Sẽ sửa đổi Luật thuế thu nhập cá nhân để phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội đất nước

3 giờ trướcBài gốc

Thuế TNCN không chỉ là công cụ thu ngân sách mà còn có vai trò quan trọng trong việc điều tiết thu nhập và thực hiện chính sách phân phối lại.

Bộ Tài chính vừa có phản hồi đối với kiến nghị của cử tri tại TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh về việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế TNCN.

Trước đó, cử tri TP. Hà Nội phản án hiện nay giá cả hàng hóa, chi phí sinh hoạt liên tục tăng cao, gây áp lực lớn lên đời sống người dân. Trong khi đó, quy định cá nhân không có người phụ thuộc phải nộp thuế thu nhập khi tổng thu nhập từ tiền lương, tiền công đạt trên 11 triệu đồng/tháng là chưa thực sự phù hợp với thực tế. Cử tri TP. Hà Nội kiến nghị Chính phủ nghiên cứu, trình Quốc hội xem xét nâng mức thu nhập chịu thuế lên ít nhất 18 triệu đồng/tháng nhằm giảm bớt gánh nặng cho người lao động.

Cùng quan điểm này, cử tri TP. Hồ Chí Minh cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện tại chưa theo kịp thực tế kinh tế - xã hội, trong khi cử tri tỉnh Vĩnh Long cũng phản ánh mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu chi tiêu cơ bản của các hộ gia đình, cán bộ, công chức và người lao động. Đặc biệt, sau khi Chính phủ điều chỉnh tăng mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng/tháng theo Nghị định số 73/2024/NĐ-CP ngày 30/6/2024, việc duy trì mức giảm trừ gia cảnh cũ càng trở nên bất hợp lý. Cử tri đề nghị các cơ quan chức năng xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo hướng phù hợp hơn với thực tế đời sống hiện nay.

Tại tỉnh Trà Vinh, cử tri đề xuất nâng mức thu nhập chịu thuế từ 11 triệu đồng lên 15 triệu đồng/tháng, với lý do tình hình kinh tế hiện nay khiến giá cả hàng hóa và mức lương đều tăng, nhưng mức giảm trừ gia cảnh vẫn chưa thay đổi, dẫn đến thu nhập thực tế của người dân không đảm bảo được mức sống tối thiểu.

Phản hồi các ý kiến của cử tri, Bộ Tài chính cho biết, các kiến nghị liên quan đến điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho cá nhân nộp thuế và mức giảm trừ cho người phụ thuộc đều thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật thuế TNCN. Theo quy định hiện hành, khi xác định thu nhập chịu thuế, cá nhân được trừ các khoản như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với một số ngành nghề bắt buộc, cùng với mức giảm trừ gia cảnh và các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, phụ cấp, trợ cấp theo quy định. Phần còn lại mới là căn cứ để tính thuế thu nhập cá nhân.

Từ khi có hiệu lực vào ngày 1/1/2009, Luật thuế TNCN đã quy định mức giảm trừ đối với người nộp thuế là 4 triệu đồng/tháng (48 triệu đồng/năm) và mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng. Sau đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TNCN năm 2012 đã nâng mức giảm trừ lên 9 triệu đồng/tháng (108 triệu đồng/năm) cho người nộp thuế và 3,6 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc. Đồng thời, quy định bổ sung rằng khi Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng trên 20% so với lần điều chỉnh gần nhất, Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với biến động giá cả.

Lần điều chỉnh gần đây nhất diễn ra vào năm 2020, khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14, nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế lên 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm) và mức giảm trừ cho người phụ thuộc lên 4,4 triệu đồng/tháng. Theo Bộ Tài chính, điều này đã góp phần giảm bớt nghĩa vụ thuế cho người lao động và giúp họ giữ lại một phần thu nhập lớn hơn để trang trải cuộc sống.

Về nguyên tắc, quy định mức giảm trừ gia cảnh trong Luật thuế TNCN nhằm đảm bảo rằng cá nhân có đủ thu nhập để đáp ứng nhu cầu thiết yếu như ăn ở, đi lại, học tập, khám chữa bệnh… mới phải nộp thuế. Hiện tại, mức giảm trừ gia cảnh đang áp dụng cao hơn GDP bình quân đầu người, cao hơn tiền lương tối thiểu vùng và mức chi tiêu bình quân đầu người trong một giai đoạn nhất định.

Bộ Tài chính dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê, cho thấy thu nhập bình quân đầu người năm 2023 là 4,96 triệu đồng/tháng, trong khi nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất đạt mức 10,86 triệu đồng/tháng/người. Như vậy, mức giảm trừ hiện tại (11 triệu đồng/tháng) đang cao hơn 2,2 lần thu nhập bình quân đầu người, đồng thời vượt cả mức thu nhập trung bình của nhóm có thu nhập cao nhất.

Ngoài ra, theo số liệu CPI từ năm 2020 đến 2023, mức tăng hàng năm dao động từ 1,84% đến 3,25%, chưa đạt mức 20% để kích hoạt quy định điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo luật hiện hành. Vì vậy, Bộ Tài chính cho biết chưa thể điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tại thời điểm này.

Chia sẻ với cử tri, Bộ Tài chính nhấn mạnh, thuế TNCN không chỉ là công cụ thu ngân sách nhà nước mà còn có vai trò quan trọng trong việc điều tiết thu nhập và thực hiện chính sách phân phối lại. Cùng với các nguồn thu khác, thuế TNCN góp phần đảm bảo an sinh xã hội, đầu tư phát triển và quốc phòng.

Hiện tại, thực hiện nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 2114/QĐ-TTg ngày 16/12/2021 về việc thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị, Bộ Tài chính đã ban hành Công văn số 12738/BTC-CST ngày 22/11/2024 để lấy ý kiến rộng rãi về dự án Luật thuế TNCN (thay thế). Nội dung dự án này đã được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và Bộ Tài chính để thu thập ý kiến từ các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tổng hợp các ý kiến đóng góp, tiến hành nghiên cứu, đánh giá toàn diện về Luật thuế TNCN và báo cáo lên Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội để xem xét sửa đổi theo chương trình xây dựng luật. Quá trình này sẽ đảm bảo chính sách thuế phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam và thông lệ quốc tế, trong đó có việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh để đảm bảo công bằng và hợp lý.

Thùy Linh

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/se-sua-doi-luat-thue-thu-nhap-ca-nhan-de-phu-hop-voi-boi-canh-kinh-te-xa-hoi-dat-nuoc.html