Siết chặt điều kiện phát hành trái phiếu ra công chúng là cần thiết

3 giờ trướcBài gốc

Nhu cầu vốn sẽ thúc đẩy lượng phát hành trái phiếu gia tăng

Các con số thống kê về giá trị phát hành trái phiếu ra công chúng cho thấy, kênh huy động vốn này thu hút nhiều doanh nghiệp trong thời gian qua với giá trị phát hành ra công chúng trong 8 tháng đầu năm đang ở mức kỷ lục so với các năm trước đây. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp vẫn đang tiếp tục triển khai các đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng trong thời gian tới.

Đánh giá về thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện tại, ông Phùng Xuân Minh - Chủ tịch HĐQT Saigon Ratings cho biết, theo khảo sát với các doanh nghiệp trên thị trường, nhu cầu phát hành trái phiếu theo cả hình thức riêng lẻ lẫn phát hành ra công chúng đều tăng lên từ đầu quý II trở đi. Trước đây, tỷ trọng phát hành ra công chúng chỉ chiếm khoảng 8 - 10%, nhưng hiện đã tăng lên và có xu hướng tiếp tục gia tăng trong cơ cấu huy động.

Theo ông Phùng Xuân Minh, có 3 nguyên nhân thúc đẩy sự gia tăng của hình thức phát hành ra công chúng giai đoạn vừa qua.

Thứ nhất là trong khi phát hành riêng lẻ dù thuận tiện về thủ tục nhưng điều kiện về nhà đầu tư cao hơn, nhiều doanh nghiệp đã chọn thêm kênh phát hành ra công chúng để tiếp cận thêm nguồn vốn rộng hơn.

Thứ hai là nhu cầu vốn trên thị trường đang tăng mạnh. Nhiều dự án cần vốn để tiếp tục triển khai trong giai đoạn tới, một số ngành như năng lượng tái tạo đang chuẩn bị cho giai đoạn 2026 - 2026 có nhu cầu huy động đáng kể, đồng thời yêu cầu về tái cơ cấu và mở rộng cũng kích thích nhu cầu phát hành.

Thứ ba là khi thị trường trở nên minh bạch và phát triển hơn, đồng thời nhiều doanh nghiệp cải thiện chất lượng tài chính và quản trị, lượng phát hành trái phiếu - cả riêng lẻ lẫn công chúng - sẽ phục hồi và tăng trưởng trở lại.

Ông Phùng Xuân Minh - Chủ tịch HĐQT Saigon Ratings

Chủ tịch Saigon Ratings cho biết, thời gian vừa qua, các khung khổ pháp lý liên tục được cải thiện giúp cho thị trường trái phiếu bền vững hơn, trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho các doanh nghiệp. Về cơ bản, việc siết chặt khung pháp lý là cần thiết khi các quy định trước đây chưa hoàn toàn chặt chẽ.

Dẫn chứng về điều này, ông Phùng Xuân Minh cho biết, những sửa đổi tại Luật Doanh nghiệp 2025 đã bổ sung điều khoản bảo đảm điều kiện về tỷ lệ an toàn tài chính đối với tổ chức phát hành. Từ ngày 1/7/2025, công ty không đại chúng khi phát hành trái phiếu riêng lẻ phải có tổng nợ phải trả (bao gồm cả giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu.

Quy định này sẽ dẫn tới một số xu hướng dịch chuyển trên thị trường vốn. Cụ thể, một số doanh nghiệp chưa đủ điều kiện sẽ phải giảm tốc kế hoạch phát hành trái phiếu, thay vào đó là tăng vốn chủ sở hữu, bổ sung nguồn lực hoặc tìm kế hoạch huy động khác. Đồng thời, quy định cũng giúp việc phát hành tập trung vào các doanh nghiệp có tài chính lành mạnh hơn, các doanh nghiệp có đòn bẩy hợp lý và vốn chủ sở hữu mạnh sẽ chiếm ưu thế.

Mới đây, tỷ lệ Nợ phải trả/Vốn chủ sở hữu không vượt quá 5 lần cũng được bổ sung để siết chặt điều kiện phát hành đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng, quy định tại Nghị định 245/2025/NĐ-CP ban hành ngày 11/9/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2020/NĐ-CP.

Với những sửa đổi, bổ sung về điều kiện an toàn tài chính trên, ông Phùng Xuân Minh đánh giá sẽ giúp sàng lọc và nâng chuẩn cho sản phẩm trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Về ngắn hạn, mức độ ảnh hưởng đến lượng trái phiếu phát hành có thể có nhưng vẫn sẽ không nhiều, nhưng xét về dài hạn, các lằn ranh này sẽ tạo ra sự phân hóa mạnh giữa các doanh nghiệp, góp phần tăng độ an toàn, minh bạch và tạo tiền đề cho sự tăng trưởng ổn định của thị trường trái phiếu về lâu dài.

Xếp hạng tín nhiệm - bộ lọc quan trọng về chất lượng trái phiếu

Bên cạnh các quy định về an toàn tài chính, Nghị định 245/2025/NĐ-CP cũng đã bổ sung yêu cầu bắt buộc xếp hạng tín nhiệm đối với tổ chức phát hành hoặc trái phiếu chào bán ra công chúng, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt (ví dụ: Trái phiếu do tổ chức tín dụng phát hành, hoặc trái phiếu được tổ chức tín dụng/chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức tài chính nước ngoài hay tổ chức tài chính quốc tế bảo lãnh thanh toán toàn bộ gốc và lãi).

Trước đó, quy định tại Nghị định số 155/2020/NĐ-CP, để chào bán trái phiếu ra công chúng, tổ chức phát hành hoặc trái phiếu đăng ký chào bán chỉ buộc phải có xếp hạng tín nhiệm nếu tổng giá trị trái phiếu huy động trong mỗi 12 tháng lớn hơn 500 tỷ đồng và lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu; hoặc tổng dư nợ trái phiếu lớn hơn 100% vốn chủ sở hữu.

Người đứng đầu Saigon Ratings cho biết, thay đổi này không chỉ giúp nâng cao tính minh bạch mà còn góp phần cải thiện chất lượng hàng hóa trên thị trường trái phiếu, tạo niềm tin cho nhà đầu tư và hỗ trợ phát triển thị trường bền vững.

Cụ thể, quy định thúc đẩy tính minh bạch và thông tin đầy đủ cho nhà đầu tư. Việc xếp hạng tín nhiệm độc lập sẽ cung cấp đánh giá khách quan về khả năng thanh toán, rủi ro tín dụng và chất lượng phát hành, giúp nhà đầu tư cá nhân và tổ chức dễ dàng phân biệt giữa các sản phẩm chất lượng cao và những sản phẩm tiềm ẩn rủi ro. Điều này một mặt bảo vệ tốt hơn quyền lợi của nhà đầu tư, mặt khác là một biện pháp mang tính phòng ngừa, nhằm tránh lặp lại các sự kiện vỡ nợ đã từng xảy ra, góp phần củng cố niềm tin cho thị trường.

Việc bắt buộc xếp hạng tín nhiệm với trái phiếu ra công chúng cũng sẽ nâng cao chất lượng tổng thể của các đợt phát hành trái phiếu. Các tổ chức phát hành buộc phải cải thiện hồ sơ tín dụng, quản trị rủi ro và khả năng tài chính để đạt xếp hạng tốt, dẫn đến việc thị trường loại bỏ dần các trái phiếu kém chất lượng, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp phát hành có trách nhiệm hơn, góp phần xây dựng một thị trường trái phiếu bền vững và chuyên nghiệp hơn.

Đồng thời, từ góc nhìn phát triển thị trường, quy định này sẽ thu hút thêm dòng vốn đầu tư nước ngoài và trong nước khi phù hợp với các chuẩn mực quốc tế (như Basel hay IOSCO), giúp thị trường trái phiếu Việt Nam hội nhập sâu hơn, tăng quy mô và thanh khoản, đồng thời bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư – yếu tố then chốt để thị trường phát triển lành mạnh.

“Quy định mới sẽ góp phần sàng lọc, giúp các trái phiếu lưu hành trên thị trường công khai thực sự phản ánh đúng chất lượng, giảm thiểu rủi ro hệ thống, và tạo cơ hội để những doanh nghiệp tốt được tiếp cận nguồn vốn với chi phí hợp lý hơn. Các thay đổi này khiến Nghị định 245 không chỉ là bước tiến quan trọng trong quản lý thị trường chứng khoán mà còn là công cụ hiệu quả để nâng tầm chất lượng hàng hóa trên thị trường trái phiếu, mang lại lợi ích lâu dài cho toàn bộ hệ sinh thái tài chính Việt Nam”, ông Phùng Xuân Minh nhấn mạnh.

Nguyên Minh

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/siet-chat-dieu-kien-phat-hanh-trai-phieu-ra-cong-chung-la-can-thiet-d390948.html