Sạt lở đe dọa nhiều tỉnh miền Tây

5 giờ trướcBài gốc

Ngủ một đêm tới sáng, mất con đường

Theo báo cáo của các cơ quan chức năng khu vực miền Tây, vào mùa mưa, sạt lở, sụt lún diễn biến phức tạp. Năm nay, sạt lở xảy ra ngay cả mùa khô. Đến đầu mùa mưa, sạt lở có chiều hướng tăng.

Người dân địa phương tham gia khắc phục sạt lở.

Hơn 10 ngày trôi qua, người dân huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang vẫn chưa hết kinh hoàng khi sạt lở xảy ra liên tiếp. Ngày 11/6, tuyến kênh 7 (đội 1, ấp Hậu Vinh, xã Hậu Thành) sạt lở 2 đoạn dài gần 80, rộng 4,5 - 5,5m, sâu 3 - 4m, làm mất lưu thông, ảnh hưởng sự an toàn của 70ha vườn cây ăn trái của người dân.

Người dân cùng chính quyền địa phương đang tập trung khắc phục điểm sạt lở trên thì nhận thông tin tại kênh 28 (ấp Hòa Điền, xã Hòa Khánh gần tỉnh lộ 863), sạt lở nhấn chìm 3 nhà kho của người dân.

Ngày 13/6, một đoạn bờ đê ven bờ Bắc của kênh Nguyễn Tấn Thành (ấp Thạnh Hòa, xã Long Hưng, huyện Châu Thành) sạt lở đoạn dài gần 20m, bị sụp xuống dòng nước; thủy triều xâm thực khoảng 2m. Vụ sạt lở đã làm một trụ điện đổ ngang, chia cắt tuyến giao thông.

Theo người dân địa phương, mùa mưa, sạt lở thường xảy ra gần bờ kênh. Không ít người ngủ một đêm, tới sáng tỉnh dậy, con đường trước cửa nhà mình biến mất.

Chứng kiến vụ sạt lở làm mất con đường trước mắt mình, bà Văn Thị Bé Bảy (56 tuổi, ngụ phường Long Hưng, quận Ô Môn, TP Cần Thơ) không giấu nỗi kinh hoàng: "Khoảng 3h30 ngày 13/5, tôi nghe trái dừa rụng bất thường. Liền sau đó, chó sủa lớn. Tôi lồm cồm ngồi dậy, mở cửa ra bất ngờ thấy con đường trước nhà lún, sụt… Cả đêm, vợ chồng tôi không dám ngủ".

Vụ sạt lở trên làm tuyến đường giao thông, cặp bờ trái sông Bằng Tăng, cách cầu Mương Khai 400m về hướng quốc lộ 91 (thuộc phường Long Hưng, quận Ô Môn) nhấn chìm 46m, rộng 4m. Trong đó, sạt lở hoàn toàn 30m, rạn nứt sụp lún khoảng 16m, phương tiện không thể lưu thông, đường ống dẫn nước phía dưới bị gãy...

Ông Mai Hữu Danh (ngụ ấp Trường Định, xã Quới An, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long) cho hay, sông Trường Định nên thơ, hiền hòa ngày nào giờ trở thành nỗi lo của người dân khi mùa mưa đến. Rạng sáng 30/5, cả nhà ông Danh khăn gói ra đường khi nghe tiếng ầm ầm phía trước. Trong vài phút, con đê bị sụt lún 20m; khoảng 20m phần đất phía sông cũng bị ảnh hưởng. Vụ sạt lở đã ăn sâu vào đất liền 5-6m.

Bà Bé Bảy chỉ vế nứt gần nhà của bà sau vụ sạt lở.

Khoảng 734 điểm sạt lở bờ sông, bờ biển

Theo Viện Thủy lợi khoa học miền Nam, khu vực miền Tây có khoảng 743 điểm sạt lở bờ sông, bờ biển với chiều dài 794km. Trong đó, sạt lở bờ sông có 686 điểm trên chiều dài 591km. Cao nhất là Cà Mau với 138 điểm, An Giang 82 điểm, Đồng Tháp 66 điểm sạt lở.

Từ đầu năm 2025 đến nay, tỉnh Hậu Giang xảy ra 30 điểm sạt lở với chiều dài 817m, diện tích mất đất hơn 4.900m2, ước thiệt hại gần 3,7 tỷ đồng. Trong đó, sụp đất, sạt lở xảy ra nhiều tại huyện Châu Thành với 24 điểm, nhiều hơn 5 điểm so với cùng kỳ, tổng chiều dài trên 700m, diện tích mất đất gần 4.200m2, ước tổng thiệt hại trên 2,7 tỷ đồng. Qua thống kê, 26 tuyến kênh có nguy cơ sạt lở cao với tổng chiều dài trên 73km, chủ yếu những điểm nằm ngay tại đoạn cong, ngã ba, ngã tư...

Cũng khoảng thời gian này, tỉnh Tiền Giang xảy ra 40 điểm sạt lở với tổng chiều dài khoảng 3km, tập trung nhiều ở các huyện: Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành và Chợ Gạo. Những điểm sạt lở này ước tính cần khoảng 57 tỷ đồng để khắc phục. Có ngày, địa phương xảy ra 2 vụ sạt lở liên tiếp.

Các địa phương cặp sông Hậu nguy cơ sạt lở cao, do một số điểm dòng sông thay đổi dòng chảy.

Từ đầu tháng 4/2025 đến nay, tại Trà Vinh, triều cường kết hợp sóng lớn làm sạt lở bờ sông, sụt lún bờ kè với tổng chiều dài hơn 300m, đe dọa đến tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân.

Cụ thể, sạt lở bờ sông Trà Cú dài khoảng 20m, ăn sâu vào bờ khoảng 6m đoạn tiếp giáp sông Hậu, bờ Bắc sông Trà Cú. Ngoài ra, khoảng 10m khóa kè trên bị sụp lún, sạt trượt bê tông tấn kè, cát trong thân kè trôi ra sông, ảnh hưởng 45 hộ dân, hơn 7ha đất canh tác.

Huyện Cù Lao Dung (tỉnh Sóc Trăng) là khu vực biệt lập, được bao quanh bởi sông Hậu và Biển Đông. Nhiều năm qua, tuyến đê Tả Hữu dài hơn 80km, cao trên 2m, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ huyện khỏi ảnh hưởng của triều cường, giúp người dân yên tâm sản xuất. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, tuyến đê này xảy ra 6 điểm sạt lở, tổng chiều dài hơn 350m, chủ yếu tại hai xã An Thạnh Đông và Đại Ân 1. Đáng lo ngại, trong số đó, có 4 điểm sạt lở nghiêm trọng, dài trên 250m, trực tiếp đe dọa đời sống và hoạt động sản xuất của người dân địa phương.

Cần kết hợp nhiều giải pháp

Theo các cơ quan chức năng, nguyên nhân sạt lở diễn biến phức tạp do biến đổi khí hậu, thay đổi dòng chảy trên sông, rất khó lường. Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sóc Trăng cho thấy, đoạn sông (thuộc sông Hậu) trên uốn cong, dòng chảy sát bờ, kết hợp nền đất yếu nên gây sạt lở.

Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Hậu Giang cảnh báo, từ ngày 25 - 30/6, mực nước thời kỳ triều cường, tốc độ dòng chảy mạnh hơn so với tuần trước kết hợp mưa tập trung, mưa tại chỗ sinh dòng chảy mặt mạnh và đất ở bờ sông, kênh đang tơi xốp, nứt nẻ. Do đó, khả năng sạt lở bờ sông, kênh, rạch với quy mô vừa và nhỏ ở mức độ cao, diễn biến rất phức tạp.

Các nơi có nguy cơ cao xảy ra sạt lở ở Hậu Giang là huyện Châu Thành, TP Ngã Bảy và huyện Châu Thành A. Khi người dân phát hiện dấu hiệu như dòng nước xoáy sát bờ sông, kênh, rạch; hàm ếch bờ sông, kênh, rạch; vết nứt sâu, dài hoặc có dấu hiệu sụt lún, sạt lở bờ thì báo ngay xã, phường gần nhất hoặc báo Văn phòng thường trực Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Hậu Giang để kịp thời xử lý.

Sau khi kiểm tra vụ sạt lở tại địa phương, Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Cà Mau Lê Thành Huấn cho rằng, nguyên nhân sự cố trên là thủy triều lên xuống làm nước chảy xiết qua cống Bào Tròn, tạo thành vòng xoáy mạnh khu vực trước cống, làm xói đất chân bờ kè bê-tông cốt thép (được gia cố năm 2015) gây sạt lở.

Hiện trường vụ sạt lở lộ giao thông tại TP Cần Thơ.

Để bảo vệ bờ sông, bờ biển hiệu quả, Viện Khoa học thủy lợi miền Nam cho rằng, cần kết hợp nhiều giải pháp khác nhau, trong đó có giải pháp công trình cứng, giải pháp mềm, giải pháp kết hợp và giải pháp quản lý. Đẩy mạnh thực hiện quy hoạch lại khu dân cư dọc theo tuyến bờ sông bờ biển bị sạt lở, trên cơ sở so sánh chi phí di dời và xây dựng công trình để quyết định cho phù hợp.

Thực tế thời gian qua, các địa phương xác định không thể sống chung với sạt lở. Ngoài việc di dời dân khỏi những nơi nguy cơ sạt lở cao, các địa phương xây dựng công trình bảo vệ đê biển. TP Cần Thơ ban hành 12 lệnh xây dựng công trình khẩn cấp để khắc phục 12/27 điểm sạt lở nguy hiểm với tổng chiều dài xử lý hơn 2.100m, tổng mức đầu tư hơn 166 tỷ đồng.

Bến Tre đã triển khai những dự án kè chống sạt lở trên địa bàn. Đến nay, các dự án đã hoàn thành, đưa vào sử dụng, mang lại sự an tâm cho người dân, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử đánh giá cao hiệu quả các công trình đê biển ở địa phương.

"Các công trình đê biển đã phát huy việc làm giảm sóng tác động vào đai rừng, tuyến bờ, chống sạt lở và bước đầu đã gây bồi, tạo bãi, khôi phục gần 1.000ha rừng phòng hộ; công trình kè các đoạn bờ sông, cửa biển; khắc phục được tình trạng sạt lở, đồng thời sắp xếp, chỉnh trang lại vẻ mỹ quan, trật tự xây dựng công trình, nhà ở ven sông phù hợp với biến đổi khí hậu", ông Sử nói.

Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam cho rằng, đối với xử lý sạt lở bờ sông cần thiết lập quy hoạch chỉnh trang tổng thể những sông lớn, sông rạch chính để đảm bảo lợi ích tổng hợp của các ngành kinh tế có liên quan. Các giải pháp công trình cứng và giải pháp nuôi bãi cần có những dự án nghiên cứu thử nghiệm để quan trắc theo dõi, đánh giá hiệu quả.

Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nhằm ứng phó hiện tượng sụt lún, sạt lở ở miền Tây, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp “3 không, 1 hạn chế”.

Đó là không xây dựng, nâng cấp nhà cửa sát bờ sông và trên lòng sông kênh rạch; không khai thác trái phép cát trên sông; không chặt phá rừng ngập mặn ven biển. Cần hạn chế, cần hạn chế các phương tiện giao thông thủy đi với tốc độ cao trên sông, tạo sóng lớn tác động vào ven bờ gây sạt lở.

Đào Văn

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/sat-lo-de-doa-nhieu-tinh-mien-tay-192250626132001755.htm