Sẽ rà soát, cân đối để xác định mức vốn ngân sách của địa phương phù hợp nhất

3 giờ trướcBài gốc

Nên cơ cấu lại nguồn vốn

Theo Tờ trình của Chính phủ, dự kiến tổng nguồn lực huy động thực hiện Chương trình giai đoạn 2026 - 2030 tối thiểu khoảng 1,23 triệu tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách trung ương hỗ trợ trực tiếp khoảng 100.000 tỷ đồng, chiếm 8%; vốn ngân sách địa phương các cấp khoảng 400.000 tỷ đồng, chiếm 33%; vốn lồng ghép từ các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình, dự án khác khoảng 360.000 tỷ đồng, chiếm 29%.

ĐBQH Hồ Thị Minh (Quảng Trị) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Quan tâm tới khả năng bố trí vốn đối ứng của địa phương và huy động từ cộng đồng đối với các địa phương khó khăn, vùng dân tộc thiểu số và miền núi, ĐBQH Hồ Thị Minh (Quảng Trị) cho rằng, tỷ lệ vốn Trung ương chỉ chiếm có 8% tổng số vốn thực hiện chương trình, trong khi vốn ngân sách địa phương chiếm 33% là rất khó khăn cho địa phương, nhất là địa phương vùng “lõi nghèo”, các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên còn đang nhận trợ cấp từ Trung ương.

Đại biểu Hồ Thị Minh đề nghị, xem xét cơ cấu lại nguồn vốn, đồng thời, miễn đối ứng đối với các xã nghèo, vùng thường xuyên gặp lũ lụt, thiên tai như miền Trung và Tây Nguyên, nhằm bảo đảm Chương trình thật sự khả thi và nhân văn.

ĐBQH Hà Sỹ Huân (Thái Nguyên) cũng cho rằng, cơ cấu vốn thực hiện Chương trình thể hiện tỷ trọng ngân sách trung ương chưa tương xứng với vai trò chủ đạo, trong khi đó, tỷ lệ đối ứng của địa phương khá cao. Điều này sẽ tạo gánh nặng tài chính dồn lên địa phương, tạo áp lực lớn cho các tỉnh khó khăn, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi có tỷ lệ hộ nghèo cao.

ĐBQH Hà Sỹ Huân (Thái Nguyên). Ảnh: Hồ Long

Đại biểu Hà Sỹ Huân nêu thực tiễn, vùng lõi nghèo của nước ta hiện nay chủ yếu là vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Năng lực ngân sách của các địa phương thường có quy mô nhỏ, tỷ lệ phân bổ ngân sách đối ứng còn cao, không đủ khả năng "gánh" tỷ trọng như dự thảo Nghị quyết đề xuất. Đại biểu đề nghị rà soát, làm rõ khả năng cân đối nguồn ngân sách Trung ương và xem xét điều chỉnh cơ cấu vốn để bảo đảm ngân sách Trung ương giữ vai trò chủ đạo cả về tỷ trọng lẫn tính dẫn dắt trong thực hiện Chương trình. Theo đó, nâng tỷ trọng ngân sách trung ương trong tổng ngân sách nhà nước lên mức hợp lý.

Phân bổ vốn tập trung, rõ tiêu chí

Về nguyên tắc phân bổ tại khoản 4 Điều 1 dự thảo Nghị quyết, đại biểu Hà Sỹ Huân nhất trí cao với nguyên tắc ưu tiên vốn đầu tư ngân sách trung ương cho vùng lõi nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để vùng đồng bào dân tộc thiểu số có cuộc sống tốt hơn, vươn lên thoát nghèo. Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng, các nguyên tắc này còn mang tính khái quát, chưa có tiêu chí định lượng nên khó tránh khỏi việc phân bổ nguồn vốn dàn trải, cào bằng khi tổ chức thực hiện. Đại biểu đề nghị, cần lượng hóa và khoanh vùng đối tượng thụ hưởng để tập trung nguồn lực, bảo đảm nguyên tắc ưu tiên cho các nhiệm vụ, mục tiêu quan trọng hơn.

Cũng thống nhất với định hướng nguyên tắc phân bổ vốn Trung ương hỗ trợ thực hiện chương trình, ĐBQH Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu) nhấn mạnh, cần bảo đảm nguyên tắc tập trung, không dàn trải và ưu tiên cho các địa phương còn nhiều khó khăn, nhằm giải quyết dứt điểm các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, tạo chuyển biến rõ nét và bền vững.

ĐBQH Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu). Ảnh: Hồ Long

Đại biểu nhấn mạnh, việc phân bổ nguồn lực cần căn cứ đầy đủ vào mức độ thiếu hụt, nhu cầu thực tiễn và khả năng hấp thụ vốn của từng địa phương, bảo đảm đầu tư đúng trọng tâm, trọng điểm, tránh tình trạng “rải mành mành” dẫn đến kéo dài, kém hiệu quả, không giải quyết được những nút thắt cơ bản. Đặc biệt, tính chất của Chương trình mục tiêu quốc gia đòi hỏi sự đầu tư tập trung để giải quyết và xử lý các vấn đề như nghèo đa chiều, thiếu hụt hạ tầng thiết yếu, những vấn đề đặc thù của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Thực tiễn triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 cho thấy, địa phương nào bố trí vốn tập trung đủ lớn thì kết quả đạt được rõ ràng, tiến độ và chất lượng đều được cải thiện. Do đó, đại biểu Hoàng Quốc Khánh đề nghị, tiêu chí phân bổ vốn cần được thiết kế dựa trên các yếu tố như mức độ khó khăn của địa phương, tỷ lệ hộ nghèo, tiến độ và số lượng tiêu chí chưa đạt của chương trình. Đây sẽ là cơ sở khách quan để bảo đảm công bằng, hiệu quả và tạo động lực thúc đẩy các địa phương vươn lên.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Giải trình, làm rõ thêm vấn đề về vốn và cơ cấu vốn thực hiện Chương trình, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, Chương trình có phạm vi, quy mô địa bàn bao phủ cả nước, gần như bao phủ toàn bộ nội dung, nhiệm vụ về phát triển kinh tế - xã hội vùng nông thôn, trong đó ưu tiên vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Thừa nhận mức vốn ngân sách trung ương trước mắt bố trí 100.000 tỷ đồng là hạn chế, song Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định, để thực hiện được các mục tiêu, nhiệm vụ của Chương trình, trong quá trình điều hành, Chính phủ sẽ tiếp tục cân đối ngân sách trung ương để báo cáo Quốc hội ưu tiên bổ sung cho phù hợp với điều kiện thực tế.

Về tỷ trọng vốn từ ngân sách địa phương trong cơ cấu vốn đầu tư cho Chương trình, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, vốn ngân sách địa phương thực hiện là tổng vốn ngân sách địa phương 2 cấp (gồm cấp tỉnh và xã) của 34 tỉnh, thành phố bố trí cho Chương trình, trong đó có 7 địa phương tự cân đối và 27 địa phương nhận hỗ trợ từ ngân sách trung ương.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

“Đây là một trong những nguồn vốn chủ lực, phản ánh vai trò chủ động, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các địa phương trong triển khai thực hiện các mục tiêu của chương trình ở trên địa bàn”.

Nhấn mạnh như vậy, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng cho biết, giai đoạn 2021 - 2025, trong tổng số gần 300.000 tỷ đồng vốn địa phương bố trí thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia thì vốn của 16 tỉnh, thành phố tự cân đối ngân sách chiếm khoảng 65%. Đối với 47 tỉnh còn lại, tỷ lệ vốn đối ứng của các địa phương được quy định phù hợp với tỷ lệ nhận hỗ trợ từ ngân sách Trung ương và điều kiện thực tế của địa phương. Trong đó, các địa phương khó khăn có tỷ lệ vốn đối ứng chỉ khoảng 5% so với vốn từ ngân sách Trung ương hỗ trợ.

"Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Hội đồng Dân tộc và ý kiến của ĐBQH, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát, cân đối để xác định mức vốn ngân sách của các địa phương cho phù hợp nhất", Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cam kết.

Nhật An

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/se-ra-soat-can-doi-de-xac-dinh-muc-von-ngan-sach-cua-dia-phuong-phu-hop-nhat-10399386.html