Siết hàng giả: Không chỉ dừng ở khâu 'đuổi bắt'

11 giờ trướcBài gốc

Cơ quan điều tra thu giữ hàng ngàn hộp sữa giả - Ảnh: Bộ Công an

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng tràn lan, đặc biệt len lỏi trên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, vấn đề đặt ra không chỉ là trách nhiệm kiểm soát của cơ quan chức năng, mà còn là lỗ hổng trong cấp phép, quản lý chất lượng sản phẩm và hoạt động quảng cáo, nhất là quảng cáo từ người nổi tiếng. Việc chống hàng giả không thể chỉ dừng ở “đuổi bắt” mà cần phòng ngừa tận gốc; trong đó, siết chặt quản lý chất lượng và cấp phép được ví như giải pháp nền tảng.

Những ngày gần đây, hàng loạt vụ việc được lực lượng chức năng kiểm tra và phát hiện vi phạm làm dư luận xôn xao, lo lắng, thậm chí phẫn nộ. Một đường dây sản xuất và tiêu thụ gần 600 loại sữa giả suốt 4 năm, lợi dụng sức khỏe cộng đồng để thu lợi bất chính gần 500 tỷ đồng.

Câu chuyện bức xúc về sữa giả chưa kịp lắng, Công an tỉnh Thanh Hóa đã triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán thuốc chữa bệnh giả quy mô lớn, thu giữ gần 10 tấn thuốc giả và nguyên liệu để sản xuất thuốc giả. Theo kết quả điều tra ban đầu, đường dây tồn tại suốt 4 năm, qua việc lợi dụng thói quen của người dân tự mua thuốc chữa bệnh (không có kê đơn của bác sĩ), sự thiếu hiểu biết khi tìm hiểu về nguồn gốc thuốc chữa bệnh.

Đồng thời, đường dây này nhắm vào nhóm người cao tuổi có nhu cầu mua, sử dụng các loại thuốc có tác dụng chữa bệnh về xương khớp, đau nhức, tê bại với giá thành rẻ, phù hợp với thu nhập của người già. Cùng đó, bị can cũng lợi dụng sơ hở trong quản lý nhà nước với hoạt động kinh doanh dược phẩm tại quầy thuốc, nhà thuốc.

Hay mới đây, Chi Cục Quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra 14 điểm kinh doanh trên tuyến phố Phan Văn Trường, thuộc khu Chợ Nhà Xanh, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy cũng thu giữ hàng trăm sản phẩm là quần áo, giày dép, túi xách, ví, mũ lưỡi trai, tất chân, kính mắt có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu Gucci, Dior, Adidas; Nike, Hermes, Channel; Louis Vuitton, Rayban, Porsche, Lacoste…

Đây chỉ là số ít trong hàng loạt vụ việc cho thấy hàng giả, hàng nhái đang len lỏi từ chợ truyền thống đến sàn thương mại điện tử. Thủ đoạn ngày càng tinh vi, sao chép mẫu mã, giả tem, mã vạch, thậm chí cả mã QR truy xuất… khiến người tiêu dùng hoang mang và mất niềm tin.

Sữa giả. Ảnh minh họa: TTXVN

Không dừng lại ở đó, đối tượng còn tiếp cận và mượn danh với nghệ sĩ, người nổi tiếng, nhất là cá nhân có sức ảnh hưởng (KOL, KOC) trên nền tảng trực tuyến để quảng cáo, giới thiệu sản phẩm. Điều đáng nói, đây không phải là lần đầu các nghệ sĩ Việt vướng vào những ồn ào liên quan đến quảng bá sản phẩm sai công dụng, thổi phồng sự thật hoặc tiếp tay cho mặt hàng không rõ nguồn gốc.

Đơn cử, cuối năm 2024, đầu năm 2025, kẹo rau Kera - sản phẩm được quảng bá "một viên kẹo bằng một đĩa rau" bất ngờ trở thành hiện tượng mạng xã hội. Chỉ sau vài tuần, hàng trăm nghìn hộp được tiêu thụ nhờ chiến dịch quảng cáo rầm rộ từ các KOLs như Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục, hoa hậu Thùy Tiên… Tuy nhiên, sau khi vụ việc bị phát giác, kiểm nghiệm cho thấy mỗi viên kẹo Kera chỉ chứa 0,016g chất xơ, thấp hơn hàng chục lần so với mức tối thiểu cần thiết để được gọi là bổ sung chất xơ. Thông tin ghi trên nhãn mác và nội dung quảng cáo đều không đúng sự thật.

Nếu có một ví dụ điển hình cho việc luật pháp bị lợi dụng để tiếp tay cho gian thương chính là cơ chế "tự công bố sản phẩm" theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm. Ra đời với mục tiêu cắt giảm thủ tục hành chính, khuyến khích doanh nghiệp phát triển, Nghị định 15 cho phép doanh nghiệp tự công bố chất lượng với nhóm thực phẩm không thuộc diện kiểm tra chuyên ngành. Cụ thể, Điều 5 và 6 của Nghị định quy định với các thực phẩm không thuộc diện phải kiểm tra chuyên ngành (gồm thực phẩm chế biến thông thường, thực phẩm bổ sung, thực phẩm bao gói sẵn…), doanh nghiệp chỉ cần nộp hồ sơ lên Cổng thông tin điện tử là có thể đưa sản phẩm ra thị trường.

Sự dễ dãi trong cơ chế quản lý đã biến "tự công bố sản phẩm" thành tấm vé thông hành có kẽ hở, mở đường cho sản phẩm giả ra thị trường dưới vỏ bọc hợp pháp.

Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Phạm Ba Đô - Giám đốc Công ty Luật TNHH SJKLaw (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho rằng: Một trong những thủ đoạn tinh vi của đường dây sản xuất gần 600 loại sữa bột giả vừa bị triệt phá là tận dụng sức ảnh hưởng của người nổi tiếng, nhân vật có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội để "thổi phồng", quảng bá sai lệch về công dụng sản phẩm.

Vụ việc này phơi bày lỗ hổng lớn trong quản lý hoạt động tiếp thị sản phẩm y tế và dinh dưỡng. Đã đến lúc cần siết chặt quy định pháp luật về quảng cáo, nhất là sản phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng như sữa, thực phẩm chức năng và thuốc để bảo vệ sức khỏe nhân dân và quyền lợi người tiêu dùng.

Theo ông Trịnh Anh Tuấn, Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương), vừa qua, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã phát đi cảnh báo đặc biệt về hành vi quảng bá không trung thực, nhất là trong lĩnh vực thực phẩm, mỹ phẩm và dược liệu gây thiệt hại nghiêm trọng cho người tiêu dùng và làm méo mó môi trường cạnh tranh.

Tới đây, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật, đồng thời tăng cường giám sát, xử lý nghiêm hành vi cung cấp thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn từ phía “người có ảnh hưởng”. Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, công bằng và phát triển bền vững.

Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nhấn mạnh: Cùng với việc hỗ trợ, đồng hành với doanh nghiệp trong phòng chống hàng giả, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước sẽ phối hợp với Chi cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động lưu thông, phân phối sản phẩm, đặc biệt tại kênh bán lẻ nhỏ lẻ, đại lý không chính thức, sàn thương mại điện tử và mạng xã hội.

Ngoài ra, Cục sẽ phối hợp liên ngành thiết lập giải pháp ngăn chặn hiệu quả tình trạng hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng lưu thông trên thị trường; phát huy vai trò của Phòng trưng bày hàng thật - hàng giả nhằm nâng cao nhận thức người tiêu dùng. Mặt khác, tiếp tục thu thập phản ánh từ người tiêu dùng qua số điện thoại: 1900.888.655. Đây không chỉ là “kênh thông tin hai chiều” giữa người tiêu dùng với cơ quan chức năng, mà còn trở thành công cụ giám sát hiệu quả trong bối cảnh hàng giả chen chân vào thị trường bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp.

Uyên Hương/BNEWS/TTXVN

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/siet-hang-gia-khong-chi-dung-o-khau-duoi-bat/371669.html