Sẽ ra sao nếu Google bị xé lẻ

2 ngày trướcBài gốc

Trong vòng một năm qua, Google đã thua hai vụ kiện chống độc quyền quan trọng tại Mỹ. Công ty chịu áp lực từ các cơ quan pháp lý, cổ phiếu đình trệ và doanh thu từ mảng tìm kiếm bị đe dọa bởi trí tuệ nhân tạo.

Trước tình hình này, giới chức Mỹ đang muốn Google bán đi các bộ phận như trình duyệt Chrome, mạng quảng cáo và có thể cả hệ điều hành Android. Tuy nhiên, thay vì phản kháng đến cùng, một số chuyên gia cho rằng công ty nên chủ động tách mình ra thành nhiều đơn vị độc lập.

Nếu xảy ra, đây sẽ là “nước cờ quyền lực” đậm chất Thung lũng Silicon", tự làm điều mà chính quyền sắp làm với bạn. Nó có thể giúp Google lấy lại hình ảnh từng gắn với khẩu hiệu "Đừng làm điều xấu".

Con tàu khổng lồ có nên tách nhỏ?

Gil Luria - chuyên gia phân tích tại D.A. Davidson & Company - tin rằng Google đã trở thành một tổ chức quá phức tạp, giống như một tập hợp rời rạc của nhiều mảng kinh doanh không liên quan nhau: từ taxi tự lái Waymo, YouTube, dịch vụ lưu trữ đám mây đến công cụ tìm kiếm và quảng cáo.

Trong ghi chú gửi nhà đầu tư, ông Luria cho rằng giá trị thực sự của Google nếu chia nhỏ có thể lên đến 3.700 tỷ USD - gần gấp đôi mức định giá thị trường hiện nay. Riêng Waymo, nếu niêm yết riêng, có thể được định giá tương đương Tesla trong lĩnh vực taxi tự hành. YouTube được so sánh sòng phẳng với Netflix, công ty đang được giới đầu tư đánh giá cao.

Theo Luria, nếu để từng công ty con tự phát triển, các kỹ sư tại Google có thể tạo ra những điều đột phá như chính công cụ tìm kiếm ban đầu từng làm được vào cuối thập niên 1990.

Google được ví như "con tàu mẹ" với nhiều lĩnh vực. Ảnh: The New York Times.

Ý tưởng chia tách Google không chỉ hướng đến lợi ích tài chính. Các chuyên gia tin rằng điều này sẽ khơi dậy cạnh tranh thực sự, giúp khách hàng có giá quảng cáo thấp hơn, nhân viên có môi trường phát triển đa dạng hơn, và ngành công nghệ sẽ có nhiều “người chơi” hơn với tư duy đổi mới.

Barry Barnett, Luật sư chuyên về chống độc quyền, cho rằng những người duy nhất thiệt hại từ việc chia tách là những người đang hưởng lợi từ vị thế độc quyền. Hiện Google trả cho Apple khoảng 20 tỷ USD mỗi năm để trở thành công cụ tìm kiếm mặc định trên trình duyệt Safari.

“Giám đốc Google có thể giảm lương. Các startup sẽ ít bị Google thâu tóm hơn. Và đối thủ như Apple có thể không còn nhận khoản chia sẻ doanh thu khổng lồ từ Google nữa”, ông nói.

Adam Kovacevich - CEO nhóm vận động hành lang Chamber of Progress - không đồng tình với việc chia nhỏ Google. Ông ví đây như một du thuyền khổng lồ đang cạnh tranh với những “tàu mẹ” khác như Apple, Meta hay Amazon. Ông nói: “Chia nhỏ thành bốn chiếc du thuyền nhỏ hơn thì được gì? Có những cơ hội chỉ những con tàu lớn mới theo đuổi nổi, như AI”.

Về phần mình, Google từ chối bình luận trực tiếp về đề xuất của Luria, nhưng vẫn bảo vệ quan điểm rằng việc buộc công ty bán Chrome hay Android sẽ làm tổn hại đến hàng triệu người dùng và cả hệ sinh thái phụ thuộc.

Có tiền lệ nhưng không nhiều người dám làm

Lịch sử từng ghi nhận một số công ty tự nguyện chia tách khi áp lực pháp lý tăng cao. AT&T từng làm điều đó vào đầu thập niên 1980 để né tránh án phạt nặng. Hơn 40 năm sau, viễn cảnh tương tự có thể xảy ra với Google. Nhưng khác với thời AT&T, giờ đây các nhà sáng lập như Larry Page và Sergey Brin vẫn nắm quyền kiểm soát đáng kể trong cấu trúc cổ phần và không dễ để thuyết phục họ tự "ra dao".

Dù vậy, Kovacevich - người từng làm chính sách công cho Google - cho rằng không nên loại trừ khả năng này. “Larry và Sergey rất thích những quyết định táo bạo và không theo lối mòn”, ông nói.

Lịch sử cho thấy nếu chỉ chăm chăm vào kiện tụng, bạn sẽ tụt lại. Microsoft từng chiến đấu tới cùng trong vụ kiện độc quyền đầu thập niên 2000 - và dù thắng phần nào, công ty mất gần một thập kỷ để lấy lại đà tăng trưởng, bỏ lỡ cơ hội với điện toán đám mây và di động.

Google hôm nay có thể đang đi lại con đường đó. Và câu hỏi không chỉ là: "Google sẽ bị chia tách?" mà còn là: "Liệu họ có dám tự chia tách mình để sống sót và phát triển?".

Hoài An

Nguồn Znews : https://znews.vn/se-ra-sao-neu-google-bi-xe-le-post1558027.html