Sầu riêng sấy thăng hoa: Định hình hướng đi mới cho nông sản Gia Lai

7 giờ trướcBài gốc

Sản phẩm sầu riêng sấy thăng hoa của Công ty cổ phần Chế biến Xuất nhập khẩu Green Tropical (số 108 Võ Thị Sáu, thị trấn Chư Sê), đã mở ra hướng đi mới cho trái cây của tỉnh tiếp cận thị trường quốc tế với giá trị cao và chất lượng ổn định.

Công nghệ tạo đột phá cho trái cây địa phương

Là một trong những đơn vị tiên phong theo đuổi hướng chế biến sâu tại Gia Lai, Công ty Green Tropical đã mạnh dạn đầu tư dây chuyền công nghệ sấy thăng hoa hiện đại để nâng cao giá trị cho trái cây địa phương, đặc biệt là sầu riêng.

Ông Bùi Duy Hải-Giám đốc Công ty-chia sẻ: Nỗi lo thường trực của người làm nông là điệp khúc “được mùa rớt giá, mất mùa thì giá cao”. Sự phụ thuộc lớn vào thị trường xuất khẩu thô, cộng với tác động bất lợi bởi thời tiết, giá cả, mùa vụ đã khiến nông dân luôn trong tình thế bị động.

“Tôi muốn tìm một hướng đi căn cơ và bền vững hơn, vừa giúp nông dân ổn định thu nhập, vừa đưa sản phẩm Việt Nam tiến xa hơn trên thị trường quốc tế”-ông Hải chia sẻ.

Ông Bùi Duy Hải-Giám đốc Công ty Cổ phần Chế biến Xuất nhập khẩu Green Tropical (thứ 2 từ phải sang) giới thiệu và kiểm tra quy trình sấy thăng hoa tại nhà máy chế biến. Ảnh: Hoàng Hoài

Từ đó, Green Tropical ra đời với mục tiêu xây dựng chuỗi chế biến khép kín cho trái cây, tạo ra các sản phẩm tiện lợi, có giá trị gia tăng cao và đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Trong đó, sản phẩm chủ lực là sầu riêng sấy thăng hoa Tropi Durian.

Công nghệ sấy thăng hoa (freeze-drying) là phương pháp tiên tiến giúp bảo toàn hình dạng, hương vị và dinh dưỡng gần như nguyên vẹn của thực phẩm. Quá trình này bắt đầu bằng việc cấp đông sâu múi sầu riêng ở nhiệt độ âm 40 độ C, sau đó chuyển vào môi trường chân không để nước đá bay hơi trực tiếp (thăng hoa) mà không qua giai đoạn hóa lỏng.

Thời gian sấy kéo dài 30-40 giờ, giúp thành phẩm khô giòn, thơm đậm và có độ ẩm chỉ từ 6-8%. Đặc biệt, công nghệ này cho phép bảo quản sản phẩm lên tới 12 tháng, không cần chất bảo quản, dễ vận chuyển xa, không lo vấn đề kiểm dịch nghiêm ngặt như sầu riêng tươi. Người tiêu dùng cũng không còn gặp rủi ro do mua phải quả non, sượng hay bị hư do bảo quản kém.

Múi sầu riêng được cấp đông sâu trước khi đưa vào buồng sấy thăng hoa. Ảnh: Hoàng Hoài

Green Tropical phải mất 3 tháng để thử nghiệm nhiều giống sầu riêng như Ri6, Thái, Musang King… trước khi lựa chọn công thức tối ưu. Đến tháng 2-2025, sản phẩm sầu riêng sấy Tropi Durian chính thức đạt các chứng nhận ISO, HACCP, FDA và kiểm định chất lượng bởi Avatek, đủ điều kiện xuất khẩu.

Theo ông Hải, để sản xuất 1 tấn cơm sầu riêng sấy, nhà máy cần sơ chế khoảng 4 tấn quả tươi. Tỷ lệ hao hụt lớn do phải loại bỏ vỏ, hạt và chỉ chọn phần cơm đạt chuẩn. Tuy nhiên, chính yếu tố trọng lượng nhẹ sau sấy giúp sản phẩm có giá trị kinh tế rất cao.

“Một xe sầu riêng sấy có thể tương đương giá trị với gần 20 xe sầu riêng tươi. Đây là lợi thế lớn cho xuất khẩu vì giảm chi phí vận tải, bảo quản và hạn chế rủi ro kiểm dịch”-ông Hải phân tích.

Hiện nay, Green Tropical đã giải quyết đầu ra ổn định cho một lượng lớn sầu riêng địa phương, đồng thời tạo việc làm cho gần 20 lao động thường xuyên với mức thu nhập bình quân 8 triệu đồng/tháng. Đây là tín hiệu tích cực cho sự chuyển dịch từ sản xuất thô sang chế biến sâu, chuyên nghiệp hơn ở vùng nông thôn Gia Lai.

Xây hệ sinh thái chế biến khép kín, hướng đến xuất khẩu

Không dừng lại ở sản phẩm sầu riêng sấy, Green Tropical đang mở rộng danh mục chế biến với nhiều nông sản đặc trưng như: bột chuối xanh, lá mãng cầu khô, nước chanh dây cô đặc… hướng tới phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp đa dạng, lành mạnh và an toàn. Công ty cũng đặt mục tiêu phát triển các dòng thực phẩm tiêu dùng chất lượng cao như bánh kẹo, nước ép tự nhiên từ trái cây tươi thay vì các sản phẩm công nghiệp không rõ nguồn gốc đang tràn lan trên thị trường.

“Người tiêu dùng xứng đáng được sử dụng sản phẩm sạch, có lợi cho sức khỏe và đó cũng là cách để nông sản Việt nâng tầm trên thị trường”-ông Hải chia sẻ.

Đáng chú ý, Green Tropical đang xây dựng mô hình sản xuất khép kín: từ liên kết xây dựng vùng nguyên liệu đến chế biến và tiêu thụ. Cụ thể, công ty đã phát triển vùng nguyên liệu cà phê hữu cơ hơn 100 ha, đồng thời phối hợp với các hộ dân và hợp tác xã trồng cây ăn quả như sầu riêng, chanh dây theo hướng hữu cơ.

Doanh nghiệp chịu trách nhiệm hướng dẫn kỹ thuật, bao tiêu toàn bộ sản phẩm sau thu hoạch để đưa vào dây chuyền chế biến. Không chỉ giúp nông dân tăng thu nhập, mô hình này còn giảm thiểu rủi ro mùa vụ, nâng cao chất lượng đồng đều cho sản phẩm đầu vào-một yếu tố then chốt trong tiêu chuẩn xuất khẩu.

Nhà máy chế biến sâu của Green Tropical góp phần tạo việc làm cho gần 20 lao động địa phương với thu nhập ổn định. Ảnh: Hoàng Hoài

Bên cạnh đó, việc sáp nhập tỉnh Gia Lai với Bình Định đang tạo nhiều kỳ vọng cho cộng đồng doanh nghiệp trong vùng. Từ đó, dễ dàng tiếp cận hệ thống cảng biển Quy Nhơn và hạ tầng logistics khu vực duyên hải Nam Trung Bộ, giúp rút ngắn thời gian và chi phí đưa hàng hóa ra thị trường quốc tế, tạo thêm cú hích cho ngành chế biến nông sản công nghệ cao của Gia Lai.

Từ một vùng đất vốn chỉ quen với cà phê, hồ tiêu và cây công nghiệp, Gia Lai đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ trong lĩnh vực nông nghiệp chế biến nhờ sự vào cuộc của các doanh nghiệp như Green Tropical. Sầu riêng sấy thăng hoa không chỉ là một sản phẩm mới, mà còn là biểu tượng cho chiến lược chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang mô hình giá trị gia tăng cao, từ lệ thuộc thị trường sang chủ động chuỗi cung ứng.

Sản phẩm sầu riêng sấy Tropi Durian giữ nguyên hình dáng, mùi vị và màu sắc tự nhiên sau quá trình chế biến. Ảnh: Hoàng Hoài

“Tư duy làm nông nghiệp bằng công nghệ không còn là xu hướng, mà đang trở thành yêu cầu sống còn trong bối cảnh hội nhập sâu và cạnh tranh toàn cầu. Khi những quả sầu riêng Gia Lai được xuất khẩu đi châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc… dưới dạng sản phẩm tinh chế chất lượng cao, đó cũng là lúc nông sản Việt bước vào cuộc chơi lớn-bền vững hơn, chủ động hơn và hiệu quả hơn”-ông Hải kỳ vọng.

Mới đây, Green Tropical đã tham gia Hội nghị giao thương trái cây ASEAN-Trung Quốc 2025 tại Quảng Tây, không chỉ giới thiệu sản phẩm sầu riêng sấy Tropi Durian mà còn gây ấn tượng với đối tác quốc tế nhờ công nghệ chế biến hiện đại, mẫu mã chuyên nghiệp và định hướng phát triển bền vững. Nhiều khách hàng và nhà nhập khẩu đánh giá cao chất lượng sản phẩm, mở ra triển vọng đưa sầu riêng sấy của Gia Lai thâm nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị nông sản khu vực ASEAN-Trung Quốc. Đây được xem là bước tiến quan trọng cho ngành nông sản chế biến của Tây Nguyên trên thị trường quốc tế.

HOÀNG HOÀI

Nguồn Gia Lai : https://baogialai.com.vn/sau-rieng-say-thang-hoa-dinh-hinh-huong-di-moi-cho-nong-san-gia-lai-post329961.html