Minh bạch quy trình
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Hồ Trọng Phương cho biết, thời gian qua, việc cấp phép thăm dò, phê duyệt trữ lượng khoáng sản và cấp phép khai thác khoáng sản được thực hiện đúng trình tự và thủ tục quy định. Sở NN&MT tham mưu tỉnh triển khai quy hoạch các khu vực khai thác, gắn với thiết kế và tổ chức quy trình đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo hướng minh bạch, dễ tiếp cận.
Hồ sơ, tài liệu liên quan đến khu vực đấu giá, năng lực nhà đầu tư, kết quả trúng thầu... được đưa vào hệ thống dữ liệu địa chất, công khai trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh. Hình thức nộp hồ sơ đa dạng, giúp doanh nghiệp (DN) tiết kiệm thời gian, chi phí, cũng như hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng tiêu cực trong quá trình thẩm định, cấp phép.
Hoạt động khai thác, chế biến đá tại mỏ đá Vạn Lý, xã Nguyễn Nghiêm.
Hiện nay, toàn tỉnh có 135 điểm mỏ khoáng sản đã được cấp phép và đang hoạt động khai thác, trong đó khu vực phía đông có 74 điểm mỏ và phía tây 64 điểm mỏ. Có 37 điểm mỏ trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản, các tổ chức, cá nhân đang thực hiện thủ tục pháp lý để cấp giấy phép khai thác.
Từ đầu tháng 1/2025 đến nay, Sở NN&MT đã tham mưu UBND tỉnh cấp 20 giấy phép thăm dò khoáng sản; công nhận kết quả thăm dò của 4 báo cáo kết quả thăm dò khoáng sản; cấp 10 giấy phép khai thác khoáng sản; gia hạn 8 giấy phép khai thác khoáng sản...
“Mới đây, Sở NN&MT phối hợp tổ chức thành công 2 đợt đấu giá các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và tham mưu UBND tỉnh phê duyệt kết quả trúng đấu giá đợt 1. Đối với phiên đấu giá đợt 2 được tổ chức vào ngày 5/9/2025, có 13 DN trúng quyền khai thác khoáng sản tại 13/15 mỏ khoáng sản, hiện nay Sở NN&MT đang hoàn thiện thủ tục để thông báo kết quả. Việc đấu giá cùng lúc nhiều điểm mỏ với trữ lượng và chủng loại đa dạng, phân bổ rộng, góp phần đáp ứng nguồn vật liệu cho thị trường, đảm bảo tiến độ thi công các công trình, dự án nhằm tránh tình trạng khan hiếm, đội giá”, ông Phương thông tin.
Kiểm soát sản lượng
Theo đánh giá của Sở NN&MT, các đơn vị khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh cơ bản tuân thủ quy định pháp luật, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính. Hoạt động của các điểm mỏ có vai trò quan trọng trong đảm bảo nguồn cung vật liệu, tiết kiệm chi phí vận chuyển và góp phần tăng nguồn thu ngân sách địa phương.
Tuy nhiên, điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là các điểm mỏ chưa được điều tra cơ bản địa chất, đánh giá trữ lượng và giải phóng mặt bằng. Các đơn vị trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải thực hiện đầy đủ các thủ tục, từ thăm dò, phê duyệt trữ lượng, xin chấp thuận chủ trương đầu tư, đánh giá tác động môi trường đến cấp phép khai thác, thỏa thuận bồi thường, thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Điều này dẫn đến thời gian triển khai dự án kéo dài, phát sinh chi phí lớn. Bên cạnh đó, cơ chế tài chính, kiểm soát sản lượng chưa được quy định rõ ràng.
Nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản kỳ vọng rằng, những điểm nghẽn trên sẽ được tháo gỡ theo quy định tại Luật Địa chất và Khoáng sản năm 2024. Đặc biệt là việc phân cấp, phân quyền cho cấp tỉnh chủ động trong cấp phép thăm dò, khai thác đối với khoáng sản nhóm IV - vật liệu xây dựng thông thường.
Đồng thời đơn giản hóa thủ tục cấp phép khai thác khoáng sản nhóm IV (như cát, sỏi lòng sông), cũng như quy định rõ trách nhiệm cải tạo, phục hồi môi trường của DN. Theo Chủ tịch UBND xã Thiện Tín Phạm Quốc Vương, những quy định mới rất sát thực tế, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, DN cũng như địa phương trong việc quản lý, khai thác và sử dụng hợp lý, hiệu quả tài nguyên khoáng sản.
Bài, ảnh: THANH PHONG