Serbia phản ứng với cáo buộc chuyển vũ khí cho Ukraine của tình báo Nga

một ngày trướcBài gốc

Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic (trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: TASS

Văn phòng báo chí của Cơ quan Tình báo Đối ngoại Nga (SVR-svr.gov.ru) ngày 29/5 đã đưa ra thông cáo đáng chú ý, tố các doanh nghiệp quốc phòng Serbia đang bí mật cung cấp vũ khí cho Ukraine thông qua mạng lưới trung gian phức tạp, mâu thuẫn hoàn toàn với lập trường trung lập mà Belgrade công khai tuyên bố.

Mạng lưới chuyển giao bí mật qua nhiều nước

Theo SVR, các công ty Serbia đã xây dựng một chuỗi cung ứng tinh vi sử dụng chứng chỉ người dùng cuối giả và các quốc gia trung gian để che giấu việc chuyển giao vũ khí. Trong số các nước đóng vai trò trung tâm, các thành viên NATO như Cộng hòa Séc, Ba Lan và Bulgaria xuất hiện thường xuyên nhất. Đặc biệt, gần đây các quốc gia châu Phi cũng được sử dụng như điểm trung chuyển trong mạng lưới này.

Quy mô của hoạt động được SVR tiết lộ là khổng lồ: hàng trăm nghìn quả đạn pháo cho hệ thống phóng loạt đa nòng (MLRS) và lựu pháo, cùng với hơn một triệu viên đạn cho vũ khí hạng nhẹ. Những chuyến giao hàng như vậy khó có thể được biện minh bằng “những cân nhắc nhân đạo”.

SVR đã chỉ danh các công ty quốc phòng lớn nhất của Serbia tham gia vào cái mà họ gọi là "băng chuyền tử thần". Danh sách bao gồm Yugoimport SDPR - doanh nghiệp nhà nước chuyên xuất khẩu vũ khí, Krusik nổi tiếng với hệ thống pháo binh và tên lửa, Prvi Partizan - nhà sản xuất đạn dược hàng đầu, cùng với Zenitprom, Sofag, Reyer DTI và Sloboda.

Những công ty này đã hiện đại hóa năng lực sản xuất trong những năm gần đây, tận dụng nhu cầu về đạn dược chất lượng cao với giá cả cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Ngành công nghiệp quốc phòng Serbia năm 2024 có kim ngạch xuất khẩu ước tính khoảng 800 triệu USD, với các thị trường chính ở Trung Đông, châu Phi và châu Á.

Phản ứng từ Serbia

Hãng thông tấn TASS của Nga ngày 30/5 dẫn lời Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic cho biết ông sẽ ra lệnh dừng các hợp đồng cung cấp đạn dược nếu nghi ngờ số đạn dược này có thể đến Ukraine.

"Tôi đã thảo luận vấn đề này với Tổng thống [Nga Vladimir] Putin", ông Vuvic nêu rõ, đồng thời tiết lộ rằng một nhóm công tác đã được thành lập để tiến hành nỗ lực tìm hiểu sự thật.

Tổng thống Vucic cũng không đồng ý với một thông tin về việc chuyển giao vũ khí của Serbia. Ví dụ, ông Vucic nói rằng không có bằng chứng nào cho thấy vũ khí của Serbia có thể được chuyển đến Ukraine qua châu Phi.

Nhà lãnh đạo Serbia chia sẻ rằng ông cũng đối mặt với cáo buộc cung cấp vũ khí cho Nga: "Tuần trước, hai đại sứ đã chỉ trích tôi, khẳng định rằng chúng tôi cung cấp đạn dược cho Nga thông qua một công ty Thổ Nhĩ Kỳ và rằng đạn dược của Serbia đã được thấy trên chiến trường từ phía Nga".

Tổng thống Vucic khẳng định ngành công nghiệp quốc phòng đóng vai trò quan trọng ở Serbia: "Các nhà máy của chúng tôi phải hoạt động. Ngành công nghiệp quốc phòng do nhà nước sở hữu trực tiếp sử dụng khoảng 23.000-24.000 người. Ngoài ra còn có khu vực tư nhân của ngành công nghiệp quốc phòng và nói chung, ít nhất 25.000 người nữa phụ thuộc gián tiếp vào ngành công nghiệp này".

Những hệ lụy tiềm tàng

Theo trang tin bulgarianmilitary.com, Serbia từ lâu duy trì chính sách cân bằng tinh tế giữa quan hệ với Nga và phương Tây. Belgrade vừa theo đuổi mục tiêu gia nhập Liên minh châu Âu (EU), vừa giữ mối quan hệ truyền thống với Moskva dựa trên di sản chung và hợp tác kinh tế. Tuy nhiên, những cáo buộc mới nhất có thể làm lung lay nghiêm trọng vị thế này.

Trong thông cáo, SVR nhấn mạnh rằng Nga đã nhiều lần hỗ trợ Serbia trong những thời khắc quan trọng nhất: giải phóng khỏi Đế chế Ottoman, ngăn chặn thảm họa trong Thế chiến I, chống lại phát xít trong Thế chiến II, và ủng hộ trong cuộc ném bom Belgrade của NATO cũng như thảm kịch Kosovo.

Bulgarianmilitary.com cho rằng, nếu các cáo buộc được xác minh, có nguy cơ làm gián đoạn các mối quan hệ buôn bán vũ khí của Serbia. Ngành công nghiệp quốc phòng Serbia là động lực kinh tế quan trọng, với các công ty như Yugoimport SDPR và Prvi Partizan tạo ra doanh thu đáng kể thông qua xuất khẩu toàn cầu.

Ngoài ra, Nga có thể áp dụng các biện pháp trả đũa kinh tế hoặc ngoại giao, đặc biệt là giảm nguồn cung cấp năng lượng - một đòn bẩy quan trọng. Ngược lại, các đối tác phương Tây có thể coi tính chất bí mật của các thỏa thuận là vi phạm lòng tin.

Một nguồn tin quen thuộc với hoạt động buôn bán vũ khí, nói trong điều kiện ẩn danh với hãng tin Reuters rằng: "Việc sử dụng trung gian và tài liệu giả mạo là chiến thuật phổ biến trong xuất khẩu vũ khí để tránh nhạy cảm chính trị. Nếu đúng như vậy, điều này phù hợp với các mô hình thường thấy ở các khu vực xung đột khác nhau".

Hoạt động buôn bán vũ khí ở châu Âu đã có những thay đổi đáng kể kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra năm 2022, với các quốc gia Đông Âu đóng vai trò chủ chốt trong việc cung cấp cho Kiev. Các thông tin trước đây, như nguồn tin từ tờ Financial Times năm 2023, đã từng nêu ra những lo ngại tương tự về việc đạn dược Serbia đến Ukraine một cách gián tiếp.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/serbia-phan-ung-voi-cao-buoc-chuyen-vu-khi-cho-ukraine-cua-tinh-bao-nga-20250530151157536.htm