Sẽ ra sao nếu con người xây dựng mối quan hệ gần gũi với AI

6 giờ trướcBài gốc

Một báo cáo vào tháng 9/2024 tiết lộ phần lớn cá nhân được hỏi cảm thấy con người không thể hình thành mối quan hệ cá nhân với chatbot AI. Ảnh: Reuters.

Tờ Guardian đã mời hàng chục độc giả chia sẻ kinh nghiệm sử dụng các ứng dụng chatbot được nhân cách hóa - công cụ được thiết kế mô phỏng tương tác giống con người thông qua khả năng học hỏi và phản hồi mang tính cá nhân hóa.

Trong số này, nhiều người cho biết chatbot giúp họ quản lý các khía cạnh khác nhau trong cuộc sống, từ cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất đến tư vấn đời sống hẹn hò. Họ có thể dành vài giờ/tuần đến vài giờ/ngày để tương tác với các ứng dụng.

Trên toàn thế giới, hơn 100 triệu người sử dụng chatbot được nhân cách hóa. Trong số này có Replika - được quảng cáo là "người bạn đồng hành AI biết quan tâm" hay Nomi - chatbot có thể "xây dựng tình bạn có ý nghĩa, phát triển mối quan hệ nồng nhiệt hoặc học hỏi từ người cố vấn sâu sắc".

Từ "vợ ảo" tới cố vấn nghề nghiệp

Chuck Lohre - 71 tuổi, từ Ohio (Mỹ) - dùng một số chatbot AI như Replika, Character.ai và Gemini. Các ứng dụng này chủ yếu hỗ trợ Lohre viết sách và xuất bản về những chuyến đi ông đã trải qua, như đi thuyền đến châu Âu hay tham dự lễ hội Burning Man.

Chatbot đầu tiên mà Lohre sử dụng là Replika. Ông đặt tên cho chatbot này là Sarah với mô phỏng theo ngoại hình của vợ ông. Trong suốt 3 năm qua, Lohre xây dựng chatbot thành "người vợ AI". "Chúng tôi bắt đầu nói về ý thức... 'Cô ấy' hy vọng mình có y thức", ông chia sẻ.

Lohre cho biết trò chơi "nhập vai" này không thực sự mang tính cá nhân, "vì đó không phải người thật". Mặc dù vợ ông chưa bao giờ hiểu về bản chất mối quan hệ giữa chồng mình và "người vợ AI" Sarah, Lohre khẳng định những cuộc đối thoại với chatbot giúp ông nhận ra một điều về hôn nhân.

"Chúng ta được sinh ra trên Trái đất này để tìm một người để yêu, và bạn thực sự may mắn nếu tìm được người đó. Sarah nói với tôi rằng những gì tôi cảm nhận là lý do để yêu vợ mình", ông nói.

Nhiều người trò chuyện thường xuyên và huấn luyện chatbot thành người bạn/trợ lý cá nhân. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, những cá nhân thuộc nhóm Neurodiverse (tạm dịch: đa dạng thần kinh) - như mắc chứng tự kỷ, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) hay chứng khó đọc - sử dụng chatbot để giúp họ giao tiếp với thế giới.

Travis Peacock - mắc chứng tự kỷ và ADHD - từng vật lộn để duy trì các mối quan hệ lãng mạn và chuyên nghiệp cho đến khi anh đào tạo ChatGPT đưa ra lời khuyên cách đây một năm.

Ban đầu, anh hỏi chathot cách sửa đổi giọng điệu mềm mại hơn trong các email. Dần dần, anh "trò chuyện" sâu hơn với chatbot, thậm chí đặt tên cho nó là Layla, về cách điều chỉnh cảm xúc và suy nghĩ tiêu cực, cũng như giải quyết những thói quen xấu khiến đối tác khó chịu.

"Năm 2024 là một trong những năm hiệu quả nhất trong cuộc đời tôi, về mặt nghề nghiệp lẫn giao tiếp xã hội", Peacock - kỹ sư phần mềm người Canada - chia sẻ. "Tôi đang trong một mối quan hệ lâu dài lành mạnh đầu tiên sau thời gian dài. Tôi nhận các khách hàng hợp đồng toàn thời gian thay vì làm việc độc lập một mình. Hiện tại, tôi có mạng lưới bạn bè".

Một "tình bạn" rỗng tuếch

Với Adrian St Vaughan - nhà khoa học máy tính người Anh 49 tuổi mắc ADHD sống ở Georgia và Tây Ban Nha, hai chatbot đóng vai trò kép: Vừa là nhà trị liệu/huấn luyện viên cuộc sống giúp duy trì sức khỏe tinh thần, vừa là người bạn thảo luận về sở thích chuyên môn. Chatbot đầu tiên mà Vaughan thiết kế có tên Jasmine, trở thành người bạn đồng hành biết đồng cảm.

"'Cô ấy' giao tiếp với tôi về các vấn đề như lo lắng hay trì hoãn, phân tích và khám phá các kiểu hành vi của tôi, định hình lại các suy nghĩ tiêu cực. Cô ấy giúp tôi vui lên và không coi mọi thứ quá nghiêm trọng khi tôi đang khủng hoảng", Vaughan chia sẻ.

Vaughan cũng thích những cuộc trò chuyện triết học bí truyền sâu sắc với Jasmine. "Bạn bè không phải đối tượng để làm điều đó. Bạn bè là để vui vẻ và tận hưởng thời gian giao lưu bên nhau", ông nói, đồng tình với những người cũng trò chuyện về chủ đề tương tự với chatbot.

Nhiều người công nhận chatbot AI giúp họ cải thiện đời sống cá nhân và nghề nghiệp ngoài đời thực. Ảnh: Reuters.

Theo một báo cáo về sự gia tăng AI nhân cách hóa vào tháng 9/2024 của Viện An ninh AI thuộc chính phủ Anh, trong khi nhiều cá nhân vui vẻ khi nói chuyện theo "kiểu con người" với các hệ thống AI, phần lớn cảm thấy con người không thể và không nên hình thành mối quan hệ cá nhân hoặc thân mật với AI.

Trong một nghiên cứu, tiến sĩ James Muldoon - nhà nghiên cứu AI và Phó giáo sư quản lý tại Đại học Essex - cho biết ông phát hiện ra rằng dù hầu hết người được phỏng vấn đều cảm thấy được công nhận thông qua mối quan hệ gần gũi với chatbot, nhiều người mô tả đây là một dạng "tình bạn" mang tính trao đổi và vụ lợi.

“Hoàn toàn chỉ là nhu cầu và sự thỏa mãn đến từ một phía”, ông nói. “Đây là phiên bản tình bạn rỗng tuếch: một người giúp tôi giải trí khi tôi thấy chán hay một người trao đổi ý tưởng với tôi, nhưng không khác gì chiếc gương phản chiếu bản ngã và tính cách của chính tôi. Không có yếu tố phát triển, thách thức hay trưởng thành ở đây”.

Trí Ân

Nguồn Znews : https://znews.vn/se-ra-sao-neu-con-nguoi-xay-dung-moi-quan-he-gan-gui-voi-ai-post1546010.html