Siết kỷ cương, xử lý nghiêm hành vi thao túng thị trường chứng khoán

12 giờ trướcBài gốc

Quy định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân

Ông Hoàng Văn Thu - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, một trong những nội dung trọng tâm của đợt sửa đổi Luật Chứng khoán (Luật số 56/2024/QH15) là tăng cường công tác giám sát, xử lý nghiêm các hành vi gian lận, lừa đảo trong hoạt động phát hành và chào bán chứng khoán. Đồng thời, quy định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm nâng cao hiệu quả phòng ngừa và xử lý vi phạm.

Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh, phòng ngừa và ngăn chặn là việc hết sức quan trọng, bởi "đặt bút ký quyết định xử phạt" là điều không ai mong muốn.

Thông tin chi tiết hơn về các quy định để tăng cường công tác giám sát và xử lý nghiêm các hành vi gian lận, lừa đảo trong hoạt động phát hành, chào bán chứng khoán..., bà Hồ Thị Hằng - Phó Trưởng ban Pháp chế đối ngoại, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biệt, luật bổ sung Điều 11a, trong đó quy định cụ thể về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân tham gia quá trình lập hồ sơ, tài liệu báo cáo liên quan đến hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán.

Hành vi thao túng thị trường chứng khoán là một trong các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động chứng khoán. Ảnh tư liệu

Đồng thời, quy định rõ cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tiếp nhận, xử lý, chấp thuận hồ sơ, tài liệu báo cáo; tổ chức tư vấn hồ sơ, người hành nghề tham gia tư vấn hồ sơ và tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên được chấp thuận, người ký báo cáo kiểm toán hoặc soát xét để bảo đảm quy định bao quát, đầy đủ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến hồ sơ, tài liệu báo cáo trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán.

Khoản 14 Điều 4 Luật Chứng khoán quy định, hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán bao gồm hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, kinh doanh, đầu tư chứng khoán, cung cấp dịch vụ về chứng khoán, công bố thông tin, quản trị công ty đại chúng và các hoạt động khác được quy định tại luật này.

Theo đó, tổ chức, cá nhân tham gia quá trình lập hồ sơ, tài liệu báo cáo liên quan đến hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp, chính xác, trung thực và đầy đủ của hồ sơ, tài liệu báo cáo. Tổ chức, cá nhân tham gia xác nhận hồ sơ, tài liệu báo cáo phải chịu trách nhiệm trước pháp luật trong phạm vi liên quan đến hồ sơ, tài liệu báo cáo đó. Hồ sơ, tài liệu báo cáo phải bảo đảm thông tin rõ ràng, không gây hiểu nhầm và có đầy đủ những nội dung quan trọng ảnh hưởng đến quyết định của cơ quan, tổ chức và nhà đầu tư.

Chuyển nhiều vụ việc vi phạm nghiêm trọng sang cơ quan điều tra xử lý

Theo thống kế từ năm 2020 đến cuối tháng 7/2025, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã triển khai 321 đoàn thanh tra, kiểm tra, trong đó có 75 đoàn kiểm tra giao dịch có dấu hiệu bất thường trên thị trường; ban hành 2.731 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, chuyển nhiều vụ việc vi phạm nghiêm trọng sang cơ quan điều tra xử lý. Qua đó kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, củng cố niềm tin thị trường.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tiếp nhận, xử lý, chấp thuận hồ sơ, tài liệu báo cáo xem xét tính hợp lệ của hồ sơ, tài liệu báo cáo trên cơ sở hồ sơ, tài liệu báo cáo được cung cấp; không chịu trách nhiệm về những vi phạm của tổ chức, cá nhân xảy ra trước và sau khi nộp hồ sơ, tài liệu báo cáo hợp lệ. Hồ sơ, tài liệu báo cáo hợp lệ là hồ sơ, tài liệu báo cáo có đầy đủ giấy tờ và nội dung các giấy tờ đó được kê khai đầy đủ theo quy định của pháp luật.

Tổ chức tư vấn hồ sơ, người hành nghề tham gia tư vấn hồ sơ có trách nhiệm tổ chức tư vấn hồ sơ và người hành nghề tham gia tư vấn hồ sơ phải trung thực, cẩn trọng và tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật trong hoạt động tư vấn hồ sơ; tổ chức tư vấn hồ sơ có trách nhiệm rà soát, kiểm tra các thông tin trong hồ sơ, bảo đảm việc phân tích, đánh giá được thực hiện hợp lý và cẩn trọng trên cơ sở các thông tin, số liệu, tài liệu được cung cấp, phải chịu trách nhiệm trước pháp luật trong phạm vi tư vấn liên quan đến hồ sơ, tài liệu báo cáo.

Tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên được chấp thuận, người ký báo cáo kiểm toán hoặc soát xét phải tuân thủ quy định của pháp luật về kiểm toán độc lập; tuân thủ chuẩn mực kiểm toán khi kiểm toán báo cáo tài chính và chịu trách nhiệm đối với ý kiến về tính trung thực, hợp lý của các báo cáo, số liệu được kiểm toán; tuân thủ chuẩn mực về hợp đồng dịch vụ đảm bảo; chịu trách nhiệm về việc đưa ra ý kiến về tổng hợp thông tin tài chính theo quy ước.

Làm rõ những trường hợp tháo túng chứng khoán

Một nội dung đặc biệt được quan tâm là quy định về thao túng thị trường chứng khoán. Bà Hồ Thị Hằng cho biết, luật đã bổ sung giải thích từ ngữ “thao túng thị trường chứng khoán” tại khoản 49 Điều 4, mô tả hành vi thống nhất giữa Luật Chứng khoán và Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi năm 2017; đồng thời sửa đổi khoản 3 Điều 12 theo hướng quy định ngắn gọn thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán là một trong các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán do hành vi “thao túng thị trường chứng khoán” đã được bổ sung giải thích thuật ngữ cụ thể tại khoản 49 Điều 4.

Cụ thể, Luật quy định, thao túng thị trường chứng khoán là việc thực hiện một hoặc nhiều hành vi có chủ đích nhằm tạo ra cung - cầu hoặc giá cả giả tạo, bao gồm: sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác để mua bán liên tục, tạo ảo giác về thanh khoản; đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày, hoặc thông đồng với nhau giao dịch mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu.

Các hành vi như liên tục mua hoặc bán với khối lượng chi phối tại thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa để thao túng giá; lôi kéo người khác đặt lệnh liên tục gây ảnh hưởng lớn đến cung - cầu; đưa ra ý kiến, tung tin đồn sai sự thật hoặc cung cấp thông tin sai lệch để thao túng giá chứng khoán cũng xếp vào hành vi thao túng thị trường chứng khoán.

Những quy định nói trên tạo cơ sở rõ ràng hơn cho công tác thanh tra, giám sát và xử lý hình sự nếu cần thiết. Đồng thời, luật sửa đổi cũng quy định rõ việc thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán là hành vi bị nghiêm cấm tuyệt đối, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của cơ quan quản lý trong việc lập lại trật tự, kỷ cương thị trường.

Tăng giám sát, chủ động phát hiện và xử lý vi phạm

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục nghiên cứu xây dựng quy chuẩn chuyên môn về giám sát giao dịch và xây dựng bộ công cụ hỗ trợ phân tích dữ liệu giao dịch; phối hợp với các sở giao dịch chứng khoán nghiên cứu, hoàn thiện phương pháp phân tích các hành vi giao dịch mới trên thị trường chứng khoán, nghiên cứu xây dựng các tiêu chí giám sát liên thị trường.

Bên cạnh đó, tăng cường công tác giám sát giao dịch, phối hợp với các sở giao dịch chứng khoán để kịp thời nhận diện, phát hiện các dấu hiệu giao dịch bất thường; chủ động rà soát, phân loại các mã chứng khoán theo báo cáo phân tích từ các sở giao dịch chứng khoán, theo đơn phản ánh, kiến nghị, tố cáo... để phân cấp xử lý, nâng cao hiệu quả giám sát.

Đồng thời, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tiếp tục thực hiện công tác xử phạt hành chính thường xuyên theo quy định; phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng trong điều tra, xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm, phối hợp xác minh làm rõ các hành vi vi phạm pháp luật trên thị trường chứng khoán.

Tấn Minh

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/siet-ky-cuong-xu-ly-nghiem-hanh-vi-thao-tung-thi-truong-chung-khoan-185909-185909.html