Đại biểu Quốc hội K' Nhiễu phát biểu. Ảnh: Quang Vinh.
Xử lý tài sản công, sắp xếp nhân sự
Ngày 12/6, trước khi biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp tỉnh năm 2025, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Cả 14 đại biểu Quốc hội (ĐB) phát biểu đều bày tỏ quan điểm đồng tình với việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. ĐB K’Nhiễu (Đoàn Lâm Đồng) cho rằng, việc sắp xếp ĐVHC không chỉ tinh gọn bộ máy mà còn là chiến lược tái cấu trúc không gian phát triển, khai thác hiệu quả tiềm năng vùng miền.
Tuy nhiên ông K’Nhiễu cho hay, qua tiếp xúc cử tri nhất là đồng bào dân tộc thiểu số đã đề nghị Chính phủ cần quan tâm đến việc một số cán bộ công chức phải chuyển công tác xa, việc sắp xếp lại nhân sự nhất là lực lượng triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bằng dân tộc thiểu số và miền núi người dân phải đi xa hơn trong khi hạ tầng giao thông chưa đáp ứng yêu cầu, nhất là vùng Tây Bắc, Tây Nguyên.
Nhìn nhận việc sáp nhập xã thôn cũng khiến một số cán bộ cơ sở xin nghỉ, làm thiếu hụt đội ngũ am hiểu địa bàn, có uy tín với người dân, ông K’Nhiễu đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quan tâm, các bộ ngành và chính quyền địa phương. Theo đó cần xây dựng chính sách hỗ trợ cán bộ sau khi sáp nhập, nhất là cán bộ người dân tộc thiểu số cần có cơ chế bố trí nhà ở công vụ, hỗ trợ chi phí sinh hoạt, đi lại, và phụ cấp phù hợp với điều kiện đặc thù vùng miền. Đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, kết nối các trung tâm hành chính với các thôn, bản sau khi sáp nhập.
Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân phát biểu. Ảnh: Quang Vinh.
Theo ĐB Trần Hoàng Ngân (đoàn TP Hồ Chí Minh), từ năm 1975 tới nay, Việt Nam trải qua nhiều lần thay đổi số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh, từ 38 tỉnh lên 63 tỉnh. Tức chúng ta tăng 66% số tỉnh, thành. Bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, thời kỳ của kết nối internet, big data, Chính phủ điện tử, Chính phủ số, công dân số tạo điều kiện tinh gọn bộ máy chính trị, hợp nhất các tỉnh thành. Điều này sẽ góp phần giảm gánh nặng ngân sách, nâng cao hiệu quả kinh tế.
Theo đề án, số lượng đơn vị hành chính từ 63 tỉnh, thành, sẽ giảm xuống 34 tỉnh, thành. Trong đó, có 6 tỉnh thành được hợp nhất từ 3 địa phương, 20 tỉnh, thành có biển. “Điều này cho thấy, bên cạnh giảm gánh nặng ngân sách, chúng ta có động lực và không gian phát triển. Sự hợp nhất của các tỉnh, thành không chỉ là phép cộng diện tích, dân số mà còn là phép nhân GDP”, ông Ngân nói.
Ông Ngân dẫn chứng về sự hợp nhất của của 3 địa phương gồm: thủ phủ công nghiệp Bình Dương, Trung tâm logistic trên biển của Bà Rịa – Vũng Tàu kết hợp Trung tâm tài chính thương mại, dịch vụ và đặc biệt là Trung tâm công nghệ của TP Hồ Chí Minh tạo ra “tam giác vàng” của cả nước.
Nhắc tới việc TP Hồ Chí Minh hiện đang đóng góp 1/4 GDP và 1/3 tổng thu ngân sách Nhà nước, ông Ngân tin tưởng trong thời gian tới, TP Hồ Chí Minh mới sẽ còn đóng góp nhiều hơn nữa do có thêm “tứ giác động lực mới” sau khi hợp nhất Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu và TP Hồ Chí Minh. Cụ thể thu từ Cảng trung chuyển quốc tế Thị Vải kết hợp Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ TP Hồ Chí Minh sẽ hình thành khu thương mại tự do kết hợp Trung tâm tài chính quốc tế. Ngoài ra, sân bay quốc tế Long Thành của Đồng Nai cũng sẽ tạo ra động lực mới của vùng.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đề ra, ông Ngân lưu ý cần sự đầu tư, trong đó cần có thể chế chủ động, linh hoạt phù hợp với từng địa phương. Đảm bảo phân cấp phân quyền theo phương châm địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Cùng với đó, cần ưu tiên nguồn lực để đầu tư hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông và hạ tầng số đồng bộ, để phát huy chính quyền số.
ĐB Nguyễn Thị Thu Hà (đoàn Quảng Ninh) cho biết, theo báo cáo, tổng số trụ sở công cấp tỉnh tại 52 tỉnh, thành phố sau sắp xếp là 38.182 trụ sở, dự kiến còn 4.226 trụ sở dôi dư. Việc xử lý các trụ sở cần sớm được quy định rõ về thẩm quyền, phương án sử dụng lại, chuyển đổi công năng, hoặc đấu giá tránh gây lãng phí, bỏ hoang. “Chính phủ cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về tổ chức bộ máy quản lý tài sản công, điều chỉnh vị trí nhân sự, kế hoạch sắp xếp nhà ở công vụ”, bà Hà kiến nghị.
Thiết kế tương lai cho mô hình phát triển mới của đất nước
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà giải trình. Ảnh: Quang Vinh.
Phát biểu giải trình, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trong quá trình đổi mới và phát triển đất nước, chúng ta đã đạt được những dấu mốc quan trọng, không chỉ điều chỉnh và tái cấu trúc không gian hành chính để thúc đẩy quản trị quốc gia, mà còn quyết định thiết kế tương lai cho mô hình phát triển mới của đất nước. Quốc hội sẽ xem xét và thông qua Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp và Luật tổ chức chính quyền địa phương tại kỳ họp này. Đây là quyết định có ý nghĩa lịch sử, hội tụ sức mạnh lịch sử, hiện tại và tương lai, nhằm xây dựng một không gian phát triển mới cho đất nước.
Theo bà Trà, việc sắp xếp đơn vị hành chính lần này đã nhận được sự đồng thuận cao từ các cử tri, với tỷ lệ đồng thuận trên 96%, nhiều địa phương đạt trên 99%. Các cơ quan của Quốc hội, đặc biệt là Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, đã làm việc cẩn thận và kỹ lưỡng để xem xét đề án, đảm bảo chất lượng và tiến độ để trình Quốc hội.
Đại biểu Quốc hội cũng đã thảo luận và thống nhất cao về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, đồng thời đưa ra những ý kiến quý báu cho Chính phủ tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện các thể chế. Công tác triển khai phân cấp, phân quyền cũng đang được thực hiện quyết liệt, với Chính phủ sẽ công bố 28 Nghị định về phân quyền cho các địa phương. Các chính sách đặc thù đối với cán bộ, công chức cũng đang được chuẩn bị để đảm bảo tính ổn định trong công tác triển khai.
Cuối cùng, bà Trà xin thay mặt Chính phủ gửi lời tri ân sâu sắc tới các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, đảng viên và người dân đã đóng góp vào sự nghiệp phát triển của đất nước. Sự ủng hộ và chia sẻ của nhân dân và cử tri là động lực quan trọng để chúng ta tiếp tục thực hiện thành công cuộc cải cách lớn này.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận phiên thảo luận. Ảnh: Quang Vinh.
Kết luận phiên thảo luận, trước sự lo ngại của các ĐB về việc giấy tờ của người dân và doanh nghiệp sau khi sáp nhập còn 34 tỉnh, thành, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định thông tin, vấn đề chuyển tiếp đồng bộ giấy tờ của nhân dân, doanh nghiệp tại Nghị quyết 76 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh, cấp xã năm 2025, và Nghị quyết 190 của Quốc hội ban hành tại kỳ họp bất thường lần thứ 9 đã có những quy định cụ thể.
“Người dân và doanh nghiệp yên tâm, sử dụng các giấy tờ đã được cấp đến hết thời hạn của giấy tờ đó. Nếu có nguyện vọng cấp lại giấy tờ theo điều chỉnh mới thì các cơ quan quản lý nhà nước sẽ hỗ trợ với thủ tục hành chính đơn giản và không thu phí”, ông Định khẳng định và nhấn mạnh người dân và doanh nghiệp yên tâm sử dụng các giấy tờ đã được cấp.
Việt Thắng