Trình bày tóm tắt tờ trình về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp tỉnh năm 2025, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ sau sắp xếp, cả nước có 34 ĐVHC cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương và 28 tỉnh.
Toàn bộ 23/23 ĐVHC cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp đã đạt định hướng tiêu chuẩn của ĐVHC cấp tỉnh theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.
Chính phủ đã phân công các địa phương xây dựng các đề án sắp xếp ĐVHC của từng cặp tỉnh; tổ chức lấy ý kiến nhân dân và thông qua HĐND các cấp theo quy định.
Kết quả lấy ý kiến nhân dân đạt tỷ lệ đồng thuận cao, trung bình cả nước là 96,19% và 100% HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã của 52 tỉnh, thành phố đã biểu quyết tán thành chủ trương sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh của địa phương mình.
Bộ Nội vụ đã thẩm định, tổng hợp, xây dựng thành 1 hồ sơ Đề án của Chính phủ về việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh năm 2025. Chính phủ đã biểu quyết, thông qua hồ sơ Đề án sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh năm 2025 trình Quốc hội.
Bộ trưởng Bộ Nội Vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết sau sắp xếp số lượng cán bộ, công chức, viên chức của cấp tỉnh tối đa không vượt quá tổng số cán bộ, công chức, viên chức (số có mặt) của cấp tỉnh trước sắp xếp và thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, bảo đảm trong thời hạn 5 năm cơ bản bố trí theo đúng quy định.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà
Việc bố trí, sử dụng trụ sở, xử lý tài chính, tài sản công sau sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh sẽ thực hiện theo quy định của Chính phủ. UBND các tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp đã có phương án, kế hoạch sắp xếp, bố trí, sử dụng, đầu tư sửa chữa, cải tạo, nâng cấp trụ sở làm việc, bảo đảm điều kiện làm việc của các cơ quan, tổ chức, đơn vị tại ĐVHC cấp tỉnh mới.
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng trình bày tờ trình tóm tắt về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025. Trong tổng số 10.035 ĐVHC cấp xã hiện nay của cả nước, có 9.907 ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp và 128 ĐVHC cấp xã không thực hiện sắp xếp (giữ nguyên) do đã đạt cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số hoặc có yếu tố đặc thù (vị trí biệt lập) theo quy định của Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.
Các tỉnh, thành phố đã xây dựng 3.193 phương án sắp xếp 9.907 ĐVHC cấp xã để hình thành 3.193 ĐVHC cấp xã mới, giảm 6.714 đơn vị.
Kết quả sau khi thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp xã năm 2025, cả nước còn tổng số 3.321 ĐVHC cấp xã, giảm 6.714 ĐVHC cấp xã (đạt tỷ lệ giảm 66,91%).
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đánh giá: “Đây là đợt sắp xếp ĐVHC ý nghĩa quan trọng và quy mô đặc biệt lớn, góp phần vào cuộc cách mạng chuyển đổi đất nước trong kỷ nguyên mới. Các đề án của Chính phủ đã được chuẩn bị hết sức khẩn trương, hoàn thành vượt tiến độ so với yêu cầu, đầy đủ thành phần hồ sơ và đúng trình tự, thủ tục theo quy định".
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với nội dung của Đề án sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh và 34 đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã của 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2025 như Chính phủ đã trình.
Do đợt sắp xếp ĐVHC này có sự điều chỉnh, biến động rất lớn so với hiện trạng các ĐVHC hiện có nên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo các bộ ngành, địa phương có liên quan khẩn trương tổ chức rà soát, kiểm tra để xác định chính xác số liệu liên quan đến dân số, diện tích tự nhiên, ranh giới hành chính của các ĐVHC hình thành sau sắp xếp làm cơ sở cho công tác quản lý nhà nước.
Theo kế hoạch trước đây, các nghị quyết của Quốc hội về sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh và Nghị quyết của UBTVQH về sắp xếp ĐVHC cấp xã dự kiến có hiệu lực đồng thời từ ngày 1.7.2025.
Tuy nhiên, để đẩy nhanh tiến độ, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương triển khai các công tác, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị UBTVQH xem xét, báo cáo Quốc hội cho điều chỉnh chương trình kỳ họp thứ 9 để có thể thông qua nghị quyết về việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh vào thời gian sớm hơn (có thể là ngày 16 hoặc 17.6.2025) và có hiệu lực ngay.
Ngay sau đó, UBTVQH sẽ ban hành 25 nghị quyết về việc sắp xếp ĐVHC cấp xã (của 25 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương không định hướng thành lập đặc khu) để các nghị quyết của UBTVQH cũng có hiệu lực cùng ngày với nghị quyết của Quốc hội.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Chính phủ, chính quyền địa phương các ĐVHC lưu ý một số nội dung liên quan đến triển khai nghị quyết của UBTVQH về sắp xếp ĐVHC cấp xã năm 2025; đặc biệt, cần chú trọng đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng rộng rãi các thành tựu khoa học công nghệ để đổi mới phương thức quản lý nhà nước, xây dựng chính quyền gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn.
Lam Thanh