tiên cho các lĩnh vực thiết yếu của xã hội. Cụ thể, đã có 1.059 cơ sở được bố trí cho mục đích y tế, 4.992 cơ sở cho giáo dục, 1.383 cơ sở cho văn hóa thể thao và 9.141 cơ sở được tiếp tục sử dụng làm trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp.

Tuy nhiên, khối lượng công việc phía trước vẫn còn rất lớn. Thống kê của các địa phương cho thấy vẫn còn 9.914 cơ sở nhà, đất dôi dư cần tiếp tục xử lý. Con số này vẫn đang được các địa phương tiếp tục rà soát, cập nhật theo diễn biến thực tế, cho thấy tính phức tạp và quy mô của công tác này.

Một trong những chủ trương quan trọng được Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xuyên suốt là ưu tiên bố trí các cơ sở nhà, đất dôi dư để chuyển đổi công năng sang mục đích y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao và các mục đích công cộng khác. Việc này không chỉ giải quyết bài toán lãng phí tài sản mà còn góp phần hoàn thiện hạ tầng xã hội tại các địa phương.

Phân cấp triệt để

Để đẩy nhanh tiến độ và phát huy tính chủ động của cơ sở, cơ chế phân cấp, phân quyền đã được áp dụng một cách triệt để.

Ông Nguyễn Tân Thịnh nhấn mạnh hiện nay tất cả các thẩm quyền liên quan tới sắp xếp, xử lý, bố trí, chuyển đổi công năng đối với nhà đất, trụ sở của địa phương đã được phân cấp một cách triệt để theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm”.

Vì vậy, việc chuyển đổi công năng (từ trụ sở sang trường học, trạm y tế...) nếu không làm thay đổi chủ thể quản lý thì Thủ trưởng đơn vị được tự quyết định. Trường hợp có thay đổi chủ thể quản lý thì cơ quan có thẩm quyền quyết định xử lý tài sản sẽ đồng thời quyết định việc chuyển đổi công năng. Quá trình này phải phụ thuộc vào quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và các tiêu chuẩn chuyên ngành, mà các thẩm quyền này hiện cũng đã được phân cấp cho địa phương.

Trước băn khoăn về việc quản lý ra sao để tránh sử dụng sai mục đích khi đã giao toàn quyền cho địa phương, Cục trưởng Cục Quản lý công sản khẳng định vai trò quản lý Nhà nước của các cơ quan Trung ương. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục có trách nhiệm đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra các địa phương trong quá trình tổ chức thực hiện. Minh chứng rõ nhất là Công điện số 213/CĐ-TTg ngày 11/11/2025 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó có những chỉ đạo quan trọng nhằm tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy tiến độ và định hướng xử lý tài sản sau khi đã ưu tiên cho các lĩnh vực phúc lợi.

Ông Thịnh nhấn mạnh Bộ Tài chính cam kết sẽ luôn đồng hành cùng các địa phương. Những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn đều được ghi nhận đầy đủ, báo cáo cấp có thẩm quyền để xử lý. Đơn cử, Bộ Tài chính đã báo cáo và được Bộ Chính trị, Ban Bí thư đồng ý chủ trương cho phép điều chỉnh quy hoạch ngay sau khi chuyển đổi công năng, thay vì phải làm trước như quy định cũ, giúp rút ngắn đáng kể thời gian. Mặt khác, những tài sản sau khi đã ưu tiên cho các lĩnh vực thiết yếu mà vẫn còn dôi dư, sẽ được xem xét để phát triển kinh tế-xã hội của địa phương thông qua giao đất, cho thuê đất theo đúng quy định pháp luật./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/sap-xep-nha-dat-cong-doi-du-trao-quyen-dia-phuong-uu-tien-phuc-loi-xa-hoi-post1077710.vnp