Sau hơn 20 năm, ca cao vẫn là giấc mơ buồn!

12 giờ trướcBài gốc

Mấy ngày nay, nhiều tờ báo đưa tin nông dân tại Đắk Nông bán hạt ca cao khô với giá 260.000 đồng/kg, vượt xa mức giá của cùng thời gian này năm ngoái.

Cây ca cao được khuyến khích phát triển mạnh tại Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long từ đầu những năm 2000. Lúc đó, các nhà hoạch định chính sách nông nghiệp kỳ vọng biến Việt Nam thành một “cường quốc xuất khẩu ca cao”, “thủ phủ ca cao châu Á”, tương tự như với cây cà phê và cây lúa.

Đề án phát triển cây ca cao đến năm 2015 và định hướng đến 2020 được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phê duyệt với tham vọng lớn: 60.000 ha ca cao vào năm 2015 với sản lượng 52.000 tấn, xuất khẩu 50-60 triệu đô la; đến năm 2020, dự kiến sẽ có 80.000 ha, sản lượng 108.000 tấn và xuất khẩu 100-120 triệu đô la.

Trong giai đoạn 2000-2010, các chuyên gia và báo chí tham gia nhiều hội nghị, hội thảo và trình diễn mô hình về trồng chế biến ca cao. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn khi đó còn thành lập một tổ chức mang tên Ban điều phối phát triển ca cao Việt Nam để theo dõi và đôn đốc các tỉnh trồng cây ca cao.

Nhờ vậy, tổng diện tích trồng ca cao tại các tỉnh phía Nam đã tăng từ 1.200 ha (năm 2004) lên 16.000 ha (năm 2010), tập trung chủ yếu ở Bến Tre, Đắk Lắk, Tiền Giang, Đồng Nai và Lâm Đồng.

Tuy nhiên, ngành nông nghiệp dường như nhận ra việc đã “đốt cháy giai đoạn” quá nhanh nên điều chỉnh mục tiêu xuống còn 40.000 ha vào năm 2015 và 50.000 ha vào năm 2020.

Nhà nông và ngành nông nghiệp đã phải trả giá khi nghĩ rằng ca cao là cây trồng “dễ ăn”, cây “xóa đói giảm nghèo” trong khi thực tế loại cây này đòi hỏi đầu tư thâm canh cao, không khác gì cây cà phê và cũng không phải nhà nông nào cũng có khả năng đầu tư trồng.

Khi thu hoạch, nhà nông cũng gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm. Nhiều khách đến các tỉnh miền Tây thường thấy nông dân bán trái ca cao bên vệ đường và giá hạt ca cao chỉ bằng 10-20% so với cà phê.

Có vẻ các nhà quản lý nghĩ rằng có hạt ca cao thì khách quốc tế sẽ tự tới, thực tế thì khác xa, dẫn đến diện tích và sản lượng ca cao bắt đầu giảm dần khi bán không ai mua. Nông dân đã chặt bỏ cây ca cao vì không có người mua hoặc chỉ có người chào mua với số lượng thử nghiệm.

Từ 16.000 ha vào năm 2010, với mục tiêu tăng lên 50.000 ha nhưng đến năm 2019, diện tích trồng ca cao chỉ còn khoảng 5.000 ha. Kể từ đó, cây ca cao không còn được nhắc tới trong ngành nông nghiệp và không có hội thảo nào về ca cao từ 2018 đến nay.

Hiện nay, nếu có ai hỏi về diện tích ca cao ở Việt Nam, ngành nông nghiệp và các tỉnh cũng không còn số liệu thống kê cụ thể. Điều này tương ứng với việc nhiều nông dân đã từ bỏ nỗ lực trồng ca cao.

Tuy nhiên, có thể suy đoán rằng diện tích trồng ca cao Việt Nam hiện còn khoảng 1.000 ha, dựa trên thống kê xuất khẩu hạt ca cao khô năm ngoái là 1.200 tấn từ một sàn giao dịch hàng hóa mà sàn này lại dẫn số liệu từ một hãng tin nước ngoài.

Từ một cây trồng có tham vọng nâng diện tích lên 50.000 ha thậm chí cả trăm ngàn héc ta để trở thành cường quốc xuất khẩu ca cao, nay diện tích trồng ca cao chỉ còn khoảng 1.000ha và phần lớn trong số đó là trồng xen kết hợp với các cây trồng khác.

Hiếm có người nông dân nào tin rằng giá ca cao sẽ liên tục tăng trong hơn hai năm qua, vượt qua giá cà phê nhân như thực tế mấy ngày vừa qua. Vì vậy, nhà nông đã chặt bỏ cây trồng còn ngành nông nghiệp thì dường như cũng đã quên lãng cây ca cao tự bao giờ, 7-8 năm rồi thì phải.

Nông dân đã tốn không biết bao công sức và tiền bạc còn Nhà nước cũng đã đầu tư không ít cho các chính sách khuyến khích trồng loại cây này. Giờ nhìn biểu đồ giá ca cao, họ chỉ biết chặc lưỡi tiếc nuối mà không biết lỗi tại ai?

Hồng Văn

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/sau-hon-20-nam-ca-cao-van-la-giac-mo-buon/