Bộ trưởng Quốc phòng Iran Aziz Nasirzadeh tham dự cuộc họp các Bộ trưởng Quốc phòng của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Thanh Đảo, Trung Quốc vào ngày 26/6/2025. Ảnh: Getty Images
Ông Aziz Nasirzadeh là một trong chín bộ trưởng quốc phòng các nước tham dự hội nghị của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) - một tổ chức an ninh khu vực do Trung Quốc và Nga dẫn dắt.
Cuộc họp kéo dài hai ngày bắt đầu từ hôm 25/6 tại thành phố Thanh Đảo (Trung Quốc), chỉ một ngày sau khi lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel được các bên cùng xác nhận, chấm dứt chuỗi ngày giao tranh, trong đó có cuộc không kích của Mỹ nhằm vào ba cơ sở hạt nhân của Iran.
Hội nghị của SCO diễn ra cùng thời điểm với cuộc họp của các lãnh đạo NATO tại The Hague (Hà Lan), nơi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Washington sẽ gặp gỡ Tehran vào “tuần tới” để thảo luận về một thỏa thuận hạt nhân tiềm năng.
Hội nghị tại Trung Quốc – một phần trong chuỗi sự kiện do nước này chủ trì luân phiên SCO – đã tiếp tục nhấn mạnh vai trò của Bắc Kinh như một nhân tố khó có thể thiếu trong các vấn đề quốc tế, khu vực. Trong khi chuyến công du của Bộ trưởng Quốc phòng Iran lại cho thấy Tehran coi trọng mối quan hệ với Trung Quốc như thế nào.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, ông Đổng Quân đã không trực tiếp đề cập đến xung đột Iran - Israel trong bài phát biểu, theo nội dung truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin, nhưng ông định vị Bắc Kinh như một quốc gia có tầm nhìn thay thế về an ninh toàn cầu.
“Chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ đang gia tăng, trong khi các hành vi bá quyền, cường quyền và bắt nạt nghiêm trọng làm suy yếu nghiêm trọng trật tự quốc tế, trở thành nguồn gốc chính của hỗn loạn và tổn hại”, ông Đổng Quân nói và ám chỉ tới những quốc gia có liên quan.
Ông kêu gọi các nước SCO – bao gồm Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Iran, Pakistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Uzbekistan và Belarus – tăng cường phối hợp để “bảo vệ công lý và công bằng quốc tế” và “duy trì ổn định chiến lược toàn cầu”.
Theo Tân Hoa Xã, các quốc gia tham dự “bày tỏ mong muốn mạnh mẽ trong việc củng cố và phát triển hợp tác quân sự”. Hãng tin này cũng dẫn lời ông Nasirzadeh cho biết “bày tỏ cảm ơn Trung Quốc vì đã hiểu và ủng hộ lập trường chính đáng của Iran”, đồng thời bày tỏ hy vọng Trung Quốc “sẽ tiếp tục bảo vệ công lý và đóng vai trò lớn hơn trong việc duy trì lệnh ngừng bắn hiện tại và giảm căng thẳng khu vực”.
Trước đó, giới chức Trung Quốc đã lên án cuộc tấn công của Israel vào ngày 13/6 nhằm vào Iran – cuộc không kích khiến nhiều chỉ huy quân sự cấp cao của Tehran thiệt mạng và châm ngòi cho xung đột vừa qua, cũng như các đòn không kích sau đó của Mỹ. Bắc Kinh cũng lên tiếng ủng hộ lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel, đồng thời chỉ trích sự can thiệp của Washington là “đòn giáng mạnh vào chế độ không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu”.
Là một trong những đối tác ngoại giao và kinh tế then chốt của Iran, Trung Quốc đã đẩy mạnh hợp tác song phương trong những năm gần đây, bao gồm cả các cuộc tập trận hải quân chung. Bắc Kinh từ lâu phản đối các lệnh trừng phạt của Mỹ nhằm vào Iran và lên án việc Washington rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Theo nhiều nhà phân tích, Trung Quốc vẫn đang là khách hàng năng lượng lớn nhất của Iran mặc dù Bắc Kinh không công bố dữ liệu chính thức về việc mua dầu thô từ Iran kể từ năm 2022.
SCO được thành lập vào năm 2001 bởi Trung Quốc, Nga, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Uzbekistan với mục tiêu chống khủng bố và tăng cường an ninh biên giới. Tổ chức đã có những sự phát triển đáng kể trong những năm gần đây, phù hợp với tham vọng chung của cả Bắc Kinh và Moskva trong bối cảnh tình hình hiện nay. Dù không phải một liên minh quân sự, SCO vẫn đặt mục tiêu “phối hợp hành động để duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực”.
Bình Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc