Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Quochoi.vn
Áp thuế để điều chỉnh hành vi tiêu dùng
Ngày 26/3, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) và dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi).
Đối với Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, xăng, điều hòa nhiệt độ, rượu bia, thuốc lá và nước giải khát có đường tiếp tục là những mặt hàng trong diện chịu thuế mà nhiều đại biểu quan tâm. Nhiều ý kiến nhất trí với việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng rượu, bia, phương án thuế với mặt hàng thuốc lá...
Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng cần cân nhắc mức tăng bao nhiêu, lộ trình, thời điểm áp dụng như thế nào để tạo điều kiện cho doanh nghiệp, thị trường, người tiêu dùng có thời gian chấp nhận và thích nghi với việc tăng thuế mới, đồng thời bảo đảm mục tiêu quản lý nhà nước, điều tiết tiêu dùng, hài hòa lợi ích sức khỏe cộng đồng…
Tăng dần mức thuế trong 3 năm
Nếu được Ủy ban Thường vụ Quốc hội chấp thuận, phương án đánh thuế với xe pick-up ca bin kép là tăng dần thuế trong 3 năm, bằng 50% - 55% - 60% thuế suất của xe ô tô chở người 9 chỗ trở xuống, tương ứng từng loại. Cụ thể, với loại từ 1.500cc trở xuống, xe pick-up hiện đang có mức thuế 15%, xe con là 35%, thì năm đầu tiên thực hiện với xe pick-up sẽ là 17,5%, năm thứ 2 là 19,25% và năm thứ 3 là 21%.
Có ý kiến đại biểu đề nghị không áp thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng và điều hòa nhiệt độ vì đây là những hàng hóa thiết yếu. Ý kiến khác đề nghị không quy định các loại thuốc lá khác, thuốc lá mới, nhất là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và bỏ Điều 12 tại dự thảo Luật (giao Chính phủ quy định việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt cụ thể đối với từng loại sản phẩm thuốc lá mới trong trường hợp được phép nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam).
Giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho rằng, đúng như ý kiến đại biểu, máy điều hòa nhiệt độ hiện nay không còn là hàng xa xỉ như trước. Tuy nhiên, việc chịu thuế là để điều tiết hành vi tiêu dùng. Tiếp thu ý kiến đại biểu, các cơ quan đang rà soát để có phương án tiếp thu đối với loại máy điều hòa thông dụng có công suất từ trên 18.000 BTU đến dưới 90.000 BTU.
Đối với mặt hàng xăng, Thứ trưởng nêu rõ Việt Nam đã áp thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng này 30 năm. Kinh nghiệm quốc tế cũng cho thấy, rất nhiều nước thu thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng, bên cạnh thuế bảo vệ môi trường.
Hơn nữa, để khuyến khích sử dụng xăng sinh học, các loại xăng sinh học E5, E10 đang được áp mức thuế là 8% và 7%, thấp hơn với xăng thông thường 10%. Nếu bỏ việc áp thuế thì sẽ không còn tính chất khuyến khích với xăng sinh học.
Tránh tạo khoảng trống pháp lý với các loại thuốc lá mới
Với nhóm mặt hàng rượu bia, thuốc lá, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn một lần nữa khẳng định việc đánh thuế trước hết không phải để tăng thu mà để điều chỉnh hành vi tiêu dùng. Đồng thời, cũng là để thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và Luật Phòng, chống tác hại rượu bia.
Ở nhóm mặt hàng thuốc lá, Chính phủ đang đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt theo hình thức hỗn hợp, gồm cả mức tuyệt đối và tỷ lệ tương đối. Lý do là bởi đánh thuế theo tỷ lệ tương đối thì các loại thuốc lá giá rẻ có mức điều chỉnh không lớn, nên không đảm bảo việc điều chỉnh hành vi tiêu dùng. Còn đối với thuốc lá ngoại, giá cao, việc đánh thuế theo tỷ lệ tương đối là phù hợp. Hai phương án về mức thuế hỗn hợp sẽ được Chính phủ trình để xin ý kiến đại biểu Quốc hội.
Về xe pick up cabin kép, Thứ trưởng Bộ Tài chính làm rõ đây là loại xe tương tự xe ô tô con. Trong quy định về giao thông thì loại xe này được đối xử như với xe con, với mức lệ phí trước bạ tương đương. Có ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, nếu điều chỉnh thuế ngay lên mức 60% là đột ngột. Với ý kiến này, các cơ quan đang thảo luận về lộ trình áp dụng.
Ngoài ra, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn cũng làm rõ về quy định tại Điều 12. Có ý kiến đại biểu đề nghị bỏ quy định này vì không phù hợp với Nghị quyết 173 của Quốc hội khóa XV, trong đó đã cấm sản xuất, kinh doanh, vận chuyển, nhập khẩu, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng…
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng, quy định ở dự thảo là thuốc lá thế hệ mới, tức là có nhiều loại chúng ta chưa biết, chưa hình dung hết, ngoài loại đã nêu ở Nghị quyết 173 của Quốc hội. Nếu cho phép nhập khẩu các loại thuốc lá thế hệ mới, thì không có căn cứ để thu, gây thất thu và tạo khoảng trống pháp lý.
Giảm thuế thu nhập cho doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa
Cho ý kiến về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách sáng 26/3, bày tỏ thống nhất cao với báo cáo giải trình, tiếp thu và đồng thời đóng góp một số ý kiến để hoàn thiện dự thảo.
Giải trình tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho hay, Bộ Tài chính đã phối hợp với Ủy ban Kinh tế Tài chính, Ủy ban Khoa học và Công nghệ để rà soát, bổ sung nhiều nội dung liên quan đến việc hỗ trợ, tạo thuận lợi cho phát triển khoa học công nghệ theo tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW.
Cụ thể như bổ sung khoản chi, các khoản tài trợ cho nghiên cứu, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số… là khoản chi được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Các khoản tài trợ được sử dụng cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, hay thu nhập nhận được từ hợp đồng nghiên cứu khoa học, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo là thu nhập được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp…
Đồng thời, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, bổ sung một số quy định ưu đãi khác về thuế thu nhập doanh nghiệp để khuyến khích phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, góp phần triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.
Về hệ thống ưu đãi thuế, theo kết luận của Chủ tịch Quốc hội, các quy định về ưu đãi thuế sẽ theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, không quy định về ưu đãi thuế trong các luật khác. Tuy nhiên, để tránh vướng mắc khi thực hiện, tại khoản 1, điều 12 quy định theo hướng không áp dụng với Luật Thủ đô và các Nghị quyết thí điểm của Quốc hội về cơ chế đặc thù với các địa phương và lĩnh vực.
Liên quan đến giảm thuế với doanh nghiệp nhỏ và vừa, theo Thứ trưởng Cao Anh Tuấn, dự thảo Luật đã quy định rõ với doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng thì được áp mức thuế suất là 15%. Doanh thu từ 3 - 50 tỷ đồng thì mức thuế là 17%, giảm từ 3 - 5% so với mức 20% cho các doanh nghiệp nói chung.
Về thuế với các loại hình báo chí, trong bối cảnh các cơ quan báo chí đang thực hiện sắp xếp lại, việc không phân biệt loại báo in với các loại hình báo chí khác là phù hợp. “Chúng tôi sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra để tiếp thu theo phương án cùng chung một mức là 10%”, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho hay.
Trả lời ý kiến băn khoăn về nội dung sửa đổi cho phép các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản được bù trừ lãi từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản với lỗ từ các hoạt động kinh doanh khác, đại diện cơ quan soạn thảo cho biết đây là quy định đang được rất nhiều nước áp dụng, số nước không quy định chỉ là số ít.
"Hiện nay, chúng ta đang phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên theo Nghị quyết 192 của Quốc hội. Việc tạo thuận lợi cho ngành kinh doanh bất động sản cũng sẽ góp phần tác động tích cực đến nhiều ngành khác cũng phát triển, đóng góp lớn hơn cho mục tiêu tăng trưởng cao", Thứ trưởng Cao Anh Tuấn phân tích.
Hoàng Yến