Sáng 10/12, Quốc hội đã thông qua Luật Thương mại điện tử với đại đa số đại biểu Quốc hội bấm nút tán thành.
Trước khi Luật Thương mại điện tử được thông qua, thừa ủy quyền của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình trước Quốc hội.
Về hoạt động thương mại điện tử trên mạng xã hội và phương thức livestream bán hàng, báo cáo Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, tiếp thu ý kiến của nhiều Đại biểu Quốc hội, Cơ quan chủ trì soạn thảo đã quy định rõ trách nhiệm của từng chủ thể tham gia trong quá trình livestream bán hàng (bao gồm người bán, người livestream và chủ quản nền tảng) nhằm tăng cường minh bạch thông tin, nâng cao trách nhiệm pháp lý của các bên và tạo cơ sở cho công tác kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm.
Đối với mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử, Luật đã xác định đây là một loại hình nền tảng riêng, độc lập, được thiết kế hệ thống nghĩa vụ phù hợp với tính chất hoạt động, không áp dụng máy móc các quy định như đối với nền tảng TMĐT trung gian, nhưng vẫn bảo đảm không tạo ra khoảng trống trách nhiệm, đặc biệt trong quản lý nội dung kinh doanh, phối hợp xử lý vi phạm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Về quy định định danh người bán trên sàn: Quy định về định danh người bán trên sàn được xây dựng trên cơ sở khai thác hệ thống định danh và xác thực điện tử quốc gia (VNeID) nhằm góp phần làm sạch thị trường TMĐT và hạn chế hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ thông qua khả năng truy vết người bán, đồng thời hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý thuế, chống thất thu ngân sách nhà nước.
Khi xây dựng quy định này, Chính phủ quán triệt nguyên tắc ứng dụng tối đa hạ tầng số và dữ liệu sẵn có của Nhà nước, không phát sinh thêm thủ tục hành chính không cần thiết đối với người dân và doanh nghiệp, nhưng vẫn bảo đảm công cụ quản lý hữu hiệu cho cơ quan nhà nước.
Về trách nhiệm của chủ quản nền tảng nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, tiếp thu ý kiến của Đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã được chỉnh lý dựa trên mô hình hoạt động và chức năng của nền tảng thương mại điện tử. Theo đó, yêu cầu về chỉ định đại diện theo ủy quyền, thành lập pháp nhân hoặc chỉ định pháp nhân theo ủy quyền sẽ được áp dụng căn cứ vào mô hình, chức năng hoạt động của nền tảng thương mại điện tử, bảo đảm phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng trong nước.
Về các nội dung góp ý chi tiết của Đại biểu Quốc hội, báo cáo tiếp thu, giải trình nêu rõ, ngoài các nhóm vấn đề lớn nêu trên, nhiều Đại biểu Quốc hội đã có những ý kiến góp ý sâu, cụ thể đối với dự thảo Luật, như: Ngưỡng giao dịch của nền tảng nước ngoài; Cơ chế ký quỹ đối với một số nền tảng TMĐT nước ngoài nhằm bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bồi thường cho người tiêu dùng trên lãnh thổ Việt Nam và nghĩa vụ tài chính với Nhà nước; Chế độ báo cáo của các nền tảng; Quy định về thủ tục hành chính; Xử lý vi phạm và chính sách phát triển TMĐT...
Luật Thương mại điện tử áp dụng đối với tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài tham gia hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2026.
Thiên Tuấn