Giờ học tại Trường Tiểu học Quang Trung (phường Thuận Hóa)
Áp lực đầu năm học
Bước vào năm học mới, điều khiến nhiều phụ huynh quan tâm nhất chính là các khoản thu đầu năm. Năm học này, niềm vui là học sinh được miễn học phí và tiền học thêm trong trường học. Tuy nhiên, các khoản khác vẫn không hề ít. Một phụ huynh ở phường Thanh Thủy từng đăng lên mạng xã hội danh sách các khoản thu trên 2.000.000 đồng, trong đó có những khoản bị cho là chưa hợp lý. Sau phản ánh, nhà trường đã kịp thời chấn chỉnh.
Anh T., một phụ huynh có con vào lớp 1 ở phường Thuận Hóa, chia sẻ: “Riêng bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn, hoạt động Đội, hỗ trợ vệ sinh, cơ sở vật chất bán trú, tiền ăn bán trú, học tiếng Anh tăng cường và kỹ năng sống đã hơn 2.000.000 đồng. Chưa kể trước đó, tôi đóng gần 600.000 đồng mua điều hòa, 100.000 đồng quỹ lớp...”.
Qua tìm hiểu, hầu hết các trường trên địa bàn thành phố thu đúng quy định các khoản, như: Bảo hiểm y tế, tiền ăn và chăm sóc bán trú, các dịch vụ trực tiếp phục vụ học tập và sinh hoạt của học sinh. Các khoản dịch vụ như bán trú, tiền nước uống, vệ sinh trường học, giáo dục ngoài giờ chính khóa… được thực hiện theo Nghị quyết 05/2022/NQ-HĐND ngày 3/6/2022 của HĐND tỉnh (nay là TP. Huế) quy định mức thu các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục ngoài học phí đáp ứng nhu cầu người học của cơ sở giáo dục công lập.
Ông Dương Công Nam, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trần Quốc Toản (phường Phú Xuân), cho hay: “Nhà trường chỉ thu các khoản theo đúng Nghị quyết 05 và hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo, UBND phường. Năm nay, học sinh lớp 1 đóng góp cơ sở vật chất và đồ dùng phục vụ bán trú là 300.000 đồng/năm; học sinh lớp 2 - 5 là 150.000 đồng/năm; thu phí vệ sinh nhà vệ sinh 10.000 đồng/tháng. Năm ngoái, trường thu tiền nước uống 3.000 đồng/tháng/học sinh nhưng chưa dùng hết nên năm nay không thu khoản này”.
Tổng cộng các khoản thu đầu năm đối với học sinh tiểu học có thể dao động từ 2,5 đến 3 triệu đồng nếu đóng một lần. Để giảm bớt áp lực cho phụ huynh, nhiều trường đã linh hoạt chia nhỏ các khoản, thu rải đều trong năm. Riêng học phí kỹ năng sống và tiếng Anh tăng cường, phụ huynh có thể lựa chọn đóng theo tháng thay vì nộp 1 lần ngay từ đầu năm.
Siết chặt để ngăn “lạm thu”
Trước thềm năm học mới, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã ban hành văn bản hướng dẫn các khoản thu năm học 2025 - 2026. Theo đó, việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường không được thu tiền của học sinh và chỉ dành cho các đối tượng học sinh đăng ký học thêm theo từng môn học. Các khoản thu dịch vụ khác tiếp tục thực hiện theo Nghị quyết 05/2022/NQ-HĐND.
Hoạt động tài trợ cũng được siết chặt. Các khoản vận động, tiếp nhận, quản lý phải tuân theo Thông tư số 16/2018/TT-BGDĐT ngày 3/8/2018 của Bộ GD&ĐT quy định về tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân; Điều 15 Thông tư số 13/2025/TT-BGDĐT ngày 12/6/2025 của Bộ GD&ĐT quy định về phân quyền, phân cấp và phân định thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực giáo dục. Trong đó, lưu ý các trường không vận động tài trợ để chi trả thù lao giảng dạy; các khoản chi liên quan trực tiếp cho cán bộ quản lý, giáo viên, giảng viên và nhân viên, các hoạt động an ninh, bảo vệ; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên; các chi phí hỗ trợ công tác quản lý của cơ sở giáo dục…
Ông Nguyễn Tân, Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết, Sở đã đề nghị UBND các xã, phường phối hợp chỉ đạo cơ sở chấp hành tốt việc thực hiện các nội dung hướng dẫn. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; xử lý nghiêm, kịp thời các đơn vị và cá nhân không thực hiện nghiêm túc các nội dung đã hướng dẫn; có trách nhiệm giải trình với người học và xã hội về các mức thu, khoản thu của cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý theo đúng quy định tại Nghị định số 142/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT; tuyệt đối không để xảy ra tình trạng “lạm thu” đầu năm học.
Tuy nhiên, thực tế thực hiện vẫn còn băn khoăn ở một số khoản thu, như tiền vệ sinh lớp học, trường học và phí trông giữ xe. Theo Thông tư 55 của Bộ GD&ĐT, Ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp của người học hoặc gia đình người học các khoản ủng hộ không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh, trong đó có nội dung: trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường. Đối với các khoản này, theo Nghị quyết 05 và hướng dẫn của Sở GD&ĐT TP. Huế, các trường được phép thu.
Theo ông Dương Quang Nam, lâu nay, Trường Tiểu học Trần Quốc Toản vẫn thu tiền vệ sinh theo Nghị quyết 05. Trường có khoảng 1.000 học sinh, mỗi năm thu khoảng 9.000.000 đồng để trả thù lao cho lao công dọn dẹp nhà vệ sinh. Riêng lớp học do giáo viên chủ nhiệm quản lý và chủ động vệ sinh. Nếu phụ huynh quan tâm thì Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp đó có thể thỏa thuận tự nguyện thuê nhân công quét dọn vệ sinh cho lớp. Nếu không được phép thu khoản này, nhà trường thực sự khó khăn vì khoản chi thường xuyên hạn hẹp.
Bài, ảnh: MINH HIỀN